• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Met mijn ziel in mijn hand

2 juli 2016 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (7/60)

Door Marc van Oostendorp

Deze zomer publiceren nrc.next en NRC Handelsblad de roman President Tsaar op Obama Beach van A.F.Th. van der Heijden als feuilleton. De afleveringen verschijnen ’s ochtends <op de website van de krant>. In de loop van de dag blog ik een bespreking. Vandaag: aflevering 7.

Groeten uit het fugatisch koor! Inmiddels is de familie Haandrikman op Schiphol aangekomen en ingecheckt. De lezer van 2116 zal allicht inmiddels al wat voetnoten nodig hebben, maar die uit 2016 weet hoe laat het is: die dag, een vliegtuig van Malaysia Airlines, dat betekent onheil. Alle grapjes die er nu gemaakt worden werpen hun duistere schaduw vooruit.

Die lezer van 2116 heeft vermoedelijk ook wat voetnoten nodig bij een andere dimensie waarvan we inmiddels wel kunnen vaststellen dat die een rol speelt in President Tsaar: die van het internet, dat er tegen die tijd vast heel anders uitziet. Natan Haandrikman introduceert zichzelf via zijn Facebook-profiel en bleek zijn auto gekocht te hebben via eBay. Vandaag wordt er een fraaie, bijna lyrische passage gewijd aan Twitter, en de mobiele telefoon. Ook in die passage is de dood niet ver weg: “De oude uitdrukking luidde dat iemand ‘met zijn ziel onder de arm rondliep’. Nu alweer jaren liepen de mensen heel wat doelgerichter, maar nog steeds even eenzaam, met hun ziel in de hand rond.”

Digitaal universum

Die zielen worden vervolgens vergeleken met vogeltjes in een boom, die elkaar voortdurend natwitteren: “De Hof van Eden, eindelijk: op elke twijg honderd gevederde vrienden, iedere tsjilpende vogel een menselijke ziel, oplichtend in het duister om de verlossende boodschap te verkondigen.”

Het is misschien een beetje cynisch bedoeld – des schrijvers alter ego Patrick Haandrikman is volgens zijn zoon nog bijna te ouderwets voor een elektrische typemachine -, maar het is misschien wel de meest lyrische beschrijving van het digitale universum dat ik ken. Wij mensen in de 21e eeuw zijn al dood, ontdaan van ons lichaam, en bestaan alleen nog als zieltje in een piepklein kastje in onze hand – een zieltje dat virtueel verbonden is met allerlei andere zieltjes.

Polletje Piekhaar

Je zou er als blogger trouwens bijna paranoïde van worden. Zou A.F.Th. voorzien hebben dat hij, door dit boek anno 2016 via de website van een krant in kleine stukken prijs te geven aan het internet, zelf ook een instant-onderdeel zou worden van dat fugatische woud? Dat er mensen zouden zijn die iedere aflevering van commentaar zouden zien en dat commentaar zelf weer prijs zouden geven aan nieuw commentaar, via Twitter? Dat de voetnoten ter plekke verzorgd zouden worden vanaf elke twijg? (Met tv-series zoals Big Brother en Boer zoekt vrouw gebeurt dat al jaren, het móést ook een keer met boeken gaan gebeuren.)

Het commentaar op het commentaar op het commentaar, en daar de discussie over, is natuurlijk al zo oud als de Talmud. Maar die was nog gebonden aan fysieke aanwezigheid, aan bij elkaar komen, aan congressen. In President Tsaar gaan ook de schrijvers op congres, maar het is zo te zien hun laatste keer. De toekomst van  literatuur ligt in de Twitterboom.

En dat is nodig ook, want als individuele lezer kun je zo’n tekst nooit alleen aan (zoals je ook Boer zoekt vrouw niet alleen aankunt, dat is ook weer waar.) Wat moeten we bijvoorbeeld met de aanduiding ‘de auteur van Nolijeheine’? Dankzij Google (anders was ik er nooit achtergekomen) ontdekte ik dat nolijeheine een uitroep van verbazing is in Polletje Piekhaar en Lord Zeesop van Willem van Iependaal. Maar wat betekent dat hier? Wordt er naar een bestaande auteur verwezen en zo ja, naar wie? Weet een van mijn volgers dat?

De A-index van vandaag is 6,9 (laag).

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: President Tsaar op Obama Beach, sociale_media

Lees Interacties

Reacties

  1. Hilde Pach zegt

    2 juli 2016 om 14:50

    Van nolijeheine had ik nooit gehoord, maar ongetwijfeld is het een afkorting of bijvorm van attenojeleheine oftewel adonai elohenoe, Hebreeuws voor ‘Heer onze God’. Via het Jiddisj en Bargoens is het ook in het niet-joodse en niet-boevige Nederlands terechtgekomen, ook in afgekorte vormen als attenoje, wat je in elk geval in Amsterdam nog regelmatig kunt horen. Inderdaad een uitroep van schrik of verbazing. Zie voor meer vormen ook ‘Koosjer Nederlands’ van Justus van de Kamp en Jacob van der Wijk (Contact 2006). De titel zal vast een verwijzing zijn naar een bekende auteur, maar welke… Arnon Grunberg, schrijver van ‘De joodse Messias’ misschien?

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      2 juli 2016 om 16:00

      Als het een verwijzing is naar een reële collega-auteur, kun je ook denken aan Marcel Möring die in Rotterdam woont (de stad van Willem van Iependaal) en die In Babylon schreef, waarvan de hoofdpersoon Nathan Hollander heet. Maar het blijft allemaal gezocht.
      En los van de verwijzing is de vraag waarom Natan iemand ‘de schrijver van x’ noemt, en niet bij zijn naam. Betekent dat specifieke boek veel voor hem?

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d