Misschien komt het doordat ik de afgelopen jaren gewend ben aan de gedachtekronkels van de examenmakers; maar ik vond het vwo-eindexamen van vanmiddag <hier> van dit jaar niet zo slecht en trouwens ook niet zo moeilijk – misschien zelfs iets té eenvoudig.
Ik hoop in ieder geval dat de eerstejaars van na de zomer wel iets meer kunnen behappen dan een blog van Govert Schilling over zijn tripje naar de Zuidpool
Maar enfin. De kwaliteit van de vragen lijkt me een stuk verbeterd in vergelijking met een paar jaar geleden. Zulke evidente voorbeelden van meerkeuzevragen waar alle antwoorden goed kunnen worden gerekend of juist fout, heb ik niet gevonden. Het lijkt mij dat je als intelligente vwo’er de toets niet alleen goed moet kunnen doen, maar dat je zelfs bij een voldoende hebt laten zien dat je de voorgeschotelde teksten begrepen hebt.
Al blijven er rare dingen.
Met name blijft het wringen dat er dingen als meerkeuzevraag gesteld worden, zodat de suggestie wordt gewekt dat er één objectief goede manier is van lezen van een tekst.
In zijn blog beschrijft Schilling een wetenschappelijke nederzetting, McTown, als “een schoolvoorbeeld van een grote wetenschappelijke basis in een onherbergzame omgeving: een samenraapsel van containerachtige gebouwen, loodsen, brandstoftanks en barakken – en een klein kerkje, de ‘Chapel of Snows’, met een gebrandschilderd raam dat uitzicht biedt op Mount Cook.”
De vraag hierbij is “met welk woord kan de aanblik van McTown het beste worden gekarakteriseerd?” Met als mogelijke antwoorden: “A campusachtig, B industrieel, C ouderwets, D rommelig”. Het juiste antwoord is hier D, en dat is ook het antwoord dat ik in de context van een examen zou kiezen. Het punt is echter dat je voor de antwoorden A, B en C ook best argumenten zou kunnen aandragen en dat moeilijk is te bewijzen waarom die antwoorden niet goed zijn. Een originele geest zou juist misschien aan die antwoorden denken. En waarom is dat fout?
Ik ken mijn pappenheimers, en weet inmiddels het antwoord. Omdat in deze alinea een ‘signaalwoord’ staat dat op rommeligheid wijst (namelijk samenraapsel), terwijl zulke ‘signaalwoorden’ ontbreken voor de andere antwoorden. Maar met echt lezen of argumenteren heeft dat zoeken naar ‘signaalwoorden’ weinig te maken.
Ik moet, kortom, toegeven dat het eindexamen een stuk verbeterd is in de afgelopen jaren. Binnen de beperkingen die de wet en allerlei andere voorschriften opleggen, is dit een heel redelijk examen. Tegelijkertijd kun je je afvragen of de wet en de voorschriften niet te dwingend zijn. Wanneer zulke zaken in centraal eindexamens alleen in meerkeuzevragen of gesloten open vragen gesteld kunnen worden, moeten we dan wel doorgaan met die centrale eindexamens?
Anoniem zegt
Een kerkje maakt het geheel wat minder industrieel; het beeld dat wordt geschetst is nog steeds rommelig. Bij mij roept de omschrijving geen ouderwets beeld op, maar dat kan inderdaad per persoon anders zijn.
Marc van Oostendorp zegt
Ja, 'ouderwets' is hoe dan ook een subjectieve term, he? (Net als rommelig, trouwens.) Voor de een is een containervormig gebouw enorm modern, en voor de ander juist iets van lang vervlogen tijden. Wie zal het zeggen.
Pieter Bal zegt
Tegen de karakteriseringen B en C kun je tegenvoorbeelden geven, tegen D niet. Maar je hebt geljk: 'ouderwets' is voor een 17-jarige iets anders dan voor de Cito-medewerker die volgend jaar met pensioen gaat.
Marc van Oostendorp zegt
B en C kunnen gaan over details, D over de organisatie van het geheel. Dat lijkt me een reden waarom je geen 'tegenvoorbeelden' kunt geven, al kan een barak natuurlijk op zichzelf heel ordentelijk zijn. Toch kan de aanblik natuurlijk vooral worden bepaald door een sprekend detail, zoals een ouderwets kerkje.
Anoniem zegt
Er zat een grote fout in vraag 22. In de vraag wordt gesproken over een houding ten opzichte van DE NADELEN van internet en sociale media. In het schema wordt gesproken over de houding ten opzichte van het internet en sociale media. Dus zonder de nadelen. Er wordt dus om twee verschillende dingen gevraagd en moet je dus gokken voor welke je kiest. Uit het correctiemodel blijkt dat je de nadelen er NIET bij moest betrekken. Zo staat er bij de internetgebruikers dat hun houding "te goed van vertrouwen" is en bij bedrijfsleven staat er als antwoord: ''positief tegenover de mogelijkheden die internet biedt''. Dit lijken mij geen houdingen tegenover nadelen. Edit: De antwoorden op internetgebruikers moeten volgens mij ook andersom staan. Er staat nu dat men iemand vertrouwt omdat men denkt dat ze niets kan gebeuren. Zou het niet veel logischer zijn als men denkt dat ze niets kan gebeuren omdat men iemand vertrouwt?
Anoniem zegt
#teamcampusachtige
Anoniem zegt
Het blijft voor mij vreemd klinken om een landschap rommelig te noemen, al is het woord 'verrommeling', dat steeds vaker in deze context opduikt, wel aardig. Maar rommel wordt gemáákt: een kamer, huis, boerenerf kunnen rommelig zijn.
Rommel bestaat uit dingen die niet op hun plek liggen: O, dat kerkje heeft iemand laten slingeren, en die barakken horen eigenlijk netjes opgestapeld aan de rand te staan. Het moet hier echt nodig worden opgeruimd!
Nee, ik zal wel ouderwets zijn, maar een rommelig landschap past niet in mijn taalintuitie over mogelijke rommelige ruimtes.
Anoniem zegt
Naar mijn idee is "schoolvoorbeeld" een signaalwoord voor het feit dat het NIET rommelig is.
Afzender: een vwo6-leerling
a zegt
Hoe gaat die vraag nagekeken worden? Bestaat de kans dat er meer of zelfs dat alle antwoorden goed zijn? Want het gaat om het aanleren van argumentatie, maar de kans om uit te leggen waarom men voor ABC of D koos kreeg men niet.
Anoniem zegt
Prachtige oratie over het in uw ogen makkelijk te voltooien Nederlands examen. Ik sluit mij deels bij u aan. De teksten waren alles behalve uitdagend. Het archief van de Groene Amsterdammer werd weer opengetrokken en de zwakke vraagstellingen maakte het examen compleet. Wat mij als eindexamenkandidaat frustreert is de kortzichtige antwoorden in het correctie voorschrift. Iedere vraag waarin ik inhoudelijk aspecten aanhaalde kwam het Cito met een dwaas en oppervlakkig antwoord wat puur gebaseerd werd op de vorm. Als VWO'er ben ik altijd uitgedaagd om de diepte in te gaan, maar tijdens dit eindexamen werd dat mijn grootste vijand. Cito heeft bewezen niet capabel genoeg te zijn om kwalitatieve, uitdagende en diepgaande toetsen te realiseren. Zeer spijtig.
Anoniem zegt
Mag ik het woordenboek citeren?:
"sa-men-raap-sel o -s: mengelmoes"
Ligt het aan mij of betekent "mengelmoes" en "samengeraapt" dat het vanaf allerlei plekken is verzameld en dat het dus allemaal verschillende loodsen, gasflessen en containerachtige gebouwen zijn. Dat ze verschillend zijn, hoeft niet uit te sluiten dat ze allemaal perfect netjes op een rijtje staan. Ik begrijp uw argument van het signaalwoord, maar naar mijn idee heeft dit signaalwoord helemaal niks te maken met rommelig.