• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Hoorcolleges geven is discriminatie

27 mei 2014 door Marc van Oostendorp 8 Reacties

Door Marc van Oostendorp


Ik heb me laten overtuigen door de wetenschap: ik wil geen klassieke hoorcolleges meer geven. Ze zijn verspilde tijd en moeite, je bent als docent alleen maar bezig urenlang alles voor te bereiden en ze maken het de studenten alleen maar moeilijker om de stof te onthouden. In het beste geval zijn ze alleen maar amusant, en hopelijk niet al te schadelijk.

Dat blijkt in ieder geval uit een artikel dat deze maand verscheen in het prestigieuze wetenschappelijke tijdschrift PNAS. Dit artikel bevat een omvangrijke zogeheten meta-analyse: 225 eerder verschenen wetenschappelijke publicaties over het effect van onderwijs  worden met elkaar vergeleken, zodat er één grote statistiek kan worden gedaan op basis van heel veel gegevens. Het gaat over wis- en natuurwetenschappen, maar ik neem aan dat dit niet veel verschil maakt.

De resultaten laten weinig aan de verbeelding over: studenten die alleen mogen luisteren naar een docent hebben veel meer kans om te zakken voor een tentamen dan studenten die tijdens het college actief meedoen. In een interview in het tijdschrift Wired zegt een van de auteurs dat hun onderzoek voor het onderwijs betekent wat een Amerikaans rapport over roken en gezondheid uit 1964 voor het roken betekende: het definitieve inzicht wat goed is voor de mens en wat niet. En een keerpunt.


Je leert dingen aantoonbaar veel beter, zeggen de onderzoekers, wanneer je actief leert: wanneer je in de klas opdrachten moet maken, of moet discussiëren. Het maakt niet eens zoveel uit welke methode je kiest: wanneer de student maar gedwongen wordt zelf na te denken en met zijn medestudenten samen te werken. Studenten die op deze manier leren halen significant hogere cijfers en slagen (daardoor) ook vaker dan hun arme collega’s die in de studiebankjes hangen. (Het onderzoek gaat over wiskunde, natuurwetenschappen en techniek, maar er zijn weinig redenen om te denken dat het voor andere vakken anders zou liggen.)

Bovendien, zeggen de onderzoekers, hebben studenten uit minderheidsgroeperingen relatief nog meer voordeel bij actief leren dan studenten uit welgestelde, hoogopgeleide milieus. Hoorcolleges geven is in die zin discriminatie: de studenten die door hun sociale achtergrond beter geëquipeerd zijn om zelf dit soort dingen te begrijpen, worden erdoor bevoordeeld.

Mij overtuigt dat, ik kan niet anders zeggen dan dat ik denk dat ik inderdaad naar aanleiding van dit onderzoek mijn praktijk ga veranderen. Dit collegejaar heb ik nog een college gegeven waarvoor in eerdere jaren slechts tussen de vijf en de tien studenten kwamen opdagen, maar nu ineens dertig. Ik was daar niet goed op voorbereid en heb toen een heleboel interactie laten varen, omdat ik niet wist hoe ik het met een hele klas moest organiseren. De studenten klaagden na afloop dat ze het college te makkelijk vonden (dat was nog nooit gebeurd). Tegelijkertijd hebben ze denk ik minder geleerd dan voorheen.

Zo doe ik het niet meer, ik ga nooit meer een college geven zonder de studenten erbij te betrekken. Hoe ik dat doe als ik ineens voor een zaal met vijfhonderd studenten sta, zullen we dan wel weer zien, maar ik heb het bericht begrepen. HOORCOLLEGES BRENGEN U EN ANDEREN ERNSTIGE SCHADE TOE.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: hoorcollege, onderwijs

Lees Interacties

Reacties

  1. Lucas zegt

    27 mei 2014 om 07:41

    Ik snap het punt niet helemaal. Dat hoorcolleges interactief moeten zijn weten we al, en er zijn genoeg manieren om dat voor grote groepen te zien (niet dat je daar als taalkundige ooit mee te maken krijgt). Het vereist alleen een andere aanpak. Misschien Interpreteer ik de ironie verkeerd?

    Beantwoorden
  2. Marc van Oostendorp zegt

    27 mei 2014 om 07:51

    Hoorcolleges zijn min of meer per definitie niet interactief, althans niet in de vereiste manier (dat iedere aanwezige echt wordt uitgedaagd). En ik ben niet ironisch, ik heb me echt voorgenomen voortaan meer te letten op die interactiviteit.

    Beantwoorden
  3. Marjolein Hogenbirk zegt

    28 mei 2014 om 11:36

    Hoorcolleges niet goed? Onzin! Gecombineerd met werkcolleges gaat het prima. Een voorwaarde is echter dat je als docent op gepassioneerde wijze een goed verhaal vertelt, zodat studenten zich betrokken voelen. Veel van onze eerstejaars aan de UvA (60-70 stuks) vinden onze hoorcolleges historische Nederlandse letterkunde boeiend en kijken er zelfs naar uit, horen wij vaak. Ze raken erdoor geïnteresseerd in ons vak. Als het kan, blijf ik hoorcolleges geven; ik geniet er zelf ook van….

    Beantwoorden
  4. Marc van Oostendorp zegt

    28 mei 2014 om 15:31

    Het gaat hier natuurlijk altijd om statistiek, die niet impliceert dat er geen uitzonderingen beide kanten op zijn – hoorcolleges waar studenten wat leren, actief onderwijs waar ze niets leren. En het staat ieder vrij om dit soort bevindingen wel of niet ter harte te nemen. Ik doe het in ieder geval wel.

    Beantwoorden
  5. Lucas zegt

    28 mei 2014 om 17:19

    Tijdens BKO-voorbereidingscursus kreeg ik wel wat interessante filmpjes voorgeschoteld om dat wel te bereiken. Maar goed, misschien is het dan ook een semantische kwestie, is het nog hoorcollege als je heel interactief bezig bent?

    Beantwoorden
  6. Olaf K. zegt

    31 mei 2014 om 17:15

    Ik ben het Marjolein eens, om de redenen die ze aangeeft. Geheel en al afschaffen is geen goed idee omdat hoorcolleges kunnen inspireren en wel degelijk kunnen uitdagen. Bovendien zijn ze uitstekend geschikt om het grote verhaal in te vertellen, de vergezichten te schilderen en de rode draad te presenteren die allerlei moeilijke artikelen die je studenten in het werkcollege laat uitpuzzelen bij elkaar brengt. Het is, kortgezegd, maar wat je ermee doet. Een cursus die alleen vaart op hoorcolleges, daarentegen, is een slecht idee en daar kun je dit onderzoek uitstekend voor aanvoeren. Een cursus die alleen hoorcolleges biedt die door de docent interactief worden gemaakt (lees; de docent stelt geregeld een vraag aan het publiek) verandert daar niets wezenlijks aan.

    Beantwoorden
  7. Taalprof zegt

    1 juni 2014 om 11:06

    Het opmerken waard is ook nog de constatering in het onderzoek dat de effecten het grootst zijn in klassen kleiner dan 50 studenten. Omgekeerd betekent dat ook dat hoorcolleges effectiever zijn (of minder ineffectief) bij grotere groepen.

    Beantwoorden
  8. Marten zegt

    21 mei 2015 om 10:09

    Ik vind de reacties eigenlijk niet getuigen van veel inzicht in wetenschappelijk onderzoek. Er zijn 225 onderzoeken gecombineerd, waar bepaalde inzichten uit voorkomen. Bepaalde reageerders ontkrachten dit echter door te zeggen dat hun eigen hoorcolleges wel succesvol zijn. Zo werkt dat natuurlijk niet.

    Zoals Marc boven ook al zegt: natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar je moet dit soort onderzoek wel degelijk serieus nemen, en openstaan voor kritische evaluatie van onderwijsvormen. En in de praktijk komen er inderdaad veel cursussen voor, waarbij alleen hoorcolleges worden gegeven. De kennisoverdracht zou daar dus zeker efficienter kunnen.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De wenschen

Naauwlijks vraagt hy geld en goed,
Of hy zwemt in overvloed.
Straks begeert hy vrouwenmin:
Hy verzadigt zich daar in.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

1837

Toen Dostojewski’s moeder stierf
doodde baron d’Antès Poesjkin.
Nog vijf jaar en Stendhal ontviel,
nog zes, toen stierf ook Hölderlin.

(“Literatuurhistorische overweging bij het lezen van een biografie van Dostojewski.”)

Bron: datering: tussen 1948 en 1955; Tijdrovertje, postuum verschenen, 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

5 september 2025: Jaarcongres van de Werkgroep Zeventiende eeuw

5 september 2025: Jaarcongres van de Werkgroep Zeventiende eeuw

15 juni 2025

➔ Lees meer
20 juni 2025: Presentatie Vertalen wat er niet staat

20 juni 2025: Presentatie Vertalen wat er niet staat

14 juni 2025

➔ Lees meer
14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d