Gejammer over politieke correctheid dringt nu ook door tot de taalkundige literatuur, althans tot de 'grijze literatuur', de door professionele taalkundige geschreven maar niet officieel gepubliceerde teksten op internet. Op LingBuzz, de site waarop taalkundigen hun werk – meestal hun nieuwe onderzoek voordat het 'officieel' gepubliceerd werd – verscheen een eigenaardig stukje … [Lees meer...] overEen geweldig politiek correct taalexperiment!
politiek
Het gevaar van de ‘erkende talen’
Ik zat er naast, bijna vijftien jaar geleden, in dit zelfde tijdschrift. Ik besprak de zorgen die de onderzoekers Koen Jaspaert en Sjaak Kroon hadden geuit over de erkenning van streektalen als het Limburgs en het Nedersaksisch. Zij waren onder andere bang dat dit het beleid over regionale talen uit het lood zou trekken: de 'erkende talen' zouden een ereplaats krijgen, de … [Lees meer...] overHet gevaar van de ‘erkende talen’
Een gevulde koek: gratis te bekomen in het ledenrestaurant
Het was een lange uitsmijtende dag donderdag aan het Binnenhof, de Dienst Verslaggeving en Redactie registreerde de sluiting van de 99ste vergadering van het lopende parlementaire jaar om precies 01.19 uur. Toen was het inmiddels dus de 9e juli 2021. De stenografen noteren op de minuut wanneer de beraadslagingen gesloten worden, het begintijdstip ronden zij af op een kwartier. … [Lees meer...] overEen gevulde koek: gratis te bekomen in het ledenrestaurant
17 juni 2021: Hoe beïnvloedt politiek de literatuur?
Virtueel Colloquium Neerlandicum Den Haag – donderdag 17 juni Nederlands Wereldwijd in een chatroom! Kijk en doe mee op 17 juni met Voortvarend Nederlands! Virtueel. Op 17 juni om 16:00uur praten we over imagologisch stereotypisme. Centraal staat de beeldvorming over de Balkan en de invloed van politieke bewegingen op literatuur. Michelle van Dijk schreef Darko’s … [Lees meer...] over17 juni 2021: Hoe beïnvloedt politiek de literatuur?
Het notulendebat: was het nótulen of notúlen?
Het debat van deze week in de Tweede Kamer ging over dé notulen van de afgelopen tijd: die staatsgeheime verslaglegging door Rutte-III over de zaak rond de Kinderopvangtoeslagen die voor een deel zo veel jaren vroeger zijn vrijgegeven dan normaal. Het accent in het woord notulen wisselt, zegt Van Dale. Dat viel te constateren – er was variatie, maar de overgrote … [Lees meer...] overHet notulendebat: was het nótulen of notúlen?
De motie van afkeuring tegen Rutte: een tekstanalyse
De kern van de motie van afkeuring tegen Rutte (te vinden op de website van de Tweede Kamer) wordt gevormd door de uitspraak van de Tweede Kamer dat Rutte 'de waarheid niet sprak in de media dat hij bij de oud-verkenners niet heeft gesproken over de positie van de heerOmtzigt'.In de eerste plaats zou ik de woorden 'in de media' voor de overzichtelijkheid van de zin elders … [Lees meer...] overDe motie van afkeuring tegen Rutte: een tekstanalyse
Top 20 van Nederlandstalige Protestalbums: 9. Bots, Van kwaad tot erger (1975)
door Laurens Ham Onlangs hoorde ik van een GroenLinks-lid dat hij bij deze Kamerverkiezingen van plan was op BIJ1 te stemmen. Op zich geen heel verrassende keuze, want de partijen hebben een gelijkaardig ideologisch profiel: in een recent artikel beschreef de satirische website De Speld GroenLinks zelfs als ‘BIJ1 maar dan voor mensen die “fascist” toch wel “een heftig … [Lees meer...] overTop 20 van Nederlandstalige Protestalbums: 9. Bots, Van kwaad tot erger (1975)
Deed dit PvdA-Kamerlid nu een Surinamer na?
Wat gebeurde er nu donderdag in de Tweede Kamer? Zie de bovenstaande opname. Attje Kuiken van de PvdA voert het woord tijdens een debat over racisme, en wanneer ze dan een vraag wil stellen, zegt ze wanneer op een heel eigenaardige manier. Er komt daarop een interruptie van haar VVD-collega Zohair El Yassini die duidelijk zijn oren niet kan geloven; een aantal keer meldt hij … [Lees meer...] overDeed dit PvdA-Kamerlid nu een Surinamer na?
Taal van politici: Gewoon je bek houden
Emma Turkenburg deed een BA Nederlandse Taal en Cultuur in Nijmegen en daarna een onderzoeksmaster Argumentatieleer aan de UvA. Tegenwoordig doet ze onderzoek als promovenda bij Politieke wetenschappen aan de KU Leuven. Nimma! is een serie korte video's met neerlandici van de Radboud Universiteit. Meer info. (Bekijk deze video op Instagram) … [Lees meer...] overTaal van politici: Gewoon je bek houden
Literaire citaten voor de Nederlandse politiek
Door Marita Mathijsen In Nederlandse politieke toespraken is de literatuur niet een bron waaruit vaak geput wordt. Verleden week wees de hoogleraar Peter Liebregts daarop. Hij vergeleek de martiale uitdrukkingen van Rutte en De Jong bij de coronacrisis met toespraken van Ierse politici, die wél de literatuur gebruiken om de coronamaatregelen te verzachten (de Volkskrant, 30 … [Lees meer...] overLiteraire citaten voor de Nederlandse politiek
Experiment: politieke slagzinnen verzinnen
Door Wouter van der Land De interessantste parlementsverkiezingen in tijden lijken eraan te komen! Partijen hebben zo veel concurrentie dat ze zich moeten profileren. Dat betekent dat retorica weleens de grote winnaar van TK2021 zou kunnen worden. En dat leidt tot de vraag: wat komt er op de posters te staan? Dat voorspel ik hieronder voor alle 22 deelnemende partijen. … [Lees meer...] overExperiment: politieke slagzinnen verzinnen
De minister als sluipmoordenaar: kan dat?
Door Siemon Reker De omschrijving in Van Dale luidt: “iem. die een sluipmoord pleegt” bij het trefwoord sluipmoordenaar. Gelukkig werd er vandaag bij het Kamerdebat niet naar Het Woordenboek gegrepen want dan was de plenaire zaal misschien wel te klein geweest. Iemand die een sluipmoord pleegt, de minister! En, aangifte gedaan? … [Lees meer...] overDe minister als sluipmoordenaar: kan dat?
Het middel is zo vaak toegediend dat het iedere werking mist: echt
Door Siemon Reker Het laatste bedrijf van een debat is gewoonlijk het laatste oordeel, de kwestie wat het kabinet vindt van de ingediende moties en wat er mogelijk nog resteert aan onbeantwoorde vragen. Bij het laatste coronadebat, 20.05.2020, reageerde minister De Jonge (VWS) bijvoorbeeld nog even op een impliciet pleidooi van Forum voor Democratie … [Lees meer...] overHet middel is zo vaak toegediend dat het iedere werking mist: echt
De corona-persconferentie van 6 mei 2020: strak, strakker, strakst
Door Siemon Reker Het was een persconferentie op 6 mei – niet de eerste over de coronacrisis – waarvan allerlei details al in de dagen daarvoor uitgelekt waren. Is dat strategie? Hoort dat bij het strakkere regiem dat de minister-president had beloofd na die ene waarbij drie leden van het kabinet aanwezig waren en waar het achteraf al met al minder helder was wat de overheid … [Lees meer...] overDe corona-persconferentie van 6 mei 2020: strak, strakker, strakst
Nogal een arrogante actie vs. Een nogal strak tijdpad
Door Siemon Reker Nog eenmaal nogal. Wat is het verschil tussen deze twee woordgroepen: Nogal een forse beschuldigingEen nogal forse beschuldiging Ik kan er langer naar kijken, voor mij zijn deze woordgroepen inhoudelijk identiek en beide acceptabel Nederlands. Verschil blijkt er wél te zijn als we proberen het woord forse weg te laten: Nogal … [Lees meer...] overNogal een arrogante actie vs. Een nogal strak tijdpad
Nogal wat: meer dan je zou denken
Door Siemon Reker Dit is het derde stukje uit de laatste weken over nogal, na Nogal klontjes en eentje over de “Hollandse constructies” nogal niet en nogal geen. … [Lees meer...] overNogal wat: meer dan je zou denken
Fietsen, doorheen, in elkaar, binnen, van tafel: dwarsig au contraire
Door Siemon Reker Nederland is vooralsnog hét land van fietsen maar dat kan door corona veranderen. De NRC schrijft dat Milaan gebruik makend van de omstandigheden versneld fietspaden aan gaat leggen, in Australië zijn fietsen het nieuwe toiletpapier meldt The Guardian – iedereen down under net als wij op de fiets. … [Lees meer...] overFietsen, doorheen, in elkaar, binnen, van tafel: dwarsig au contraire
Boerenverstand, boerenslimheid en boerenbedrog: SGP, PvdD e.a.
Door Siemon Reker Goede vrijdag, lezer! Woensdag opende Kees van der Staaij (SGP) zijn bijdrage aan het corona-debat klassiek: “Voorzitter. “Wir setzen uns mit Tränen nieder.” Dat zijn de woorden — u herkent het — van het slotkoraal van de Matthäuspassion. Het lijden en sterven van Jezus Christus wordt muzikaal vertolkt door Johann Sebastian Bach; verdriet, angst en … [Lees meer...] overBoerenverstand, boerenslimheid en boerenbedrog: SGP, PvdD e.a.
Substandaard in de Tweede Kamer: “Je mot dit en je mot dat”
Door Siemon Reker Wie dagelijks een overzichtje van het belangrijkste Nederlandse politieke nieuws wil hebben, kan zich abonneren op de nieuwsbrief van NRC Handelsblad die De Haagse Stemming heet: een aanrader. Deze eindigt telkens met een Quote van de Dag, vandaag ontleend aan het coronadebat van gisteren (01.04.2020) waarover verderop meer. Eerst terug naar het … [Lees meer...] overSubstandaard in de Tweede Kamer: “Je mot dit en je mot dat”
Op dezelfde bladzijde – een importliedje van Hugo de Jonge
Door Siemon Reker Tweemaal al in dit kalenderjaar heeft minister De Jonge (VWS) in de Tweede Kamer op een nieuwe manier geconstateerd dat een spreker en hij het eens zijn. Tegen Lodewijk Asscher (PvdA) zei hij over de firma Roche: Kortom, we zitten wat dat betreft op dezelfde bladzijde, denk ik. En Hayke Veldman van coalitiegenoot VVD kreeg vrijwel hetzelfde te horen … [Lees meer...] overOp dezelfde bladzijde – een importliedje van Hugo de Jonge
Een Haagse familiariseringstendens: Mark doe dat nou niehiet
Door Siemon Reker Het was een lang debat over het coronavirus afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. Ik zie vooraf dat een van de drie aanwezige bewindslieden (Grapperhaus, Justitie en Veiligheid) zich naar het gestoelte van de voorzitter begeeft en een eerbiedige buiging maakt voor mevrouw Arib. Zij beantwoordt dat met een even minzame nijging van haar kant. Als alle … [Lees meer...] overEen Haagse familiariseringstendens: Mark doe dat nou niehiet
12 maart 2020, Amsterdam: Lyrisch Activisme: Nederlandstalige poëzie en politieke strijd sinds 1848
Donderdag, 12 maart 2020, aanvang 19u30Perdu, Kloveniersburgwal 86, 1012 CZ Amsterdam Entree = 5 euro (ter plaatse te betalen) – registratie is niet nodigMet optredens van Maartje Smits en Nico van Apeldoorn (poëzie)Bram Ieven spreekt over Henriette Roland Holst en Fyke Goorden & Tommy van Avermaete over J.F. Vogelaar … [Lees meer...] over12 maart 2020, Amsterdam: Lyrisch Activisme: Nederlandstalige poëzie en politieke strijd sinds 1848
Maart/april 2020, Amsterdam/Antwerpen/Gent: Lyrisch activisme
Drie avonden over Nederlandstalige poëzie en politieke strijd sinds 1848 Deze drie avonden verbinden poëzie en politiek aan de hand van het werk van dichters die maatschappelijke verandering hebben nagestreefd op een manier die ons nu kan inspireren. Op dit moment leven we, na een lange fase van depolitisering van de kunst en het maatschappelijk debat, in een tijdperk waarin … [Lees meer...] overMaart/april 2020, Amsterdam/Antwerpen/Gent: Lyrisch activisme
3 oktober 2019, Amsterdam: Tiende Jacob van Lenneplezing ‘Politieke typen’
Over de omgang met politiek in de negentiende eeuw De Amsterdamse notabel en schrijver Jacob van Lennep was van 1853-1856 Kamerlid voor het district Steenwijk. Hij zat tegelijk in de Kamer met Johan Rudolf Thorbecke, die net door de Aprilbeweging van 1853 was afgetreden als minister. Achter de regeringstafel zat nu Floris Adriaan van Hall. Drie tijdgenoten, maar tegelijk … [Lees meer...] over3 oktober 2019, Amsterdam: Tiende Jacob van Lenneplezing ‘Politieke typen’
De Gouden Eeuw in de letterkunde hadden de politici al lang afgeschaft
Door Coen Peppelenbos In de jaren zeventig, toen de enige echte koningin Juliana nog de baas was en de zomers een beetje normaal zomers deden, gingen we weleens een paar dagen op vakantie met het hele gezin. Duitsland was toen ongeveer het summum van ver. Ik herinner me vaag een vakantie in Nassau an der Lahn en later een vakantie in Zell am Mosel. De tochten vanuit … [Lees meer...] overDe Gouden Eeuw in de letterkunde hadden de politici al lang afgeschaft
