Beste John en Paul, Een van mijn heimelijke genoegens bestaat uit het luisteren naar jullie podcast John & Paul hebben woorden, waarin jullie wekelijks praten over taal. Hoewel jullie, geloof ik, nooit echt iets hebben verteld over jullie onderlinge verhouding, is duidelijk dat jullie allebei Nederlands doceren bij communicatie-opleidingen aan de Fontys-hogeschool in … [Lees meer...] overOp de spellingtak
spelling
Leraren, reken spelfouten niet fout!
Ik ben een verklaard spelling-anarchist. Ik geloof dat er weinig rationele argumenten zijn voor het huidige spelling-regime, voor de absurditeit waartoe de spellingwet ons heeft geleid: afspraken over de precieze spelling van zo'n beetje ieder woord dat je bedenken kunt, een myriade van uitermate gedetailleerde regels over alle mogelijke situatie waarin ieder zich zou kunnen … [Lees meer...] overLeraren, reken spelfouten niet fout!
W.F. Hermans en ’tenslotte’ of ’ten slotte’
Van een van m’n studenten leerde ik een keer een onderscheid dat ik had behoren te kennen: het verschil tussen ten slotte en tenslotte. Ten slotte is ‘als laatste’ – tenslotte is ‘welbeschouwd’. Ten slotte zou ik, vooruit, een bijwoord van tijd kunnen noemen, tenslotte een modaal bijwoord (waarin iemand welbeschouwd een … [Lees meer...] overW.F. Hermans en ’tenslotte’ of ’ten slotte’
Meestal consistent
Practice what you preach VIII In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overMeestal consistent
Her en der gezondigd
Practice what you preach VII In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overHer en der gezondigd
Kleine aantallen, maar wel fouten
Practice what you preach VI In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overKleine aantallen, maar wel fouten
Een knappe prestatie
Practice what you preach V In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overEen knappe prestatie
Een beetje meer, een beetje minder wat je preacht
Practice what you preach IV In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overEen beetje meer, een beetje minder wat je preacht
De dicke en de blasende g
Practice what you preach III n 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overDe dicke en de blasende g
Veranderingen tegen de eigen voorschriften in
Practice what you preach II In 1584 verscheen de oudste gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de … [Lees meer...] overVeranderingen tegen de eigen voorschriften in
Practice what you preach
In 1584 verscheen de oudste[1] gedrukte grammatica van het Nederlands: de Twe-spraack vande Nederduitsche Letterkunst, geschreven door Hendrik Laurensz. Spiegel, lid van de Amsterdamse Rederijkerskamer ‘In liefd’ bloeyende’, en uitgegeven bij Christoffel Plantijn in Leiden. Het werk behandelt in zeven hoofdstukken verschillende aspecten van de Nederlandse taal, van … [Lees meer...] overPractice what you preach
Een zin met acht woorden? Of zijn het er toch negen?
NOS-redacteur Joost Smedema begint zijn artikel 'Van gele Rabo-droom naar Tourzege van Jumbo-Visma' van vandaag, 26 juli 2022, met de volgende alinea: De architect van het succes heeft eigenlijk maar acht woorden nodig. Acht woorden waarin ontlading en trots vechten om voorrang. ‘Dit is waar we jarenlang naartoe hebben gewerkt.’ Was getekend, Merijn Zeeman. Die zin van … [Lees meer...] overEen zin met acht woorden? Of zijn het er toch negen?
Spelling en taalverandering
Op mijn bijdrage van 20 juli jl. in Neerlandistiek reageerde een van de lezers als volgt. Regel of niet in het hedendaags Nederlands, er is niets raars met “word(t) geen naprater” (bond tegen het vloeken) en “wees(t) waakzaam (bijbeltekst). Over de reactie zelf Er is met deze reactie zelf om verschillende redenen iets ‘raars’ aan de hand. In de eerste plaats … [Lees meer...] overSpelling en taalverandering
Spelling en taalkundige kennis
Enige tijd geleden verscheen bij uitgeverij Lias de bundel Taalmysteries. Raadselachtige feiten van grote en kleine talen. Daarin staan veertig heel korte bijdragen, die verdeeld zijn over vijf thema’s. Twintig auteurs hebben meegewerkt aan de bundel en dat betekent dus dat een aantal van hen met meer dan één artikel vertegenwoordigd is. Twee spannen de kroon met elk vijf … [Lees meer...] overSpelling en taalkundige kennis
Er is niets mis met taalverandering
Een belangrijk inzicht dat ik aan het begin van mijn opleiding verworven heb, is dat talen voortdurend in beweging zijn. Dit geldt ook voor het Nederlands. Taalcontact, de media, een veranderende maatschappij: al deze factoren hebben een invloed op het Nederlands. Er komen steeds nieuwe woorden bij; bepaalde woorden raken na een tijdje in onbruik en verdwijnen vervolgens. Ik … [Lees meer...] overEr is niets mis met taalverandering
We moeten vragen blijven stellen
Toen ik aan het nadenken sloeg over de vraag welk inzicht uit de neerlandistiek mijn wereld heeft veranderd, kwamen talloze herinneringen boven. Veel van die herinneringen bleken weggestopt in de donkerte van mijn geheugen en waren in afwachting van het moment waarop ze van nut zouden mogen zijn. Of het nu gaat over de colleges literatuurgeschiedenis die ik volgde bij Ton … [Lees meer...] overWe moeten vragen blijven stellen
Vreemde namen in het Nederlands
Het lijkt het oudheidkundige equivalent van de patat-en-frietse twisten: hoe moeten we de namen uit vreemde talen weergeven in een Nederlandse vertaling? De auteur van de Ilias, heet die Homerus of Homeros? De beroemdste Jood aller tijden Laat meteen duidelijk zijn: er is geen goede oplossing. In ons taalgebied duiden we de bekendste ingezetene van het Romeinse Rijk … [Lees meer...] overVreemde namen in het Nederlands
Out of your fucking/f*cking/f****** mouth
Veel media worstelen met vloekwoorden. Rapporteer je iets helemaal, laat je een woord weg, kies je voor een tussenoptie? Een van de bekendste strategieën is het gebruik van asterisken voor sommige letters in een scheld- of vloekwoord (niet te verwarren met het gebruik van alleen symbolen, zoals vaak in stripverhalen gebeurt, en wat een grawlix heet). Zo noem je het … [Lees meer...] overOut of your fucking/f*cking/f****** mouth
Ostendoorp
Zogeheten spellingfouten interesseren me geen zier. Als morgen de Spellingwet wordt opgeheven, hef ik het glas. Iedereen doet maar, en we zien wel waar het schip strandt, dat is mijn orthografisch devies. Maar ik maak een uitzondering voor namen. Bijvoorbeeld mijn eigen naam: ik ben niet Mark van Oostendorp of Marc Oostendorp. Dat zijn echt anderen. Ik probeer het bij … [Lees meer...] overOstendoorp
Etymologica: dictee
Afgelopen zaterdag was het weer zover: een groot aantal mensen zweette (of zweetten) op het Groot Dictee der Nederlandse taal. Het dictee, geliefd bij sommigen en gevreesd of gehaat bij anderen, werd in 1990 geïntroduceerd door Philip Freriks, destijds correspondent voor de Volkskrant in Parijs. Freriks nam daarbij het Franse La Dictée als voorbeeld. Het woord dictee … [Lees meer...] overEtymologica: dictee
Schaadt een obsessie met spelling de economie?
In de ogen van sommigen bestaat het vak Nederlands alleen om mensen te helpen voorbij de personeelsfunctionaris te geraken. Bij Nederlands leer je om "ik word" te schrijven in plaats van "ik wordt", want als je ooit onverhoeds dat laatste schrijft in een sollicitatiebrief, gooit de afdeling Human Resources je brief zo in de prullenbak. Dat vermoeden wordt nu bevestigd door … [Lees meer...] overSchaadt een obsessie met spelling de economie?
Een nieuw literair genre: de dictective
Medicus, amateurschipper, herenboer en dicteeliefhebber Bob van Dijk ontpopte zich onlangs tot misdaadschrijver. Zijn debuut De Griekse ij slaat een brug tussen de wereld van de rechercheur en die van de Spellingcommissie. De dictective is geboren. In de vele activiteiten van Bob van Dijk (70) zijn twee constanten zichtbaar: bloed en spelling. Met het eerste hield hij zich … [Lees meer...] overEen nieuw literair genre: de dictective
De monsterlijke werkwoordspelling – wat kan ervoor in de plaats komen?
In “Kijk, de kleren van de keizer” vraagt Dominiek Sandra aandacht voor het werkwoordspellingsprobleem. Hij stelt dat de spelling onmogelijk goed kan gaan, omdat het systeem botst met de strategieën die de speller hanteert, iets wat al sinds het proefschrift van Gerard Verhoeven (1985) bekend is (hier de samenvatting van dit proefschrift). Talloze vervolgstudies hebben … [Lees meer...] overDe monsterlijke werkwoordspelling – wat kan ervoor in de plaats komen?
De parallellie tussen de ontwikkeling van leesvaardigheid en schrijfvaardigheid
Een breder kader voor het probleem van niet-automatiseerbare spellingsregels Op basis van de commentaren op mijn vorige stukken, persoonlijke gesprekken en mijn eigen onderzoek naar lees- en schrijfprocessen ben ik me steeds meer gaan realiseren dat er een grote parallellie bestaat tussen de manier waarop leesvaardigheid en schrijfvaardigheid tot stand komen. Mijn pleidooi … [Lees meer...] overDe parallellie tussen de ontwikkeling van leesvaardigheid en schrijfvaardigheid
“Kijk, de keizer heeft geen kleren aan”
Automatiseerbare spellingsregels voor werkwoordsvormen ten dienste van een betere schrijfvaardigheid Blijkbaar heb ik met mijn opiniestukken in De Standaard (06/03/21 en 24/04/21) als een hond door het kegelspel van de werkwoordspelling gelopen. Ze hebben voor veel commotie gezorgd, vooral bij zelfverklaarde taalexperten, maar ook voor positieve reacties van mensen die … [Lees meer...] over“Kijk, de keizer heeft geen kleren aan”
