Nederlanders! Omo komt volgend jaar met een verbeterde formule van zijn populaire wasmiddel! De wasmiddelen zijn nu over het algemeen vloeibaar en zitten in flacons, maar Omo brengt in 2015 een wasmiddel uit dat de vertrouwde poedervorm combineert met een nog sterkere waskracht! Op de dag dat het gebeurt opent het Journaal waarschijnlijk met ins en outs van de sensationele ontdekking (inclusief interviews met mensen op straat over wat zij van de nieuwe Omo verwachten), tot die tijd zullen kranten en websites af en toe tipjes van de sluier lichten over welke nieuwe zeeppoeders de makers van Omo hebben ontdekt.
Nee, zulke dingen lezen we niet in de krant, maar wel kwamen tal van media (hier bijvoorbeeld de Volkskrant) dat volgend jaar een nieuwe druk van Van Dale verschijnt. En dat daar misschien wel het woord yezidi in staat.
Het wordt een interessant jaar voor taalbeschouwers, dat is zeker. Gaat de marketingafdeling van Van Dale er ook dit jaar de redacties, altijd op zoek naar een nieuwtje, van overtuigen dat het verschijnen van een nieuwe editie op papier echt nieuws is.
Leeslinten
Van Dale is een commerciële uitgever wiens vlaggeschipproduct een bekend Nederlands woordenboek is. Het is handig als dat woordenboek een beetje geactualiseerd is, en aangezien de vorige editie van 2005 stamt, wordt het inmiddels weleens tijd (de edities daarvoor verschenen in 1992 en 1999). Althans, voor zover er überhaupt nog massale behoefte is aan een woordenboek op papier wanneer je ook online in woordenboeken, zoals Van Dale kunt zoeken.
Er is dus eigenlijk niets aan de hand, maar in het verleden lukte het de marketingafdeling van Van Dale geraffineerd om de spanning in een maandenlange, door de media steeds moeiteloos gevolgde campagne werd opgevoerd. Af en toe kwamen er wat ‘nieuwe’ woorden naar buiten druppelen, of wat woorden die nu echt geschrapt werden. Of er werd onthuld uit hoeveel delen het naslagwerk zou bestaan. Of dat het voorzien zou zijn van leeslinten, en van welk materiaal deze werden gemaakt.
Schande
De kranten, altijd naarstig op zoek naar interessant nieuws, namen deze berichten met graagte over. Radioprogramma’s lieten hun luisteraars inbellen over wat zij ervan vonden dat zulke belangrijke woorden verdwenen of dat fietsbel nog nooit ‘officieel’ was geweest. En op de dag zelf mocht Wim Daniëls in het Journaal vertellen wat hij vond van boerenkoolvoetbal.
Dat gaat het komende jaar vast niet anders. En daarom stel ik het spel Dikke Van Dale-bingo voor. Houd het komende jaar de media goed bij. Noteer bij al uw vondsten de dag en de naam van de mediaorganisatie die het nieuws brengt. U krijgt 10 punten voor ieder nieuw woord dat wordt onthuld, 20 punten voor iedere keer dat een hoofdredacteur ergens sprekend wordt opgevoerd (25 punten wanneer de Nederlandse hoofdredacteur in Vlaamse media verschijnt, of de Vlaamse in Nederlandse media), 30 punten voor een historisch overzicht. 100 punten haalt u binnen wanneer er een officieel bericht komt dat dit weleens de laatste Van Dale op papier kan zijn, en dat we dus moeten opschieten om dit monument snel binnen te halen (reactie van de politiek: Schande!)
Dat Van Dale in 2015 met een nieuwe versie komt was geen verrassing en hangt ongetwijfeld samen met de nieuwe vaststelling volgend jaar van de groene spelling door de Taalunie voor de komende tien jaar. Die hebben al aangekondigd dat er niets wordt gewijzigd. En een nieuwtje vond ik het ook niet omdat Wim Daniëls er al een paar keer eerder dit jaar over geschreven heeft dat er volgend jaar een nieuwe papieren editie komt.
De Dikke Van Dale is natuurlijk een monument en ik heb er al mijn hele leven de beschikking over. Maar zo'n tien jaar geleden ben ik overgestapt van de papieren versie op de digitale Van Dale en zit het schijfje permanent in mijn pc. Zelf zie ik niet meer het nut van een papieren editie en als er volgend jaar een digitale versie 15 verschijnt dan zal ik die wel aanschaffen. Want wat is nog het nut van een papieren editie? Wie en waarom schaffen dit nog aan, behalve dan -wellicht min of meer gedwongen- enkele sectoren in de (semi)overheid? Maar misschien vergis ik me wel schromelijk.
Je kan niet meer een nieuw schijfje kopen en moet je de elektronische Van Dale downloaden (149 euro). En liever zou ik een online-abonnement nemen, maar dat vind ik krankzinnig duur: 79 euro per jaar. Als je vijf jaar verder bent heb je al 400 euro uitgegeven en reken dan maar terug hoeveel het opzoeken van een lemma heeft gekost. En je krijgt dan wel de meest actuele woorden, maar welke blijven bij een volgende update ook echt over? Hoeveel woorden zullen er de afgelopen tien jaar zijn toegevoegd? Ik denk dat dat wel meevalt, hoewel ik wel een en ander verwacht van de uitbreidingen met Vlaamse woorden.