Door Marc van OostendorpWat is taal? De VSB-jury van dit jaar weet het – maar ik heb geen idee wat ze precies bedoelt. Later deze maand gaat deze jury bekend gaat maken wie de beste dichtbundel van het afgelopen jaar geschreven heeft. Ze praat in het juryrapport waarmee ze de vijf nominaties bekend maakte, voortdurend over taal, maar ze doet dit op een manier die mij als … [Lees meer...] overDe taal van de VSB-prijs
taalgebruik
Sanksies
Door Wil BijlsmaOp het overtreden van de regels voor de taal staan geen sanksies. Dat sgrijft prof dr Marc van Oostendorp in Trouw.Dat is een sympathiek standpunt, maar is het waar? Ik kijk naar de taaltoets voor het examen NT2, Nederlands als 2de taal voor nieuwkomers. De toets heeft 20 keuze-vragen. Hier zijn er 12. 1 Waarom ga je zo laat naar huis / naar thuis?2 Ze weet … [Lees meer...] overSanksies
Over strategische verzoeken om honing en 1-maandsrente, zoete-saus-watjes en culturele vloeiendheid
Door Suzanne AalberseVandaag stonden in de Volkskrant een aantal fragmenten afgedrukt uit een emailwisseling tussen een handelaar van de Rabobank en een submitter. De handelaar wil graag de eenmaandsrente wat hoger en hij mailt de submitter: “Als het effe ken, dan wil ik het voor de eenmaandsrente wel wat hoger.” Hij schrijft niet iets formelers als:” mocht het mogelijk zijn, … [Lees meer...] overOver strategische verzoeken om honing en 1-maandsrente, zoete-saus-watjes en culturele vloeiendheid
Promotie Martine Veldhuizen: opvattingen over zondige, onvertogen en misdadige woorden in het Middelnederlands
Op 30 oktober 2013 promoveert Martine Veldhuizen aan de Universiteit Utrecht op haar proefschrift De ongetemde tong: opvattingen over zondige, onvertogen en misdadige woorden in het Middelnederlands (1300-1550). Promotoren zijn prof. dr. Paul Wackers en prof. dr. Frits van Oostrom. De promotie vindt plaats in de Senaatszaal van het Academiegebouw van 12.45 uur tot 14.00 uur. … [Lees meer...] overPromotie Martine Veldhuizen: opvattingen over zondige, onvertogen en misdadige woorden in het Middelnederlands
De taal van Mart Smeets
Door Marc van OostendorpMart Smeets is de schoolmeester van Nederland. Dat ga ik bewijzen.Op school zitten pubers de hele dag een stel volwassenen te observeren – alles wat zo iemand zegt of doet wordt genadeloos geobserveerd en ontleed en bediscussieerd en belachelijk gemaakt.Iedere schoolkrant heeft een rubriek waarin de grappigste uitspraken van de raarste leraren op een … [Lees meer...] overDe taal van Mart Smeets
Zo leidt verandering soms tot tevredenheid
Een laatste groet aan Agnies Pauw van Wieldrecht (1927-2013)Door Marc van Oostendorp Gisteren werd bekend dat Agnies Pauw van Wieldrecht in haar woonplaats Doetinchem is overleden. Ze werd 85 jaar oud, en ze was tot op zeer hoge leeftijd jong en vol energie.Agnies Pauw werd bekend door haar boekje Het dialect van de adel, dat voor het eerst verscheen in 1985 en … [Lees meer...] overZo leidt verandering soms tot tevredenheid
De taal van Willem Frederik Hermans
Door Marc van Oostendorp We gaan een quiz doen. Welke naoorloogse Nederlandse schrijver schreef de volgende zin? "Nederlanders zijn er aan een kant van overtuigd dat in het buitenland alles beter is en aan de andere kant dol tevreden met de werkelijk allertreurigste manier waarop hun taal beheerd en geadministreerd wordt". Ja, ik weet wel, dit is een enigszins mislukte … [Lees meer...] overDe taal van Willem Frederik Hermans
Het Vlaams groeit aan elkaar
Door Marc van Oostendorp Als het artikel dat Sarah van Hoof deze maand publiceert in het tijdschrift Nederlandse Taalkunde representatief is voor haar proefschrift, belooft dat een spannend, om niet te zeggen: verontrustend boek te worden.(Het artikel heet Feit en fictie en haar proefschrift heet ook zo, dus ik neem aan dat het een een samenvatting is van het … [Lees meer...] overHet Vlaams groeit aan elkaar
Onderzoek naar vieze woorden
Door Marc van Oostendorp Op het Amerikaanse Language Log en de al even Amerikaanse online-tijdschriften Slate en The Atlantic was er eerder deze week discussie over woordaversie: de weerzin die mensen kunnen voelen tegen woorden, zonder dat de gebruikelijke redenen van toepassing zijn. Het zijn geen scheld- of vloekwoorden, ze worden ook niet 'fout' gerekend … [Lees meer...] overOnderzoek naar vieze woorden
Verboden woorden
Pleidooi voor reclamevrij taalgebruik Door Bart FM DroogEen … [Lees meer...] overVerboden woorden
Ze blijven callen
Kees van Kooten en het Engels Door Marc van Oostendorp 'Dus na de vierde call móést ik wel. Want je weet hoe ze zijn: als je no reaction geeft, blijven ze callen. Shit natuurlijk, maar ja: that's the price you pay for living in a civilized society.' Wat u zegt, lezer, totale taalverwildering van de jeugd die maar achter iedere mode aan loopt. Dat deden wij toch niet … [Lees meer...] overZe blijven callen
Na een kort ziekbed
Ik had ter voorbereiding op de komst van de begrafenisondernemer gisterenavond alvast een tekstje geschreven. "Na een kort ziekbed", waren de eerste woorden. "Daar maken we maar van kortstondig", zei de begrafenisondernemer, een dertiger die al twaalf jaar in het vak zat. "Nee, dat willen we niet," zei ik, terwijl ik naar mijn tante keek. … [Lees meer...] overNa een kort ziekbed
Wat is de relatie tussen cakeverkopers en Celine Dion?
Door Suzanne AalberseGisteren is op veel plekken Chinees Nieuwjaar gevierd van Korea tot Rotterdam. Een bijzonder optreden was op de Chinese staatstelevisie was van Celine Dion. Ze zong in het Chinees. Met Celine Dion komen Chinees en Engels (en Frans) samen in het hoofd van één persoon. De samenkomst van Chinees en Engels in één hoofd is ook de veroorzaker van het woord … [Lees meer...] overWat is de relatie tussen cakeverkopers en Celine Dion?
Marc, hoe voel je je?
Door Marc van Oostendorp Deze zin moet u niet vergeten, want hij stond gisteren in de NRC: Losse zinnen uit een blogje onthoud je extreem goed. Volgens het bericht kregen proefpersonen in een Amerikaans onderzoek zowel status-updates op Facebook als willekeurige zinnen uit boeken voorgelegd. Ze zouden de eerste veel beter onthouden dan de laatste. NRC Handelsblad geeft … [Lees meer...] overMarc, hoe voel je je?
Je bent zelf een jijbak
De eerste die ik zag was een mismoedige maandagmorgentweet “Je bent zelf een ochtendmens!” Ik vond hem briljant: kort, subtiel en grappig. Sindsdien is “Je bent zelf een…” vast onderdeel van het Twitteridioom geworden: elke dag duiken verse varianten op.Maar hoe werkt het nou precies? … [Lees meer...] overJe bent zelf een jijbak
Het toneelstukje van ‘hebben zoiets van’
Door Jojanneke Weijermars ‘Iederéén heeft zoiets van…’, volgens wetenschapsjournalist Liesbeth Koenen. Onder die kop verscheen in november 2012 een artikel van haar hand in NRC Handelsblad, over de alom gehekelde uitdrukking hebben zoiets van. “De afkeer is vaak groot”, schrijft Koenen. En ook: “De uitdrukking scoort steevast hoog in taalergernistoptienen”. Vreemd, … [Lees meer...] overHet toneelstukje van ‘hebben zoiets van’
Het buurtje rondom de zon
Van links naar rechts Venus, Mars en Amor. “Hoe ziet een levend, bruisend Mars eruit?”, las ik gisteren in Scientias Magazine, en ik struikelde erover. Een slippertje van de eindredacteur, leek me. “Wat is in vredesnaam ‘het Mars’?”, twitterde ik. “Intrigerend: hoe ontstaat zo'n fout? Waarom zegt iemand dat?” Die vraag maakte een stroom van verrassende reacties los. … [Lees meer...] overHet buurtje rondom de zon
De taal van Youp van ’t Hek
Ik moet zo vreselijk lachen. Ruim vijfentwintig jaar schrijft de cabaretier Youp van 't Hek al columns voor NRC Handelsblad. De krant stond er gisteren uitgebreid bij stil, met een viertal pagina's waarin de columnist vrolijk onder meer zijn werkwijze uit de doeken deed. De columnist is belangrijk voor de krant, er schijnen veel mensen te zijn die hem op zaterdag kopen om zijn … [Lees meer...] overDe taal van Youp van ’t Hek
Zaaddodend
In NRC Handelsbladvan zaterdag 15 december kwam ik twee keer 't adjectief zaaddodend tegen in figuurlijke betekenis. Dat verbaasde me, want je komt dat woord in die betekenis zelden tegen, zei mijn gevoel. Dat gevoel heeft me niet bedrogen, want de Krantenbank wijst uit dat dit zaaddodend gemiddeld één keer per jaar voorkomt. De eerste attestatie is in een artikel in De … [Lees meer...] overZaaddodend
Met een ernstig gezicht ‘broem, broem’ zeggen
Wij, leden van het Cornelis Verhoeven Genootschap (ja, door dit weblog te lezen, bent u daar ineens lid van geworden; u, die altijd tegen iedereen die het horen wilde vertelde dat u van geen enkele club lid zou worden, u kijkt daar wel even raar van op, hè? Maar niks aan te doen, zo is het leven nu eenmaal!), wij mogen natuurlijk graag lezen in de enorme stapel boeken die onze … [Lees meer...] overMet een ernstig gezicht ‘broem, broem’ zeggen
De functie van Hahahahahahaha
Gisterenmiddag om 16:44 heeft iemand zijn toetsenbord naar zich toegetrokken, zijn vingers gespreid en anoniem onder een stukje hier op Neder-L de volgende mededeling getypt:- HahahahahahahaU moet het maar even opzoeken: het is mij niet duidelijk wat dat lachen betekent. Het is een reactie op een reactie op een reactie, en om te beginnen lijkt mij niet evident op welke van … [Lees meer...] overDe functie van Hahahahahahaha
De taal van de Nederlandse Spoorwegen
De NS praat tegen de reizigers als een vermoeide echtgenoot. Gisterenavond zat ik in de trein en wist ik het ineens. Er is in het verleden eigenlijk veel te veel voorgevallen tussen de NS en ons. U kent die echtparen wel. Zij is zich gaandeweg aan alles gaan ergeren wat hij zegt: 'daar heb je hem weer'. Daarom begint hij zich voorzichtig uit te drukken, maar hij doet dat net … [Lees meer...] overDe taal van de Nederlandse Spoorwegen
Taalunie onderzoekt taal van de media
Omdat televisie en schrijvende pers het voorbeeld geven als het om taal gaat, verdraagt het kijkend en lezend publiek van hen geen slordigheden. Maar een nieuwslezer of presentator van een show mag best een regionaal accent laten horen. Dat blijkt uit een enquête van de Nederlandse Taalunie. … [Lees meer...] overTaalunie onderzoekt taal van de media
De motor waar de verhaspeling op drijft
Een goede verhaspeling is goud waard. Leest u in de krant de zin 'de minister-president is de kluit aan het begraven', dan kunt u kiezen waar u uw vondst heen stuurt. Er is de Facebook-groep taalvoutjes en de Twitter-account @verhaspeling. Het tijdschrift Onze Taal plaatst zulke kronkels al heel lang op de achterpagina. Er zijn ook allerlei boekjes, onder andere van Onze Taal. … [Lees meer...] overDe motor waar de verhaspeling op drijft
Gezocht: Vlaamse schuttingtaal of slang voor woordenboek Algemeen Onbeschaafd Nederlands
In 2007 interviewde ik voor Taalschrift Heidi Aalbrecht en Pyter Wagenaar naar aanleiding van het verschijnen van hun Woordenboek van platte taal (WPT). Beiden gaan nu een volledig herziene en uitgebreide editie van het WPT uitbrengen bij Prisma: het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands (AON), waarin ze het ‘onbeschaafde Nederlands’ nog beter dan in het WPT … [Lees meer...] overGezocht: Vlaamse schuttingtaal of slang voor woordenboek Algemeen Onbeschaafd Nederlands
