• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De harde Hollandse g van Golf

16 april 2014 door Marc van Oostendorp Reageer

“Toen Volkswagen in 1974 de Golf introduceerde,” schreef iemand deze week op het Meldpunt Taal, “werd de naam nog uitgesproken met de g van het Duitse Gott of zoals de gelijknamige sport in het Engels wordt aangeduid. Bij mijn weten is dat vele jaren volgehouden. Nu heeft men het bij VW zelf over de Golf met die harde Hollandse g van ‘ga toch weg!’. Hoezo internationalisering?”

Er is inderdaad iets met de g. Ik heb niet kunnen vinden hoe de melder weet hoe men ‘bij VW zelf’ Golf uitspreek. De filmpjes van Volkswagen die ik heb gezien hebben opzwepende muziek, maar er wordt geen woord in gezegd. Mogelijk is de melder in een showroom geweest, of bij het hoofdkantoor van Volkswagen. Overigens lijkt mij dat je de merknaam Volkswagen zelf ook met een (‘harde Hollandse’) [x] of een (elders in de Nederlanden gebruikte) [ɣ] uitspreekt, en niet met de [ɡ] die je in het Duits of het Engels ziet.

In ieder geval zou ik zelf geloof ik ook nooit [ɡ] zeggen als ik Nederlands sprak.

Het is het zoveelste teken dat het met de kans dat wij binnen afzienbare tijd geen Nederlands meer spreken nog wel meevalt. Maar het is ook raadselachtig: want zo moeilijk is die [ɡ] niet te maken.

Je zegt feitelijk een k, maar tegelijkertijd laat je je stembanden trillen. Dat is alles. Makkelijker dan, pakweg, de th in het Engelse thing waarvoor je een nieuwe precieze plaats voor het puntje van je tong moet vinden die in het Nederlands niet voorkomt. Hoewel je het wel even moet oefenen als je Duits of Engels leert, geloof ook niet dat het een heel groot struikelblok is bij het leren van die talen.

Sterker nog, ook Nederlanders zeggen hem wel. Hij hoort bijvoorbeeld in de standaarduitspraak van een woord als za[ɡ]doek. De k aan het eind van zak neemt daar de stembandtrillingen over die horen bij de d in doek.

Ooit, lang, lang geleden en vermoedelijk diep in de middeleeuwen, hebben wij de meeste van die [ɡ]’s verlaten. Tot die tijd zeiden de mensen ook in onze streken [ɡ]oed en [ɡ]od, zoals men dat in Duitsland en Engeland nog steeds doet: dat werd vermoedelijk eerst tot de [ɣ] en pas recenter tot de harde Hollandse [x].

Kennelijk is zo’n verandering heel taai. Als het eenmaal gebeurd is, een klank is geschrapt uit de inventaris van wat als ‘gewoon’ wordt beschouwd, komt hij niet zo snel meer terug. Kennelijk voelen we nog steeds aan dat het zo hoort. Dat het aanstellerig en raar is om een [ɡ] te zeggen.

Internationalisering, oké, maar er zijn grenzen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: fonologie, leenwoorden, taalkunde, uitspraak

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

FATUM

De hond drinkt uit zijn spiegelbeeld
het hele plasje leeg.
 

Bron: Barbarber, december 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Cyriel Moeyaert
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d