Door Marc van Oostendorp
De nieuwe, vijftiende editie van de Dikke Van Dale, die in oktober verschijnt, heeft geen leeslinten meer. Tot die conclusie kwamen de onvermoeilbare speurders van uw favoriete weblog voor de neerlandistiek, Neder-L, gisterenavond.
De nieuwe druk wordt de eerste geheel nieuwe editie van het woordenboek in vijftien jaar. Bovendien zou het door de almaar voortsluipende digitalisering weleens de laatste papieren editie kunnen zijn.
Tot nu toe wisten redactie en uitgever Jaap Parqui van Van Dale alle onthullingen over de inhoud van deze druk angstvallig af te houden. Alleen de Volkskrant wist in augustus 2014 te onthullen dat het woord yezidi erin staat. Sindsdien bleef het angstig stil.
Maar gisterenavond betrapte de redactie van Neder-L Parqui op een lexicografisch feestje in Amsterdam, ter ere van de Italiaanse lexicograaf Enzo Lo Cascio. Parqui, die duidelijk geheel niet was voorbereid op de aanwezigheid van bloggers, raakte verstrikt in een ‘gezellige’ conversatie over die nieuwe druk.
Terwijl de cannoli en de glazen wijn werden aangerukt, ontglipte Parqui toen een onthulling: de nieuwe Van Dale heeft geen leeslint meer! Dat is nieuws, omdat de huidige Nederlandse hoofdredacteur Ton den Boon er bij zijn aantreden voor zorgde dat ieder deel van Van Dale juist twee leeslinten kreeg. Dat feit werd toen in alle kranten (bijvoorbeeld in Trouw) gemeld.
Volgens Parqui worden de leeslinten afgeschaft omdat men inmiddels heeft ontdekt dat zulke linten alleen nodig zijn als men een boek van kaft tot kaft leest. Hoewel er mensen zouden zijn die Van Dale op hun nachtkastje hebben staan, zijn dit er volgens Parqui te weinig.
Toen het fysieke leeslint aan Van Dale werd toegevoegd (bij de dertiende editie in 1999), werd ook het lemma leeslint opgenomen. Op vragen van de speurder van Neder-L of dit lemma nu ook geschrapt wordt, kwam helaas geen antwoord.
Arnoud van den Eerenbeemt zegt
Een leeslint kost algauw een paar euro aan materiaal en bindwerk. Twee stuks in elk van drie banden: die voorziening drukt natuurlijk de winst. Het Davidsfonds heeft zijn fonkelnieuwe woordenboek 'Typisch Vlaams', van Ludo Permentier en Rik Schutz, juist wel van een fraai leeslint voorzien. Ik heb het vanmorgen nog gebruikt, bij lezing van het voorwoord. In 1993, Marc, werd bij mij in het eerste jaar van mijn loopbaan in de uitgeverij het woord 'kaft' eruit geslagen. Dat diende '(boek)omslag', met voorplat en achterplat, te heten. Een schrift had een kaft…