• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Gelijke rechten voor alle talen

16 mei 2016 door Marc van Oostendorp Reageer

Door Marc van Oostendorp

taalrechten
Illustratie: M. van Oostendorp

Wie het nieuwe nummer van Language Problems & Language Planning (LPLP) doorneemt, merkt weer eens hoeveel dingen er op deze wereld niet geregeld zijn. Dat nummer is namelijk geheel en al gewijd aan de gelijkheid der talen: moeten alle talen gelijke rechten hebben?

In de praktijk is dat natuurlijk niet zo: met het Engels kun je natuurlijk op veel meer plaatsen terecht dan met het Beloetsjie, een minderheidstaal uit het grensgebied tussen Iran en Pakistan. Is dat erg? En zo ja, wat valt eraan te doen? In Friesland zijn er mensen die zich boos maken omdat er vanwege bezuinigingen steeds meer Friezen buiten de provincie voor de rechter komen – waar ze geen recht hebben om Fries te spreken. Is die boosheid terecht?

Uit dit nummer blijkt vooral dat er op het internationale toneel nauwelijks mensen zijn die zich over deze kwestie zorgen maken. Grote organisaties als de Verenigde Naties hebben eigenlijk nauwelijks een taalbeleid. Met de mond wordt wel af en toe de waarde van minderheidstalen voor het menselijk erfgoed beleden, maar die mond spreekt dan zelf liefst Engels, of anders een andere grote taal.

Beloetsjistan

De materie is ook ingewikkeld, betoogt Yael Peled – een van de weinige echte specialisten op dit gebied – in haar artikel, onder andere doordat de begrippen taal en gelijkheid allebei vaag zijn. Niemand heeft een keihard criterium hoe je talen van dialecten moet afbakenen, dialecten van accenten, accenten van individuele verschillen. En de gelijkheid van de Friezen – hoever moet die gaan? Moeten Friezen ook in andere Nederlandse provincies Fries kunnen spreken? En elders in de Europese Unie? Bij de VN? Waar ligt de grens en op welke grond?

Taalpolitiek gaat daarom eigenlijk altijd per definitie uit van willekeur. Je kunt in ieder geval streven naar een ideale wereld waarin niet gediscrimineerd wordt op geslacht, huidskleur of zelfs godsdienst, maar zolang we het ons niet kunnen permitteren dat een toerist uit de Stellingwerven bij zijn vakantiereis in Beloetsjistan een tolk Stellingwerfs – Beloetsje krijgt toegewezen, zal er een bepaalde mate van ongelijkheid blijven bestaan.

Migratiestromen

Tegelijkertijd kan dat natuurlijk geen reden zijn om dan maar niet na te denken over individuele kwesties: hoe oneerlijk is het eigenlijk dat je in Nederland of Vlaanderen niet meer kunt afstuderen als je geen Engels beheerst op hoog niveau? Het betekent op zijn minst dat aan Nederlandse en Vlaamse natuurkundigen meer eisen worden gesteld dan aan Engelse (die geen enkele vreemde taal hoeven leren beheersen). En op welke gronden hebben we bepaald dat Friezen in ieder geval in eigen provincie recht hebben om in allerlei omstandigheden Fries te spreken terwijl Koerden in zulke omstandigheden op zijn best Koerdisch mogen spreken als ze zelf een tolk verzorgen?

In België is natuurlijk meer nagedacht en gediscussieerd over taalrechten en taalpolitiek dan in Nederland, maar ook daar lijkt een en ander nog nauwelijks ingericht op de veel ingewikkelder problemen van de 21e eeuw, met zijn globalisering en migratiestromen.

Het beste is, zegt Peled, om deze zaken niet zozeer te bekijken op het niveau van talen, maar dat van het individu. In de werkelijke wereld zijn mensen doorgaans niet eentalig, maar beschikken ze over een repertoire aan talige mogelijkheden. Je zou ermee kunnen beginnen om te vragen dat de overheid rekening houdt met het taalrepertoire van de onderdanen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: politiek, recht, taalbeleid, taalpolitiek, tijdschriften

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d