• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Zo klinkt collectieve rouw in Nederland

28 juli 2016 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (29/60)

Door Marc van Oostendorp

Deze zomer publiceren nrc.next en NRC Handelsblad de roman President Tsaar op Obama Beach van A.F.Th. van der Heijden als feuilleton. De afleveringen verschijnen ’s ochtends <op de website van de krant>. In de loop van de dag blog ik een bespreking. Vandaag: aflevering 29. <niet op blendle>

FullSizeRenderIk heb een Duitse kennis met een theorie over waarom het fenomeen kerstmarkt nog niet is doorgedrongen in Nederland. Dat komt door het calvinisme. Daardoor houden wij niet van uitspattingen.

Om zo’n theorie te handhaven moet je negeren dat Nederlanders in weerwil van dat zogenaamde ‘calvinisme’ met oudjaar enorme bedragen uitgeven aan vuurwerk, veel meer dan Duitsers, en sowieso dat je van de matigheid van het calvinisme maar weinig terugziet in de rest van het publieke leven. Als Nederlanders aan een bepaald aspect minder geld uitgeven dan Duitsers, is de verklaring natuurlijk: calvinisme.

Om de een of andere reden windt Natan zich in de aflevering van vandaag enorm op over het feit dat bloemen die ergens worden neergelegd om doden te herdenken, vaak in het cellofaan worden gelaten. En ook hij relateert dat expliciet met de volksaard:

Misschien deed zelfs bij dit soort rouwbetoon de Hollandse zuinigheid zich gelden: zonde om zomaar open en bloot op straat achter te laten, die tulpen – ten prooi aan de zon… in hun omhulsel blijven ze langer vers.

En aan het eind van de aflevering heeft hij zich inmiddels zo boos gemaakt over dat cellofaan dat hij zijn vriendin erover belt: “Zo [naar het geknisper van cellofaan] klinkt collectieve rouw in Nederland.”

Ja, ja, in Nederland! Hier is een plaatje uit München:

9fa1121385447c95028a45501aa691e87b2100caf401c7b51a6f67b2aecf33d0

En hier een uit Nice:

Le-bebe-miracule-de-l-attentat-de-Nice

Wil van God

Bloemen in het cellofaan laten is helemaal geen typisch Nederlands verschijnsel – tenzij je aanneemt dat de Nederlanders (‘bedankt voor de bloemen’) massaal deze zomer allerlei rampplekken zijn afgegaan om hun zuinigheid te demonstreren.

Want dat is natuurlijk een ander bezwaar tegen de verklaring: dat het helemaal niet speciaal zuinig of calvinistisch is om ergens een enorme berg bloemen en knuffels te gaan neerleggen in plaats van de wil van God gelaten over je heen te laten komen, ook al zouden ze langer blijven liggen – wat mij overigens nog maar de vraag lijkt. (Bovendien: tulpen zijn in augustus geloof ik niet de goedkoopste bloemen die je kunt kopen; waarom heeft men daar dan niet voor gekozen.)

Cellofaan

Hoe bevredigend het misschien ook is om af en toe op Nederland te schelden, en hoe universeel geaccepteerd ook de verklaring is dat Nederlanders nu eenmaal schandalig schrieperig zijn – hij leidt in dit geval niet tot verheldering van de situatie. (Natan is duidelijk eindelijk van zijn koelte verlost, en nu hij teruggekeerd is in het vaderland alleen maar machteloos boos aan het schreeuwen.)

Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het cellofaan geen verklaring behoeft. Álles wat gebeurt behoeft een verklaring. Mij lijkt die in dit geval gelegen in het ritueel van het bloemetje. Wanneer je een bloemetje koopt, wikkelt de bloemist deze in knisperend cellofaan. De afspraak is dat deze uit het cellofaan worden gehaald door degene voor wie de bloemen bestemd zijn: het is als het uitpakken van een cadeautje.

Eerbied

Zelfs als de gever het doet (degene die de bloemen krijgt, heeft het nu even te druk met de andere gasten), zegt de gever: ‘Zal ik het even voor je doen?’  Het privilege van het uit het cellofaan halen wordt hem dan verleend door degene die dat recht heeft.

Maar na een aanslag is degene die dat recht heeft er niet meer. De bloemen moeten verpakt blijven, niet uit zuinigheid, maar uit eerbied.

De A-index van vandaag is 7,36 (gemiddeld).
De totale A-index is 7,99 (stabiel)

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: President Tsaar op Obama Beach

Lees Interacties

Reacties

  1. Marcel Plaatsman zegt

    28 juli 2016 om 09:32

    Ach ja, dat eeuwige gefantaseer over het calvinisme, daar kun je inderdaad niets mee. De merkwaardige trek van ’n zekere groep Nederlanders om algemeen menselijke eigenschappen, en dan bij voorkeur negatieve, als “typisch Nederlands” te omschrijven is heel wonderlijk. ’n Puberaal afzetten tegen de eigen groep, om je erboven te plaatsen, misschien dat dát ’t is?

    Dit soort clichés doen natuurlijk wel afbreuk aan Van der Heijdens literaire aspiraties.

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      28 juli 2016 om 10:27

      Ik denk dat je er nog wel een psychologische dimensie aan kunt geven. Tot nu toe was Natan de hele tijd erg kalm, maar terug in Nederland slaat de emotie toe: woede, tot in het onredelijke. Gisteren richtte die zich op Rusland maar eigenlijk vooral ook al op Nederland dat geen drastische maatregelen durft te nemen. Nu roepen op zich vrij onschuldige bosjes bloemen ook al woede in hem op. Wat dat betreft moet je Van der Heijden natuurlijk niet de opvattingen van Natan toeschrijven.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Paul Snoek • Een reus

Een reus kent zichzelf.
Hij zoekt een meisje zoet als een konijn
om weg te goochelen in en uit
de grote hoed van zijn hart.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d