• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Wanneer kan het Nederlands afgeschaft worden in de publieke sfeer?

30 juli 2015 door Marc van Oostendorp Reageer

Onverwachte taalvragen in de Nationale Wetenschapsagenda (5)
Door Marc van Oostendorp
 
Duvet Cover Set (100% Cotton) van de
Hollandsche Eenheidsprijzen
Maatschappij

Taalkundigen denken het volgende over ‘leken’: dat ze denken dat spelling hetzelfde is als taal. Dat hun wetenschappelijke belangstelling zich beperkt tot de etymologie. Dat ze geobsedeerd zijn door het verval dat ze overal om zich heen menen te zien.

Maar wie zou er durven beweren dat er uit ‘het brede publiek’ geen onverwachte vragen kunnen opborrelen nadat hij de volgende vraag gelezen heeft?

  • Wanneer kan het Nederlands afgeschaft worden in de publieke sfeer? Het is nog steeds vrij gebruikelijk dat er bij publieke aangelegenheden Nederlands gesproken wordt, ook binnen universiteiten. Dit vormt echter een groot probleem voor talentvolle buitenlandse wetenschappers die hierdoor problemen ondervinden, zowel in het dagelijks leven als aan de universiteit. Zij worden door de taalbarrière uitgesloten van veel besluitvorming binnen de universiteit en daarbuiten. Ook als docent zijn ze slecht in te zetten, aangezien veel vakken nog in het Nederlands worden gegeven. Hierdoor zullen veel jonge talentvolle onderzoekers uitwijken naar bijvoorbeeld de Verenigde Staten of Engeland, waar de internationale taal van de wetenschap wel algemeen gehanteerd wordt. Persoonlijk heb ik al te veel verhalen hierover gehoord. Is het mogelijk omhet Engels in te voeren als officiële taal, en het gebruik hiervan bij belangrijke publieke zaken verplicht te stellen? Dit lijkt me essentieel als we nog mee willen doen met de top van de wetenschap, die zich nu eigenlijk alleen bevindt in Engelstalige landen.
Jullie moeten toegeven dat het een geluid is dat je niet vaak hoort. Er wordt weliswaar gaandeweg op allerlei plaatsen steeds meer Engels ingevoerd – zie bovenstaande door mijzelf eerder deze maand bij de Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij (Hema) geschoten foto – maar zelden lees je dat iemand vindt dat het allemaal veel te lang duurt.

Effect

Nu is de invoering van een officiële taal natuurlijk een politieke kwestie, en hoewel ik er geen onderzoek naar gedaan heb, vermoed ik dat het klimaat in Nederland niet zodanig is dat men geneigd is om de gehele samenleving aan te passen aan de ambitie om ‘mee te doen met de top van de wetenschap’. Mijn indruk is dat zulks niet de zorg van veel Nederlanders is; al kan ik me daar natuurlijk in vergissen.

Overigens hebben we in Nederland geen ‘officiële taal’, althans niet in de zin van een wet die een taal als zodanig benoemt. Uitgerekend Wet op het Hoger Onderwijs is het juridische buitenbeentje: daarin wordt gesteld dat het onderwijs normaal gesproken in het Nederlands moet zijn, tenzij er sprake is van een uizonderingssituatie – inmiddels verkeren bijna alle masterprogramma’s in die uitzonderingssituatie, en steeds meer bachelors. Het is dus de vraag of de afschaffing van deze Wet veel effect zal hebben in de door de vragensteller gewilde richting. Ook het wettelijk aanwijzen van een ‘officiële taal’ zal denk ik weinig zin hebben, tenzij men bereid is sancties toe te passen op ambtenaren die onvoldoende Engels spreken.

Concreet

 Met de vraag wordt wel onderstreept dat buiten de angelsaksische wereld het taalprobleem een van de grote onopgeloste problemen van de moderne universiteit is. Enerzijds wil je om talenten aan te trekken geen al te grote barrières opleggen en er dus voor zorgen dat de internationale wetenschapstaal ook de taal van het dagelijks leven op de campus en daarbuiten wordt. Anderzijds wil je niet met al je topgetalenteerde ruggen naar de samenleving gaan staan, en daarvoor is het nodig dat je ook de taal van de samenleving spreekt.
Ik geloof dat je er hoe dan ook niet komt door de universiteit eentalig te maken. Er moet een modus gevonden om juist verschillende talen in de academische omgeving te laten bloeien. De wetenschap zelf zou misschien kunnen helpen zo’n modus te vinden, al geloof ik niet dat er onderzoekers concreet met deze kwestie bezig zijn.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Opent in een nieuw venster) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Opent in een nieuw venster) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Opent in een nieuw venster) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Opent in een nieuw venster) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Opent in een nieuw venster) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Opent in een nieuw venster) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: pragmatiek, taalkunde, wetenschapsagenda, wetenschapscommunicatie

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Sint Nicolaas

Zie eens, Mietje! wat al lekkers
U, Sint Nicolaas al bragt;
Omdat ge’ als gehoorzaam Meisje,
Uw verpligting hebt volbragt.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De koeien schemeren door de heg,
het paard is uit taaitaai gesneden,
in ieder duindal ligt dun sneeuw.

De branding vlecht een veren zee
waar zon over omhoog stijgt, licht waarin
geen plaats om uit te vliegen is.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

11 december 2025: Anne Frank, schrijfster

3 december 2025

➔ Lees meer
11 december 2025: Proefcollege Nederlands

11 december 2025: Proefcollege Nederlands

2 december 2025

➔ Lees meer
5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

5 december 2025: Intreerede Jolyn Philips

28 november 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1946 Dick Wortel
➔ Neerlandicikalender

Media

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

Dichter Esther Jansma (24 december 1958-23 januari 2025)

2 december 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

De postkoloniale podcast met Remco Raben over Pramoedya Ananta Toer

30 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

Peter van Zonneveld over Tjalie Robinson/Vincent Mahieu (1993)

29 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d