De meteorologische instituten voorspelden dat 12 en 13 augustus 2024 in Nederland zwoele dagen zouden worden. De NOS wijdde daar een stukje aan en liet de termofysioloog Hein Daanen aan het woord, die uitlegde hoe het lichaam op plotselinge warmte reageert. Hij vertelde hoe die reacties een zekere loomheid tot gevolg hebben. Daarbij zei ie het volgende: In dat citaat viel … [Lees meer...] overDiscomfort
taalkunde
Etymologica: Hoe de haai aan zijn naam kwam
Rondom hun eenzame houten vaartuig doorklieft een stel vinnen de waterspiegel. De zeelui, niet allen vertrouwd met de aanblik, zijn op hun hoede. Bij de god van het diepe, wat gaat daar? De zo getoonde vinnen lijken op delen van hun eigen scheepsboord. Enkele vormen Hoewel Nederlands haai door meerdere talen overgenomen is, bijvoorbeeld als … [Lees meer...] overEtymologica: Hoe de haai aan zijn naam kwam
Perspectives on Old Frisian Philology: in nije bondel oer Aldfrysk
Yn juny is in mânske bondel mei artikels oer allerhanne aspekten fan it Aldfrysk ferskynd: Perspectives on Old Frisian Philology. It is in skoandere tsjûgenis fan de niget dy’t taalgelearden en histoarisy fan oer de hiele wrâld yn dizze lytse tûke fan de germanistyk hawwe. Rolf Bremmer, Stephen Laker en Anne Tjerk Popkema ha foar de redaksje tekene. Ein tachtiger jierren fan … [Lees meer...] overPerspectives on Old Frisian Philology: in nije bondel oer Aldfrysk
Video: Nederlands als Tweede Taal in de praktijk
Opleidingscoördinator Marianne Starren en student Roos Laan vertellen over hoe zij tijdens een achtweekse cursus migrantenmoeders op een praktijkgerichte manier Nederlands hebben geleerd. … [Lees meer...] overVideo: Nederlands als Tweede Taal in de praktijk
Video: Intelligente technologie: hoe staat het met het Nederlands?
Frieda Steurs (INT) Lezing door Frieda Steurs (Instituut voor de Nederlandse taal) tijdens het KANTL-colloqiuium ChatGPT op 21 juni 2024 in de KANTL. Deze studiedag besprak de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. … [Lees meer...] overVideo: Intelligente technologie: hoe staat het met het Nederlands?
Taalonderwijs aan nieuwkomers: beleid en praktijk in Engeland, Ierland, Oostenrijk en Spanje
Elk land met immigranten (oftewel: elk land) staat voor een uitdaging: hoe zorg je dat nieuwkomers de dominante taal of talen van het land voldoende machtig worden, zodat ze kunnen meedoen in de samenleving? Deze vraag is het onderwerp van de cursus 'Meertalig onderwijs in Nederland: beleid en praktijk', die ik elk jaar geef aan de Universiteit Utrecht. Aan het eind van de … [Lees meer...] overTaalonderwijs aan nieuwkomers: beleid en praktijk in Engeland, Ierland, Oostenrijk en Spanje
Ons mama wint het van de bro’s
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 6.4 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Waar het vorige stuk zich op de pretieners richtte, kijken we hier naar de topverdachten in de … [Lees meer...] overOns mama wint het van de bro’s
De Proto-Indo-Europese godsdienst
Binnenkort is in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een expositie over de Bronstijd. Het leek me, zoals ik al eerder schreef, een aardig idee de toenmalige samenleving te beschrijven aan de hand van de taal. Dit Bronstijderfgoed biedt immers een fantastisch venster op een van de toenmalige samenlevingen: de Yamnaya-cultuur in het huidige Oekraïne. Die is … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese godsdienst
6 december 2024: Dag van de Nederlandse spraakkunst
Op 6 december 2024 vindt in Gent de volgende Dag van de Nederlandse Spraakkunst (vroeger: Dag van de Nederlandse Zinsbouw) plaats. Het programma is nog niet volledig bekend, maar in elk geval komt het onderwerp ‘Aspect’ aan de orde. Nadere informatie volgt. … [Lees meer...] over6 december 2024: Dag van de Nederlandse spraakkunst
Oproep: onderzoek naar Limburgs
Belgisch-Limburgse en Nederlands-Limburgse dialectsprekers zijn van harte uitgenodigd deze vragenlijst in te vullen. Het gaat om plaatjes benoemen en zinnetjes beoordelen of vertalen. Verspreiden onder andere Limburgse dialectsprekers mag uiteraard. Heel veel dank bij voorbaat! … [Lees meer...] overOproep: onderzoek naar Limburgs
Mmm: mitraillette en matinette
Achter het Achtervoegsel 44 1985: net geslaagd voor het eindexamen maar nog niet voor het rijbewijs. Omdat we alle drie graag U2, headliner van popfestival Torhout/Werchter, wilden zien optreden, bood mijn vader aan om mij en twee schoolvrienden zondags naar Werchter te brengen en weer op te halen, twee keer een rit van ruim anderhalf uur. Er was maar één podium, dus … [Lees meer...] overMmm: mitraillette en matinette
De Proto-Indo-Europese samenleving: bezit
De Bronstijd is de tijd waarin Europa zijn talen heeft gekregen. Indo-Europese talen. De relevantie ervan – of beter: de relevantie van het taalkundig onderzoek – staat buiten kijf. De Indo-Europese talen vormen immers een loepzuiver voorbeeld van de wijze waarop geesteswetenschappelijk onderzoek onze samenleving vormt: toen de Indo-Europese taalfamilie was ontdekt, … [Lees meer...] overDe Proto-Indo-Europese samenleving: bezit
Video: Verantwoord inzetten van GenAI in het academisch schrijfonderwijs: een illusie?
Lieve De Wachter Lezing door Lieve De Wachter (KU Leuven) tijdens het KANTL-colloquium ChatGPT op vrijdag 21 juni 2024 in de KANTL. Tijdens deze studiedag werd nagedacht over de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. … [Lees meer...] overVideo: Verantwoord inzetten van GenAI in het academisch schrijfonderwijs: een illusie?
“Reizigers worden verzocht …” is niet per se fout!
Daar gaan we weer Ik ben een grote fan van Aleid Truijens. Zij zet zich voortdurend in voor de kwaliteit van het onderwijs, met name het onderwijs in de Nederlandse taal. In haar recente column van 29 juli 2024, getiteld `Kinderen beter leren lezen en schrijven – in welk beroep heb je zoveel invloed?` (voor Volkskrant-abonnees.) benadrukt ze dat leraren een prachtige taak … [Lees meer...] over“Reizigers worden verzocht …” is niet per se fout!
Rin voor den droes en lit dy wæge
“Jij stinkt en je moeder ook”, typt in lulk jongfaam op har laptop. De adressant is in blier jongfaam (itselde jongfaam), dat as influencer ‘bjoetie’-tips jout. Dit komt út in licht-pedagogysk tv-programma fan de VPRO. It hat wis en wrychtjes humor, mar wol in komplekse humor, sa’t it liket. “Do stjonkst” is net aardich. De muffe mof stonk yn de santjinde iuw al op ‘e … [Lees meer...] overRin voor den droes en lit dy wæge
Jong geleerd?
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 6.3 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Het vorige stukje toonde maatschappelijke voorzichtigheid aan in het gebruik van Engels in … [Lees meer...] overJong geleerd?
De woordenschat van Kinderen voor Kinderen
We kennen het allemaal, Kinderen voor Kinderen – of je er nu zelf als kind naar luisterde of kinderen hebt die er nu naar luisteren. Sinds 1980 zijn de liedjes van het populaire kinderkoor een vast onderdeel van menig Nederlands huishouden. Oorspronkelijk is Kinderen voor Kinderen opgezet met het doel geld in te zamelen voor de VARA-speelgoedactie. Het koor bleek echter zo’n … [Lees meer...] overDe woordenschat van Kinderen voor Kinderen
Video: ‘Blinkende knopke fijn… Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen
Tim Van de Cruys 'Blinkende knopke fijn, dat nimmer van schrijven zijt moe? Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen' is een lezing van Tim Van de Cruys (KU Leuven), gehouden tijdens het KANTL-colloquium ChatGPT op 21 juni 2024. Tijdens deze studiedag werd nagedacht over de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het … [Lees meer...] overVideo: ‘Blinkende knopke fijn… Over het creatieve vermogen van grote taalmodellen
Context en syntax (Consyntaxtext)
Het eerste wat je ‘leest’ van zo’n bericht, als ik even mag generaliseren, is niet het bericht, maar de foto, dan de kop boven het geheel en ten derde de tekst onder de foto. In dit geval is dat eigenlijk niet eens nodig, want er ‘staat’ drie maal ongeveer precies (haha) hetzelfde, namelijk dat er ergens een toren van een kerk is gewaaid. Inhoudelijke details volgen in het … [Lees meer...] overContext en syntax (Consyntaxtext)
Van geheimtaal tot branding – Engels en kinderen
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen 6.2 In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In dit stukje bekijken ze hoe en waar jonge Vlaamse kinderen (niet) in contact komen met Engelse … [Lees meer...] overVan geheimtaal tot branding – Engels en kinderen
Ik kan ’t nîet wachten
In het lied ‘Ik kan ’t nie wachten’ van de Drentse groep Skik somt de zanger Daniël Lohues een reeks verplichtingen op die hij moet vervullen, maar het ontbreekt hem aan tijd om welke activiteit dan ook uit te voeren, wat in de tekst herhaaldelijk tot uiting komt in de verzuchting: In het Nederlands zouden we zeggen: ‘Maar ik heb er de tijd niet voor’. Wat is er nu … [Lees meer...] overIk kan ’t nîet wachten
Video: De tekstmachine en de taaltheorie
Lezing door Dirk Geeraerts tijdens het KANTL-colloquium ChatGPT op vrijdag 21 juni 2024 in de KANTL. Tijdens deze studiedag werd nagedacht over de gevolgen van Generatieve AI (voornamelijk ChatGPT en andere grote taalmodellen) voor het Nederlands en de neerlandistiek. … [Lees meer...] overVideo: De tekstmachine en de taaltheorie
Yappen over taal
Ik ben columnist geworden van het prachtige tijdschift M'ntaal, het ledenblad van de onvolprezen Nijmeegse studievereniging voor studenten Taalwetenschap, Intens. Dit is mijn debuut. (Ga ook Taalwetenschap studeren in Nijmegen en je krijgt alle volgende nummers van M'ntaal thuis.) Het Nederlands is een onoverzienbare oceaan. Ik heb het gevoel dat ik de hele tijd op de … [Lees meer...] overYappen over taal
Staatsmanesk
Afgelopen week, op dinsdagochtend 9 juli, konden we via de radio (NPO 1) de geboorte meemaken van een morfologische nieuwvorming in het Nederlands, een afgeleid adjectief dat qua combinatie en betekenis werkelijk bijzonder genoemd mag worden. Het gaat hier om het neologisme staatsmanesk, opgevangen uit de mond van de journalist-presentator Roos Abelman, een van de … [Lees meer...] overStaatsmanesk
De tieners zijn het!
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (6.1) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. Waar Deel 4 (hoger onderwijs) en Deel 5 (onderwijs) vooral inzetten op de positie van het … [Lees meer...] overDe tieners zijn het!
