Door Maartje Lindhout
“Een kloek boek! Handzaam en in een mooi formaat” was het verse oordeel van de eerste bezitster van het nieuwe Groene Boekje, minister Jet Bussemaker (zonder tussen-n). Nadat afgelopen dinsdag de nieuwe Dikke Van Dale was verschenen, was het nu de beurt aan het Groene Boekje, heel toepasselijk in de Week van het Nederlands. De aanwezigen in het Spaansche Hof in Den Haag luisterden aandachtig naar de overduidelijk vooraf ingestudeerde woorden.
Tijdens de ontvangst in een zaal met groene gordijnen mochten zij al groene sapjes drinken en groene petitfourtjes proeven. Zelfs de stropdassen van de obers waren groen! In de presentatiezaal was het Groene Boekje in de hand van de minister echter het enige van die kleur en de metallic kaft blonk hierdoor nóg meer. (Want ja, het nieuwe Boekje glimt!)
Maar zo snel ging het niet. Voordat we de smaragd te zien kregen, bouwde presentator Jacques Bettelheim een behoorlijke spanningsboog op. Hij zei ons allereerst ons “gee es em apostrof etje” uit te zetten. Na zijn inleiding gaf hij Vivien Waszink – van het INL – het woord die ons uitleg gaf over het ontstaan en de indeling van het Groene Boekje. Het INL-team heeft de vernieuwingen gebaseerd op de meest opgezochte woorden in www.woordenlijst.org. Die online zoekmachine is overigens uitgebreid van 100.000 naar 180.000 woorden. Verder staan er varianten in van het Nederlands, Vlaams, Surinaams en Caribisch Nederlands. Wist u dat een okselmouw een mouwloos hemd is in Suriname? Ook zijn er woorden toegevoegd die tien jaar geleden nog niet of nauwelijks bestonden. Lang leve wifiverbinding! Gewoon zonder hoofdletters of koppeltekens!
Vervolgens (het publiek had nog steeds geen glimp gezien) kwam er een dicteequiz, geschreven door Ludo Permentier. De antwoorden hadden we natuurlijk allemaal kunnen weten, want op de woorden in de nieuwe editie zijn geen nieuwe regels toegepast. De eindoplossing was een nieuw woord in het Groene Boekje: hieperdepiep. Na deze uitslag kwamen kritische vragen, zoals op de spelling van het Vlaamse woord kwisser in het dictee: “Als ik nou op Nederlands grondgebied ben, mag ik dan quizzer schrijven?” Eh, ja. Ook lay-outafdeling werd bekritiseerd. Waarom dat koppelteken? En op de vraag hoe je met alle(n) naar een groep mensen én honden verwijst, kwam het gekscherende, maar onbevredigende antwoord: “Dan zou ik het vermijden.”
En einᐧdeᐧlijk was daar de ontknoping. Het kloeke boek verscheen, volgens de minister “geen strenge schoolmeester, maar een vriendelijke taaladviseur”. Nu ik het boek zelf ook heb aangeschaft, kan ik iets meer over de inhoud zeggen. Het begint met een LEIDRAAD (met hoofdletters), waarin de regels van de Nederlandse spelling staan en waaraan je dus eigenlijk al genoeg zou moeten hebben voor het grootste gedeelte van de lastige woorden. Vervolgens komt de WOORDENLIJST, waarin ongeveer 52.000 trefwoorden op 1008 bladzijden zijn gepropt, van +-teken tot zzp’er. De lijst ziet er overzichtelijk uit, doordat de lidwoorden in een kleurtje (rara welke) vóór de trefwoorden zijn gegeven. Wat me wel tegenvalt, is dat op elke even pagina het ontsierende “www.woordenlijst.org” in de voetnoot staat. Maar dat is slechts iets kleins.
Wat je niet moet vergeten als je de spelling van een woord wilt achterhalen, zijn de LIJSTEN achterin het boek, waaronder de Lijst van woorden zonder tussen-n (Vraag me niet waarom die laatste letter cursief is.) en de Lijst van uitdrukkingen met een oude naamvalsvorm. Denk hierbij aan in arren moede en met voorbedachten rade. Handig! Ook worden er TAALADVIEZEN gegeven. Mijn favoriet is het advies over Aaneenschrijven van combinaties met er, daar, hier en waar, waarbij een flinke dosis redekundig ontleden aan bod komt.
Mocht je nog ten minste (met spatie, want letterlijk) €24,95 op je rekening hebben staan en word je vaak geacht correct te spellen, koop het dan gewoon. De prijs is niet hoog voor zo’n nuttig ding, al mag je zelf bepalen of dat opweegt tegen het feit dat het over tien jaar weer achterhaald is en dat je alles en meer ook kunt opzoeken via de website van die linkerpagina’s. Tja, voor een gratis exemplaar zul je toch eerst Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen moeten worden.
—
Het Groene Boekje, Woordenlijst Nederlandse Taal is voor €24,95 te koop bij Van Dale.
Laat een reactie achter