• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

voorzetsels

Voorzetselverloedering

30 juli 2024 door Fabian Stolk 1 Reactie

Het motto of devies van de Universiteit Utrecht is heel nobel: Sol iustitae illustra nos (moge de zon der gerechtigheid ons verlichten). In het licht (perongelukke pun) van de ook aan die universiteit bedreven geesteswetenschappen, meer in het bijzonder in dat van de taal- en taalgebruikswetenschap binnen de Neerlandistiek, ben ik dat brokje Latijn in de loop der tijd iets … [Lees meer...] overVoorzetselverloedering

Van voor naar achter, van links naar rechts

21 maart 2024 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Op het hoofdkwartier van Neerlandistiek komen af en toe knellende vragen binnen, van die vragen die voor mensen het leven dreigen te vergallen. Geliefden weigeren elkaar nog te spreken, kantoren knallen bijna uit elkaar, en dan komen wij om aan te wijzen wie er gelijk heeft. Gisteren bracht de ijlkoerier bijvoorbeeld deze noodkreet langs: Het is op het eerste gezicht … [Lees meer...] overVan voor naar achter, van links naar rechts

De voorzetsels van Lale Gül

11 januari 2024 door Willy Vandeweghe 4 Reacties

Marc van Oostendorp bracht in Neerlandistiek een interessante discussie op gang over de taal in het werk van Lale Gül, de ‘Lale Gül taal’. Met daarbij de vraag over de relatie tussen ‘afwijking’ en ‘norm’, en over de verschillende manier waarop literatuurmensen en taalkundigen daarnaar kijken. Moet het afwijkende taalgebruik gezien worden als een bewijs van onvermogen, een … [Lees meer...] overDe voorzetsels van Lale Gül

Formele voorzetsels in het Surinaams-Nederlands

3 januari 2024 door Eva-Marie Thebes en Gunther De Vogelaer 1 Reactie

Het nog steeds relatief bescheiden onderzoek naar het Surinaams-Nederlands heeft enkele nuttige opsommingen opgeleverd van kenmerken waarin het Surinaamse Nederlands duidelijk verschilt van het Europese. Behalve uitspraakkenmerken zoals de bilabiale w of Surinaamse lexemen worden o.a. grammaticale kenmerken genoemd zoals deletie van er, het gebruik van die als lidwoord, of het … [Lees meer...] overFormele voorzetsels in het Surinaams-Nederlands

Luidens mijn gegevens

4 maart 2023 door Ton van der Wouden 2 Reacties

Luidens is een voorzetsel dat je tegenwoordig alleen in Belgische teksten tegenkomt. Het woord wordt in de ANS genoemd onder de formelere, minder frequente voorzetsels, met precies één voorbeeld, en zonder nadere toelichting:  De digitale Van Dale noemt het voorzetsel archaïsch, en geeft als synoniem of betekenisomschrijving volgens. Het woordenboek geeft ook maar één … [Lees meer...] overLuidens mijn gegevens

Voor en achter

10 december 2022 door Crit Cremers en Ton van der Wouden 2 Reacties

De Nederlandse grammatica laat toe dat voorzetsels (in de voorbeelden onderstreept) worden samengetrokken: Het liggend streepje geeft aan dat er een zinsdeel ‘ontbreekt’, dat gemakkelijk aangevuld kan worden, al geeft dat een buitengewoon houterig resultaat: Voorzetseluitdrukkingen laten evengoed samentrekking toe, ook met gewone voorzetsels … [Lees meer...] overVoor en achter

Sinds anderhalf jaar weer uit eten?

4 september 2021 door Ronny Boogaart Reageer

Toen de coronamaatregelen werden versoepeld, wist ik zeker dat ik ze in het wild tegen zou komen. De omstandigheden waren perfect, ik hoefde alleen maar rustig af te wachten. En ja hoor, daar had je ze al: Armin van Buuren mag eindelijk sinds een jaar weer optreden voor publiek.De koffie-corner is sinds maanden weer geopend.Vanavond sinds maanden live concert, met twee keer … [Lees meer...] overSinds anderhalf jaar weer uit eten?

Hoeveel voorzetselvoorwerpen kan een zin aan?

2 augustus 2019 door Marc van Oostendorp 198 Reacties

In het nieuwe nummer van Nederlandse Taalkunde (hoera! er is een nieuw nummer van Nederlandse Taalkunde! zingen we bij mij thuis in koor als er een nieuw nummer van Nederlandse Taalkunde verschijnt) staat een interessante discussie tussen Ina Schermer-Vermeer en Hans Broekhuis over een vraag waarvan waarschijnlijk weinig mensen beseffen dat hij nog lang niet is opgelost: … [Lees meer...] overHoeveel voorzetselvoorwerpen kan een zin aan?

Morgen een week zijn je schoenen klaar

21 september 2018 door Henk Wolf 3 Reacties

Door Henk Wolf In het Nederlands kun je zeggen dat er 'over een week' iets staat te gebeuren. In het Fries kan dat net zo goed: 'Oer in wike is it klear'. Je kunt ook het woord vandaag of hjoed toevoegen om aan te geven dat die week begint op de dag dat je de zin uitspreekt. Je krijgt dan zinnen zoals de volgende: Vandaag over een week zijn je schoenen klaar. Hjoed oer in … [Lees meer...] overMorgen een week zijn je schoenen klaar

Aan de muur en een boek aan Jan geven na een hersenbloeding

12 juli 2018 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp Dat we met allerlei vernuftige technieken in ons brein kunnen kijken, betekent vooralsnog niet dat we een heel duidelijk beeld hebben van hoe we de miljarden dingen die we weten (dat in de herfst de blaadjes van de bomen vallen, dat je een banaan niet bij het steeltje moet beginnen schillen, dat de supermarkt over vijf minuten open gaat en op drie … [Lees meer...] overAan de muur en een boek aan Jan geven na een hersenbloeding

Aan het roer / bij het roer

25 juni 2018 door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

Door Henk Wolf Het gedicht 'De moeder de vrouw' van Martinus Nijhoff staat opeens volop in de belangstelling. Een deelonderwerp van de discussie is het woordje bij in 'bij het roer'. De vrouw op het schip in Nijhoffs gedicht staat 'bij het roer', terwijl ze in een conceptversie ervan 'aan het roer' stond. Nijhoff kan die verandering simpelweg hebben aangebracht omdat er in … [Lees meer...] overAan het roer / bij het roer

In verband dat er een trein rijdt

4 mei 2018 door Marc van Oostendorp 10 Reacties

Door Marc van Oostendorp Hoe taalliefhebbers het vroeger deden, vóór de tijd van de sociale media: het is een raadsel. Je moest het toen altijd doen met je eigen kleine waarnemingen en wat misschien deze of gene vriend je dan nog kwam vertellen, maar je kon niet zo makkelijk delen in wat allerlei taalgevoelige mensen elders iedere dag weer opvisten uit de zee van taal die … [Lees meer...] overIn verband dat er een trein rijdt

Tegen de twintig gasten op het feest

12 april 2018 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Door Marc van Oostendorp Er schijnen mensen, zelfs intelligente mensen, te zijn die niet precies willen weten hoe de zinnen die ze iedere dag uitspreken precies in elkaar zitten: Ze rijgen de hele dag woorden aan elkaar en ontrafelen de woordenstroom van anderen, maar hoe ze dat allemaal precies doen, dat laat ze koud. Dat zijn de mensen die niet ineens verwonderd stil kunnen … [Lees meer...] overTegen de twintig gasten op het feest

Gezocht: ‘Engelse’ voorzetsels in het Nederlands

1 november 2017 door Redactie Neerlandistiek 14 Reacties

Door Heleen Kleiboer Laatst las ik een artikel met de titel Kan ik dierlijke eiwitten ook vervangen met plantaardige?. Na even googelen vond ik ook een ouder artikel met dezelfde voorzetselcombinatie in de titel, die luidde Deze app vervangt dagdagelijkse woorden in je sms’en met geleerde termen. Volgens Van Dale en de Taalunie is vervangen met echter niet de juiste combinatie … [Lees meer...] overGezocht: ‘Engelse’ voorzetsels in het Nederlands

gedurende / tijdens

16 augustus 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Verwarwoordenboek Vervolg (36) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld … [Lees meer...] overgedurende / tijdens

verlegen, met en mee / om / tegen / van

2 augustus 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Verwarwoordenboek Vervolg (34) Door Jan Renkema In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld … [Lees meer...] oververlegen, met en mee / om / tegen / van

Hy loop in die huis

1 juni 2017 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

Door Marc van Oostendorp Voorzetsels als in hebben in het Afrikaans twee betekenissen. Dat geldt in het Nederlands trouwens net zo goed als in het Afrikaans, maar ik maak nu maar even gebruik van het feit dat Erin Pretorius morgen in Utrecht promoveert op een proefschrift over Afrikaanse voorzetsels. Ze bespreekt daarin onder andere zin als de volgende: Hy spring in die … [Lees meer...] overHy loop in die huis

Op, aan, in

26 mei 2017 door Marc van Oostendorp 7 Reacties

Door Marc van Oostendorp Ik had nog nooit gehoord van de op-aan-in-schaal, maar dankzij een fraai overzichtsartikel (€) in Language and Linguistic Compass van de Utrechtse semanticus Joost Zwarts zal ik het niet snel meer vergeten. Dat artikel gaat over de betekenis van ruimtelijke voorzetsels: wat bedoelen we als we in of achter zeggen? En wat zegt dat over de manier waarop we … [Lees meer...] overOp, aan, in

By die deur uit met agtersetsels

14 maart 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Suléne Pilon Marc van Oostendorp skryf onlangs op Neerlandistiek dat agtersetsels en rondomsetsels naas voorsetsels in Afrikaans, soos ook in Nederlands die geval is, voorkom. Ponelis (1979: 176 – 177) lys ook ʼn aantal voorbeelde van wat hy as Afrikaanse agtersetsels beskou. Dit is egter nie ʼn uitgemaakte saak dat agtersetsels en/of rondomsetsels wel in Afrikaans gebruik … [Lees meer...] overBy die deur uit met agtersetsels

Rusland bombardeert Syrië / in Syrië

2 oktober 2015 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp   Het viel gisteren een aantal mensen op: verschillende kranten kopten Rusland bombardeert in Syrië. Wat deed dat voorzetsel daar? Waarom kunnen we niet zeggen dat Rusland Syrië bombardeert? De Taaladviesdienst van Onze Taal kwam op Twitter met een suggestie: het zou hier gaan om het feit dat Rusland niet héél Syrië bombardeert, maar alleen … [Lees meer...] overRusland bombardeert Syrië / in Syrië

Na aanleiding van

17 juli 2015 door Marc van Oostendorp 9 Reacties

Door Marc van OostendorpKan een grammaticus eigenhandig het taalgevoel van vele generaties na hem beïnvloeden? Het begon gisteren met een tweet van de bekende taalkundige Jan Renkema:Steeds vaker 'na' i.p.v. 'naar'. Google, meer dan 340.000. 'Naar' 6,4 miljoen pic.twitter.com/7W1w9zaEnh— Jan Renkema (@Jan_Renkema) 16 juli 2015Ik word altijd achterdochtig als ik 'steeds vaker' … [Lees meer...] overNa aanleiding van

Linguïstisch Miniatuurtje CLIV: Tussen al dat blogspotgeweld

8 juli 2012 door Peter-Arno Coppen Reageer

Bevond zich het linguïstisch miniatuurtje in de afgelopen twintig jaar nog tussen slechts twee andere columns, tegenwoordig is er een hele verzameling van zichzelf blogpost noemende Neder-L-bijdragen, waartussen het miniatuurtje een in elk geval kwantitatief bescheiden positie inneemt. Deze constructie kan ons op een merkwaardige manier iets leren over de semantiek van het … [Lees meer...] overLinguïstisch Miniatuurtje CLIV: Tussen al dat blogspotgeweld

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Lucebert • Tajiri

Het licht is de liefde is niets
Een gat grijpt naar een ander gat
Het beeld bijt een beeld
De spiegel is bleek en bont

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ALSOF IK ER NIET GEWEEST BEN

Ik stel er prijs op na ergens gelogeerd te hebben geen sporen achter te laten. Zo wordt logeren een soort inbreken – trouwens, het hele bestaan lijkt er op.

Bron: Barbarber, september 1969)

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1830 Eelco Verwijs
sterfdag
1989 Willem Beuken
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact