Mijn troost op Twitter heet pentametron. Wanneer ik de berichten in mijn timeline voorbij zie komen, valt me soms iets op. Getwitterd proza vormt een distichon, want mensen schrijven metrisch en ze rijmen:

Just saw a pregnant woman smoking..why? 
the angels sang a whiskey lullaby  
Another boring game involving Spain. 
You see the weirdest people on the train

Die tweets zijn altijd geschreven in het Engels en altijd geretweet (doorgestuurd) door een robot die gemaakt is door iemand die zich dus pentametron noemt. Dat verwijst naar het metrum van de versregels, die altijd jambische pentameters zijn, wat wel zeggen dat ze bestaan uit vijf keer een onbeklemtoonde lettergreep gevolg door een beklemtoonde, met aan het eind soms nog een extra onbeklemtoonde: bedam bedam bedam bedam bedam (de).


Objet trouvé

Pentameters zijn de bouwstenen van de Engelse, en trouwens ook de Nederlandse, poëzie. Shakespeare schreef veel pentameters en Herman Gorter ook.

Blijkens zijn website haalt pentametron iedere seconde zo’n vijftig tweets binnen. Door alle woorden die erin staan te vergelijken met een woordenboek met klemtooninformatie, kan het bepalen of het gedicht een pentameter is. Die wordt vervolgens toegevoegd aan een lijst. Wanneer er twee tweets gevonden zijn die het juiste ritme hebben én die op elkaar lijken, stuurt pentametron ze door.

Op de lezer heeft dat een bijzonder effect, Je leest de dagelijkse litanie en ineens springen daar twee berichten uit die qua inhoud niet per se verschillen van het omliggende, maar die door hun klassieke vorm ineens tot een gedicht worden. De poëtische techniek van het objet trouvé krijgt zo ineens een nieuwe dimensie: het alledaagse wordt poëzie. Bovendien merk je dat de regels, die aantoonbaar uit hun verband gerukt zijn door dat rijm ineens samenhang krijgen. (Op de webpagina worden zeven distichons getoond in een sonnetvorm. Lees hier de laatste.)

Een voet teveel

Het moet niet vreselijk moeilijk zijn om zo’n programma voor het Nederlands te schrijven, de benodigde informatie over klemtoon en uitspraak (voor het rijm) is te vinden bij CELEX, bijvoorbeeld. (Als iemand er werk van wil maken voor een scriptie of voor de lol, leg ik graag uit hoe.) Het probleem lijkt me vooral: hoeveel Nederlandse tweets moet je verwerken voor je een welgevormde pentameter tegenkomt?

Waarschijnlijk niet zo veel. Een Nederlandse zin vervalt vanzelf tamelijk makkelijk in een jambisch ritme. In de NRC van gisteren hoef je maar een paar pagina’s te bladeren om een kop tegen te komen die aan de eisen voldoet (Zeven jaar cel om spotprent van profeet – ik weet ook wel dat die regel begint met een beklemtoonde lettergreep, maar precies aan het begin van de regel staan Shakespeare en Vondel zich die vrijheid ook toe.) Zoals het ook niet moeilijk is om pentametrische tweets te vinden: ‘@kimsalabim_ mijn eerste twitterdans!!‘ (dat trouwens het antwoord is op ‘Wat is het leukste wat jij vandaag hebt gedaan?), dat helaas een voet teveel heeft, dat vandaag had daar niet moeten staan.)

De vraag is hoe veel Nederlandse tweets je moet zeven om rijmende paren te vinden, maar als dat klusje geklaard is, kan het dichten beginnen.