Dirk van Bastelaere tegen Belgische Dichter des Vaderlands

Voor wie het niet weet: Ducals ’s landsverzen worden ook in Franse en Duitse vertaling gepubliceerd. Over twee jaar zal Ducal zijn stokje overgeven aan een Waalse collega, wiens of wier verzen dan ook in Nederlandse en Duitse vertaling verschijnen. Na nog eens twee jaar zal dan een Duitstalige dichter de vaderlandsdichterlijke rol vervullen.

Van Bastelaere, die abusievelijk meent dat men in Nederland een Dichter des Vaderlands middels een volksraadpleging benoemt, stelt:

“Een zandzakje dat een gammele dijk moet versterken, dat is een ‘vaderlandertje’. (…) Samen met andere vaderlandertjes, vol geschoffeld door voetbalwereld, muziekindustrie en Open VLD, moet de nationale dichter de mensen achter de dijk inprenten dat ze meer delen dan het grondgebied alleen.” (…)

“Tweede vergissing is dat het om import uit Nederland gaat waar, anders dan in het politieke mijnenveld België, blijkbaar nog een vaderlandgevoel bloeit. Als wij al iets moeten importeren, dan misschien het idee van een poet laureate voor het hele Nederlandse taalgebied, los van onze aftandse koninkrijken.” (…)
Dirk van Bastelaere

“Hebben we überhaupt zo’n figuur nodig? Sinds de start van Gedichtendag* in 2000 heeft het marketingoffensief voor de poëzie waarin ook dit initiatief past een enorme inflatie van het genre teweeggebracht. Geen gat in de Nederlanden of het heeft een dorpsdichter. De laatste Antwerpse stadsdichter bewijst trouwens dat de spoeling na verloop van tijd heel dun wordt. En op het internet presenteert elke hond met een hoed op zich als dichter, wat het perverse effect heeft dat er tegenwoordig meer schrijvers dan lezers zijn.”

Hij vervolgt zijn tirade in een voor taalpuristen uitdagend jargon:

“Bottomline is dat het bij dit initiatief om politieke recuperatie pur sang gaat. In hun politieke onnozelheid hebben de initiatiefnemers zich ingepast in het hegemonische Belgische verhaal. Groot probleem voor de ‘dichter des vaderlands’ is dat hij met de aanvaarding van de titel niet voor een land kiest, maar tegen een hele bevolkingsgroep die meer autonomie bepleit. Zijn keuze voor België is een keuze tegen Vlaanderen en tegen zijn moedertaal, tegen de historische context waarin zijn poëzie functioneert.” (…)

“Door de titel te accepteren bekent Charles Ducal zich tot het Belgische nationalisme en de monarchie. Hij ontpopt zich tot vendelzwaaier van het regime, antirepublikein en openlijk tegenstander van het autonomiestreven van volkeren in de hele wereld, van Basken over Catalanen, Schotten en Vlamingen tot Koerden en Palestijnen.”

Ja, het staat er echt – de benoeming van een Dichter des Vaderlands in Belgenland dwarsboomt het autonomiestreven van de Schotten. Opzienbarend.

Charles Ducal

Van Bastelaere: “Hoezeer dit initiatief past in een hegemonisch belgicistisch discours bewijst een van de initiatiefnemers wanneer hij op ontroerend naïeve manier zegt dat: ‘elk gedicht in de drie landstalen (wordt) aangeboden. Dat is geen belgicistisch statement (…) maar het gevolg van een literaire bekommernis’. Los van de vraag of je bij zoveel vaderlandslievendheid niet mag verwachten dat een lezer de drie landstalen beheerst, zodat je geen crappy vertaling van die gedichten nodig hebt, is dit een tekstboekvoorbeeld van de ‘naturaliserende’ kracht van ideologie.”

Tot zo ver Dirk van Bastelaere. Zijn stuk heeft inmiddels enige reacties ontlokt. Zo reageert het Vlaams Belang vol lof: “Met die vlijmscherpe woorden maakt dichter en essayist Dirk Van Bastelaere brandhout van het project. (…) Het gebeurt niet vaak dat De Standaard lezenswaardige lectuur brengt, maar dit opiniestuk is om duimen en vingers af te likken.” (…) Zie: www.vlaamsbelang.org/nieuws/10526

De Vlaamse dichter en schrijfdocent Yella Arnouts reageerde iets kritischer. Op haar blog schrijft ze:

“Begrijp ik dit juist: de initiatiefnemers zouden vinden dat de Belgen niet voldoende vaderlandsgevoel hebben en daar zou een dichter voor moeten zorgen?

  

“Ik moet lachen.Waarop baseert u deze uit de lucht gegrepen, naar populisme ruikende stelling, feitelijk? Kunt u gesprekken, enquêtes, onderzoeken van doorslaggevende omvang op tafel leggen die een massaal gebrek aan vaderlandsgevoel in België aantonen?

Yella Arnouts

Ik denk dat u dat niet kunt. Ik denk dat u voor uzelf spreekt. Ik denk dat u spreekt als sympathisant, lid?, van de N-VA, of het Vlaams Belang. En wie dan is, waarlijk, de ‘splijtzwam’ waar u verderop in uw stuk op alludeert.” (…)

“Ducal heeft, als dichter des vaderlands, nog niet één vers prijsgegeven en voor u staat al vast dat hij tégen ‘een hele bevolkingsgroep’ zal schrijven? Iemand staat hier te briesen en te schudden met zijn hoorns als een, door woede, nijd?, verblinde stier.”

De van origine Nederlandse dichter Benno Barnard, die al jarenlang in Vlaanderen woont, publiceerde naast het stuk van Van Bastelaere zijn opinie over het Dichter des Vaderlandsvraagstuk en België:

“Altijd hetzelfde gezeur.
 De Belgische entiteit is een reëel bestaande werkelijkheid, die nadelen en voordelen heeft. Klaar.”

Benno Barnard

Duidelijker kan het niet gezegd. Nederland en Vlaanderen (oftewel het hele Nederlandse taalgebied dat in bepaalde kringen als Groot-Nederland bekend staat) zijn maar twee korte perioden een eenheid geweest. De eerste keer liep dat uit op de Tachtigjarige Oorlog. De tweede keer eindigde het met de voor beide partijen vernederende Tiendaagse Veldtocht.

Dat al heeft intussen het Algemeen Nederlands Verbond (ANV, vereniging voor Nederlands-Vlaamse samenwerking) er niet van weerhouden een pleidooi te lanceren vóór de benoeming van een Dichter der Nederlanden – zie dit persbericht – , waarin ook op dit curieuze feit gewezen wordt: “Het ANV was op 19 januari te zien op de Vlaamse televisie in de reeks In Vlaamse velden waar een vergadering uit 1914 in beeld werd gebracht.”

Juist ja, in die vertoonde vergadering beschuldigden de acteurs elkaar van landverraad. België, maak uw borst maar nat.

* Inmiddels omgedoopt in Poëzieweek, dit jaar van 30-01 tot 05-02.