Nene is vijf jaar, ze is geboren in Hongarije, en ze is in Nederland komen wonen waar mensen geen Hongaars meer tegen haar spreken. Er is maar weinig onderzoek gedaan naar hoe dit soort taalverwerving werkt, onder andere doordat het nu ook weer niet zoveel voorkomt. Vorig jaar zijn in Nederland zo'n 150 kinderen via internationale adoptie aangekomen. Wereldwijd zijn het er de … [Lees meer...] overEn ikke
taalverwerving
Effe kake
Nene is vijf jaar, ze is geboren in Hongarije, en ze is in Nederland komen wonen waar mensen geen Hongaars meer tegen haar spreken. Ze moest daar eerst nog aan wennen, maar inmiddels lijkt ze te accepteren dat alle mensen allemaal heel anders praten dan een paar maanden geleden. Een paar woorden zullen nog wel een tijdje blijven hangen: de woorden die haar ouders van haar … [Lees meer...] overEffe kake
Voor kinderen doen we meer ons best op onze /t/
Door Marc van Oostendorp Dat mensen anders praten tegen kleine kinderen – ik schrijf er de laatste tijd wel vaker over, want het lijkt ineens een onderwerp te zijn geworden in de literatuur. Want wat zijn de verschillen precies en hoe verklaren we ze? Een duidelijke functie van dat anders praten is dat het in veel opzichten duidelijker is. Mensen praten zodra hun … [Lees meer...] overVoor kinderen doen we meer ons best op onze /t/
Een taal leren is een nieuw netwerk binnenstappen
Door Marc van Oostendorp Nene is vijf jaar, ze is geboren in Hongarije, en ze is in Nederland komen wonen waar mensen geen Hongaars meer tegen haar spreken, maar overwegend Nederlands. Wat je goed kan zien als je haar van nabij volgt: hoe een taal je in een gemeenschap hangt. Een mens kan niet alleen zijn, zeker niet als ze vijf jaar oud is. Ze moet gebruik kunnen … [Lees meer...] overEen taal leren is een nieuw netwerk binnenstappen
Waarom praten volwassenen niet kinderachtig tegen elkaar?
Door Marc van Oostendorp We wisten al lang dat mensen over de hele wereld geneigd zijn anders te praten als ze tegen kleinere kinderen praten. Ze doen dat zelfs allemaal op dezelfde manier: iedereen die zich over een wieg buigt praat vanzelf met een hogere stem en tegelijkertijd meer stembuigingen, en wat langzamer dan wanneer ze tegen volwassenen praten. Infant-directed speech … [Lees meer...] overWaarom praten volwassenen niet kinderachtig tegen elkaar?
Hoe kinderen Nederlands leren in een speelhuisje
Je moedertaal leren, daar start je mee zodra je geboren wordt. Paula Fikkert, hoogleraar Eerste taalverwerving aan de Radboud Universiteit ontwikkelde een 'taalspeelhuis'. Zo kunnen kinderen, met een niet-Nederlandse achtergrond, in een vroeg stadium spelenderwijs Nederlands leren. (Bekijk deze video op YouTube) … [Lees meer...] overHoe kinderen Nederlands leren in een speelhuisje
Basta pasta!
Door Marc van Oostendorp Nene is vijf jaar, ze is geboren in Hongarije, en ze is net begonnen met Nederlands te leren. Dat is een behoorlijke opgave omdat ze niet alle mogelijkheden heeft gekregen om haar Hongaars net zo te ontwikkelen als een andere vijfjarige. Ze kan verschillende medeklinkers nog niet zeggen, zoals de l, de r, de j en de v (die in het Hongaars wel wat weg … [Lees meer...] overBasta pasta!
Terwijl het muziekje speelde, tekende het clowntje een ster
Door Marc van Oostendorp Er klinkt circusmuziek. Een clowntje komt op en doet verwoede pogingen een pot te sluiten. Voor de pot dicht is, houdt het muziekje op. Is nu de volgende zin een correcte beschrijving van deze situatie: Terwijl het muziekje speelde, sloot het clowntje de pot. Volwassen moedertaalsprekers van het Nederlands zeggen van niet. 'Het clowntje … [Lees meer...] overTerwijl het muziekje speelde, tekende het clowntje een ster
Talen zijn voor vrouwen
Door Marc van Oostendorp Waarom leren echte mannen geen vreemde talen? Over die wonderlijke vraag gaat een nieuw artikel in het tijdschrift Group Processes and Intergroup Relations. Althans, voor zover we willen aannemen dat Canadese echte mannen representatief zijn voor alle echte mannen én voor zover je een met allerlei empirisch onderzoek gestaafde verklaring dat echte … [Lees meer...] overTalen zijn voor vrouwen
Verkleinwoorden leren
Door Marc van Oostendorp Wie geen verkleinwoordjes maakt, kan niet zeggen dat hij Nederlands spreekt. Hun betekenis is subtiel (een watertje is niet per se kleiner dan een water, als wel iets anders, namelijk gebotteld of in een glas ter beschikking gesteld), en er zijn ook vele vormen. Alleen al in de standaardtaal zijn er vijf verschillende uitgangen: je (hoopje), tje … [Lees meer...] overVerkleinwoorden leren
0,00025 MB informatie per dag en je hebt een moedertaal
Door Marc van Oostendorp De prijs voor de onbegrijpelijkste zin over taalkunde door een wetenschapsvoorlichter gaat dit jaar naar Berkeley News. In een artikel over een onderzoek dat zou hebben berekend hoeveel informatie een kind eigenlijk in die eerste achttien jaar moet verwerken om zijn moedertaal te kunnen leren, schrijft de voorlichter van dienst het volgende: But new … [Lees meer...] over0,00025 MB informatie per dag en je hebt een moedertaal
Is taal een activiteit? Het gapende gat van de inburgeraar
Door Marc van Oostendorp Wat taal is, weet niemand. Vraag het iemand op straat en die zal zoiets zeggen als 'een communicatiemiddel', zonder rekening te houden met het feit dat je taal ook kunt gebruiken voor andere dingen dan communicatie (bijvoorbeeld om een gedicht op te zeggen als je niet kunt slapen) en zonder uit te kunnen leggen wat taal dan precies onderscheidt van … [Lees meer...] overIs taal een activiteit? Het gapende gat van de inburgeraar
Boekjes lezen werkt het beste
Door Marc van Oostendorp Voorlezen is goed voor de taal van kinderen. Ja, daar staan jullie niet van te kijken! Het is dan ook de minst interessante uitkomst van een onderzoek dat Evelyn Bosma en Elma Blom deze maand publiceerden in het Journal of Child Language. Het werkt waarschijnlijk meestal beter dan zomaar een verhaal vertellen, en dat komt misschien doordat een … [Lees meer...] overBoekjes lezen werkt het beste
Waarom ‘driede’ makkelijker is dan ‘derde’
Door Marc van Oostendorp Het leukste, het allerleukste, van de taalkunde is geloof ik dat je je steeds weer kunt verwonderen over het alledaagse. Neem de Nederlandse rangtelwoorden: eerste, tweede, derde, vierde, vijfde, zesde, zevende, achtste, negende, tiende, elfde, twaalfde,.... Een eenvoudig rijtje. Derde is een beetje vreemd, want I zou regelmatiger zijn. Zoals … [Lees meer...] overWaarom ‘driede’ makkelijker is dan ‘derde’
Kun je na je kindertijd nog wel een nieuwe taal leren?
Door Freek Van de Velde Kinderen pikken gemakkelijker nieuwe talen op dan volwassenen. Als je te laat begint met het leren van een taal kun je die eigenlijk nooit meer perfect leren: er zijn altijd kleine dingetjes in de uitspraak en de grammatica die je net even anders doet. Dat leerstuk heet ‘de kritische periode’, en er woedt al een halve eeuw een vinnig debat over in de … [Lees meer...] overKun je na je kindertijd nog wel een nieuwe taal leren?
Kinderen van 4
Door Marc van Oostendorp Klaas Dijkhoff (VVD) suggereerde deze week dat het heel erg zou zijn als migrantenkinderen pas op hun 4e voor het eerst in aanraking komen met het Nederlands. Hoe zit dat? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overKinderen van 4
Waarom leren kinderen nieuwe woorden?
Door Marc van Oostendorp Een van de vele wonderlijke jaren in een mensenleven is dat tussen het eerste en het tweede jaar oud. Een kind van één kent meestal een handjevol woorden. Een kind van twee kent er heel erg veel. Die explosie in de woordenschat wordt natuurlijk ook wetenschappelijk onderzocht: ze vormt immers misschien wel een van de sleutels van het menselijk … [Lees meer...] overWaarom leren kinderen nieuwe woorden?
Vroege tweetaligheid Friezen geen voordeel bij leren Engels
(Persbericht Fryske Akademy) Vroege tweetaligheid in Fries-Nederlands is geen garantie voor succesvolle ontwikkeling van Engels als derde taal. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Mirjam Günther-Van der Meij. Dat is opvallend, omdat meestal een voordeel van tweetaligheid op derdetaalverwerving gevonden wordt. In de Friese context is dat dus niet het geval. Andere factoren … [Lees meer...] overVroege tweetaligheid Friezen geen voordeel bij leren Engels
RUG taalonderzoekers met game naar NEMO Science Museum. 30 april-13 mei 2018
(Persbericht Rijksuniversiteit Groningen) Taalwetenschapper Bart Hollebrandse (Center for Language and Cognition Groningen, RUG) is met een team van bachelor-, research master- en Honors-studenten twee weken aan het werk in NEMO, het science museum in Amsterdam. NEMO-bezoekers vanaf 3 jaar doen mee als proefpersoon in een taalontwikkelingsstudie. In de eerste 5 dagen hebben al … [Lees meer...] overRUG taalonderzoekers met game naar NEMO Science Museum. 30 april-13 mei 2018
Taalcanon lanceert animatiefilmpje: Hebben tweetalige kinderen een taalachterstand?
Vandaag lanceert het taalcanonteam een animatiefilmpje over tweetaligheid. Het is het vijfde filmpje in een reeks, bedoeld voor het voortgezet onderwijs. De filmpjes geven een korte introductie op een onderwerp uit de taalcanon, en kunnen gebruikt worden als opstapje voor een les over taal in de klas. De taalontwikkeling van een kind verloopt via verschillende fases. De … [Lees meer...] overTaalcanon lanceert animatiefilmpje: Hebben tweetalige kinderen een taalachterstand?
Pavlov-reacties in een vreemde taal
Door Marc van Oostendorp In een vreemde taal ben je minder bang. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek dat deze week verscheen in Nature Scientific Reports. De onderzoekers deden een fascinerend experiment, dat gebaseerd is op zo'n beetje de klassiekste psychologische proef die er bestaat: de Pavlov-reactie. Je laat iemand een aantal keer twee plaatjes zien en na het ene … [Lees meer...] overPavlov-reacties in een vreemde taal
Limburgers nog toongevoeliger dan gedacht
(Persbericht Radboud Universiteit) Limburgers staan bekend om hun zangerige spraak. Ze blijken ook erg goed in het horen van hele subtiele woordmelodieverschillen. Dat blijkt uit onderzoek van taalwetenschapper Stefanie Ramachers. Ze promoveert op 31 januari aan de Radboud Universiteit. Het Limburgs is een zogenaamde toontaal. In het Limburgs kan de melodie waarmee een … [Lees meer...] overLimburgers nog toongevoeliger dan gedacht
Hoeven leren
Door Marc van Oostendorp Laten we ons even verplaatsen in de peuter die geconfronteerd wordt met het werkwoord hoeven. We zitten sowieso in een fase in ons leven dat we iedere dag tal van nieuwe woorden leren, en dan is daar ineens hoeven. Je ene moeder zegt bijvoorbeeld tegen je andere: Je hoeft dat niet te doen. Op de een of andere manier moet je uitvissen hoe dat in … [Lees meer...] overHoeven leren
Nederlandse papa, Duitse phapha
Door Marc van Oostendorp Als je een Nederlands kind bent met een Nederlandse papa en Nederlandse vriendjes, maar ook een Duitse papa, wat zeg je dan tegen die tweede papa? Ja, Papa. Maar hoe spreek je dat uit? Het Nederlands en het Duits hebben licht verschillende p's, zoals ze ook licht verschillende b's hebben. Wanneer je bijvoorbeeld pa zegt, moet je twee dingen doen: … [Lees meer...] overNederlandse papa, Duitse phapha
Paula Fikkert: Van kindertaal tot moedertaal
Door Paula Fikkert Moedertaalverwerving is voor mij nog steeds een van de meest fascinerende onderzoeksgebieden binnen de neerlandistiek. Kinderen pikken hun moedertaal ogenschijnlijk vanzelf op. Zelf herinneren we ons vaak van alles over het leren van een vreemde taal, maar jammer genoeg geldt dat niet voor het leren van onze moedertaal. Toch hebben we een taalsysteem geleerd … [Lees meer...] overPaula Fikkert: Van kindertaal tot moedertaal
