Door Marc van Oostendorp Als je een Nederlands kind bent met een Nederlandse papa en Nederlandse vriendjes, maar ook een Duitse papa, wat zeg je dan tegen die tweede papa? Ja, Papa. Maar hoe spreek je dat uit? Het Nederlands en het Duits hebben licht verschillende p's, zoals ze ook licht verschillende b's hebben. Wanneer je bijvoorbeeld pa zegt, moet je twee dingen doen: … [Lees meer...] overNederlandse papa, Duitse phapha
taalverwerving
Paula Fikkert: Van kindertaal tot moedertaal
Door Paula Fikkert Moedertaalverwerving is voor mij nog steeds een van de meest fascinerende onderzoeksgebieden binnen de neerlandistiek. Kinderen pikken hun moedertaal ogenschijnlijk vanzelf op. Zelf herinneren we ons vaak van alles over het leren van een vreemde taal, maar jammer genoeg geldt dat niet voor het leren van onze moedertaal. Toch hebben we een taalsysteem geleerd … [Lees meer...] overPaula Fikkert: Van kindertaal tot moedertaal
Spanjaarden horen het verschil niet tussen can en can’t
Door Marc van Oostendorp Je taal bepaalt wat je hoort. Wie Nederlands spreekt, heeft bijvoorbeeld een veel grotere kans om het verschil tussen het Engelse can en can't te horen dan wie Spaans of Chinees spreekt. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Nijmeegse onderzoekers Mirjam Ernestus, Huib Kouwenhoven en Margot van Mulken. Er was al wel iets bekend over het effect, maar … [Lees meer...] overSpanjaarden horen het verschil niet tussen can en can’t
Taalcanon lanceert eerste animatiefilmpje: Hoe leert een kind zijn moedertaal?
Door Mathilde Jansen Vandaag, op de Internationale Dag van het Kind, lanceert het taalcanonteam vol trots een animatiefilmpje over kindertaal. Het is het eerste filmpje in een reeks, bedoeld voor het voortgezet onderwijs. De filmpjes geven een korte introductie op een onderwerp uit de taalcanon, en kunnen gebruikt worden als opstapje voor een les over taal in de … [Lees meer...] overTaalcanon lanceert eerste animatiefilmpje: Hoe leert een kind zijn moedertaal?
Tegen de moedertaalspreker?
Door Marc van Oostendorp In bijna alle soorten van taalwetenschap staat de 'moedertaalspreker' centraal. Hij is de uiteindelijke rechter die mag beoordelen of je iets wel of niet zo kunt zeggen, hij is het model waarnaar mensen streven die een taal als vreemde taal aannemen, hij is degene die rechtvaardigt dat we zeggen dat de taalkunde gaat over een biologisch feit: het … [Lees meer...] overTegen de moedertaalspreker?
Baby’s die zinnen in woorden hakken
Door Marc van Oostendorp Nooit worden we meer zulke sponzen als we in de eerste jaren van ons leven waren. Stel, je bent een paar maanden oud en je wil je moedertaal leren. Het lijkt misschien een goed idee om dan te beginnen met woorden, maar helaas spreken mensen eigenlijk nooit in losse woorden. Ze zeggen alles aan elkaar en je hoort dan bijvoorbeeld dingen … [Lees meer...] overBaby’s die zinnen in woorden hakken
Het verschil tussen knien en knien
De Nijmeegse promovenda Stefanie Ramachers won vorige week een wedstrijd die er aan haar universiteit werd gehouden voor de beste korte presentatie van onderzoek. In 3 minuten vertelde Ramachers over haar onderzoek naar hoe Limburgse kinderen toonverschillen in hun dialect leren onderscheiden: … [Lees meer...] overHet verschil tussen knien en knien
Kinderen die leren dat je het op twee manieren kunt zeggen
Door Marc van Oostendorp Soms moet je als kind leren dat het allebei kan, in je moedertaal. Je kunt zus zeggen of je kunt zo zeggen: het is allebei mogelijk. Dat geldt bijvoorbeeld voor de volgende twee zinnen: Je weet dat ik deze koekjes wil eten. [volgorde 1] Je weet dat ik deze koekjes eten wil. [volgorde 2] De werkwoorden aan het eind kunnen in allebei de … [Lees meer...] overKinderen die leren dat je het op twee manieren kunt zeggen
Nijntje in actie tegen achterstand
Door Fleur Bonafee Honderd meter buiten station Utrecht stond de trein stil. Twintig minuten later waren we terug op perron 20. Nu zaten we hutjemutje in de sprinter, want een intercity zou voorlopig niet rijden. ‘Vindt u het leuk als ik een verhaal vertel?’ vroeg ik, om de tijd te doden. De dame tegenover me trok met haar schouders. ‘Ligt eraan waar het over gaat.’ … [Lees meer...] overNijntje in actie tegen achterstand
Ik hoop mogen we erin mogen
Door Marc van Oostendorp Soms komt er zomaar op een doordeweekse dag een nieuwe bevestiging binnen van een al lang bekende theorie. Dat gebeurde bijvoorbeeld vorige week, toen ik deze twee tweets kreeg: @fonolog @onzetaal vraagje: mijn dochter (4) spreekt geen voegwoorden uit in een bijzin. Is dat een bekend verschijnsel? 1/2 — Marlijn Timmermans (@MarlijnTM) 28 april … [Lees meer...] overIk hoop mogen we erin mogen
Masterclass babyonderzoek voor middelbare scholieren
De Nijmeegse onderzoeksgroep First Language Acquisition organiseert tweemaal per jaar de masterclass ‘Babyonderzoek: ontwikkeling van taal, denken en gedrag’ voor middelbare scholieren die hun profielwerkstuk willen schrijven over de ontwikkeling van baby’s en jonge kinderen. Op woensdag 8 april vindt de eerstvolgende masterclass weer plaats op de Radboud Universiteit in … [Lees meer...] overMasterclass babyonderzoek voor middelbare scholieren
Uitzonderingen in taal
Door Marc van Oostendorp Alle grammatica's lekken, merkte de Amerikaanse taalkundige Edward Sapir (1884-1939) ooit op. Taalregels hebben heel vaak uitzonderingen, en er is tot nu toe waarschijnlijk geen grammaticale beschrijving van een taal gegeven zonder dat soort uitzonderingen. Sapirs observatie zelf lekt niet. Neem het Nederlands. Een vrij harde regel is: je kunt … [Lees meer...] overUitzonderingen in taal
Baby’s die niet huilen horen het verschil tussen Frans en Arabisch
Door Marc van OostendorpKinderen van een paar uur oud kunnen hun moedertaal al herkennen! Het is misschien geen zwaartekrachtsgolf, maar een dit weekeinde online geplaatst artikel uit Neuropsychologia – de officiële verschijningsdatum is pas in april – zorgde in ieder geval wel voor een rimpeling.Een paar uur oud! Hoe weten we dat? Het is de onderzoekers gelukt door op een … [Lees meer...] overBaby’s die niet huilen horen het verschil tussen Frans en Arabisch
Een kind leert taal, maar ik weet niet wie
Door Marc van OostendorpDe volgende zin kunnen jullie best begrijpen, tenminste als jullie ouder zijn dan vier:Iemand tekent een bloem, maar ik zie niet wie.Toch zit die zin nog behoorlijk ingewikkeld in elkaar. In de tweede zin is namelijk duidelijk iets weggelaten: zonder context kun je niet zeggen 'Ik zie niet wie'. In deze context kan het wel omdat je als het ware in je … [Lees meer...] overEen kind leert taal, maar ik weet niet wie
Bed, bad, brood
Door Marc van OostendorpWaarom zeggen we bed, bad, brood in die volgorde? Daarover gaat mijn zondagochtendminicollege van deze week. … [Lees meer...] overBed, bad, brood
Peutertalen
Door Leonie CornipsHet voordeel van hoogleraar ‘Taalcultuur in Limburg’ zijn, is dat veel mensen me bellen en vooral e-mailen over allerlei zaken die zij van belang vinden. Die correspondentie levert een mooie wisselwerking op. Ik krijg te horen wat er in Limburg leeft en vooral wat er talig speelt en ik geef informatie of advies terug. Toen ik net aangesteld was bij de … [Lees meer...] overPeutertalen
Kinderen denken dat een d een t is (maar niet andersom)
Door Marc van Oostendorp Je hoort als kind je ouders praten, je hoort ze allerlei klanken maken, en dan is het je taak om uit te zoeken wat er wel of niet toe doet – welk van al die duizenden subtiele verschilletjes belangrijk zijn in je taal en welke niet. De k in kier is bijvoorbeeld licht anders dan die in koer. Je bent je daar misschien niet van bewust, maar dat … [Lees meer...] overKinderen denken dat een d een t is (maar niet andersom)
Ik ga naar srool
Door Ton GoemanMijn kleindochter is nu bijna 5 jaar en ze zit in de eerste groep op een basisschool, ergens in Amsterdam. Ze heeft een eigenaardige uitspraak van de consonantcluster aan het woordbegin, die ze consequent toepast. Haar broertje doet dat niet. Ze heeft het ook niet van haar vader en moeder, en ik kan me niet herinneren dat haar moeder ooit zo praatte op de … [Lees meer...] overIk ga naar srool
Stage over tweetaligheid bij Fries-Nederlandse kinderen
Gezocht: stagiair voor het project ‘Cognitive effects and the character of Frisian-Dutch bilingualism among Frisian children’Fryske Akademy Evelyn Bosma & Eric HoekstraUniversiteit UtrechtMarjo van Koppen & Elma BlomHet projectDeze studie onderzoekt de relatie tussen taal en cognitieve ontwikkeling bij Fries-Nederlandse tweetalige kinderen in de provincie Fryslân. Ben jij … [Lees meer...] overStage over tweetaligheid bij Fries-Nederlandse kinderen
Dikaboepotigak
Door Marc van OostendorpWat je ook kunt doen: mensen opsluiten in een kale ruimte met alleen een hoofdtelefoon, en dat ze dan moeten luisteren naar een fantasietaal: Dikaboepotigak. En dat ze dan moeten ontdekken hoe ze die stroom klanken dan in gedachten in woorden opdelen.De wetenschap kan daar een voorspelling over doen: relatief veel mensen zullen een grens leggen tussen de … [Lees meer...] overDikaboepotigak
Taalklanken: meer Lego dan Playmobiel
Door Marc van OostendorpHoe leren kinderen de klanken van hun taal? Als Nederlands kind moet je bijvoorbeeld in ieder geval de volgende medeklinkers leren: p, b, t, d, k, f, v, s, z, g, h, m, n, ng, r, l, j, w. Je moet die klanken leren herkennen én met je tong en lippen leren maken, en dit alles zonder dat je daar veel instructie voor je krijgt (ja, je tante die gehurkt … [Lees meer...] overTaalklanken: meer Lego dan Playmobiel
Een pil voor beter Nederlands
Door Marc van OostendorpDit voorjaar trok de Amerikaand Nicoholas Negroponte, de man die voor zijn geld al decennia in de toekomst allerlei onzinnige dingen ziet gebeuren, de aandacht met een nieuwe voorspelling: over dertig jaar nemen we een pilletje in om een nieuwe taal te leren!Het publiek en de presentator waren zo enthousiast dat ze verder geen vragen stelden, en we … [Lees meer...] overEen pil voor beter Nederlands
Kleine Roman kan de R zeggen!
Door Marc van OostendorpGisterenavond was een gedenkwaardige avond, want Roman kon die dag voor het eerst de /r/ zeggen. Net op de dag dat ik op bezoek was bij zijn ouders: ik viel met mijn neus in de boter. Hij deed het graag en trots heel vaak voor: zijn eigen naam met een krachtige, rollende /r/, een heel fraaie /r/, mooier dan ik hem maak, eerlijk is eerlijk.Voor veel … [Lees meer...] overKleine Roman kan de R zeggen!
Vacature: Lector Nederlands (Universiteit Stellenbosch, Departement Afrikaans en Nederlands)
Het Departement Afrikaans en Nederlands van de Universiteit Stellenbosch heeft een vacature voor een Lector Nederlands:Departement Afrikaans en NederlandsLector Nederlands(Verw. LSW01/234/0910) (Contract van een jaar met de mogelijkheid van verlenging)Taken: Binnen de cursus Afrikaans en Nederlands is de lector Nederlands verantwoordelijk voor het verzorgen van modules op het … [Lees meer...] overVacature: Lector Nederlands (Universiteit Stellenbosch, Departement Afrikaans en Nederlands)
Minder afleren
Hoe leren tweetalige kinderen klanken onderscheiden?Door Marc van OostendorpEen van de vele wonderlijke dingen die kinderen doen in hun eerste levensjaar, is de klanken van hun moedertaal in hokjes leren stoppen. Ze horen hun ouders een eindeloze stroom klanken maken. Iedere klank klinkt net weer wat anders dan een andere: de mens is een zachte machine die het niet lukt om twee … [Lees meer...] overMinder afleren
