De taalkundige Siemon Reker is deze week met een interessant nieuw weblog begonnen, dat geheel en al gewijd is aan de taal van Mark Rutte. Behalve nauwkeurige analyse van de taal van onze premier uit ruwweg de afgelopen zes jaar raadpleegde Reker ook allerlei andere online-bronnen. Hieronder bij wijze van voorproefje, een van Rekers blogs, verschenen onder de titel Bevallen van.
Verrassing: de vroegste bewijsplaatsen van het komische gebruik van bevallen van dateren van de jaren ’60 van de vorige eeuw. Enkele tientallen jaren later was minister Dijkstal er een enthousiast gebruiker van. Knipogend kon hij bijvoorbeeld zeggen: “Het kabinet staat op het punt, te bevallen van twee standpunten” en “Ik kan de Kamer meedelen dat ik op het punt sta te bevallen van concept-aanwijzingen in de richting van het kabinet.” Mark Rutte hanteert het onveranderd met een komische ondertoon:
- “U weet dat de Europese Commissie is bevallen van een voorstel om die begroting volgend jaar te gaan verhogen met 4,9%. Ik vind dat buiten proportie.” (PC 21.04.2011)
- “Nou ja ik ga op die commissie verder geen kritiek hebben, die zijn vandaag begrijp ikbevallen van een persconferentie en die heb ik niet kunnen volgen.” (PC 04.07.2014)
En in de Tweede Kamer zei de premier op 29 november 2015 over de EU-Turkije-top: “Verder is de Commissie bevallen van een eerste inzicht over hoe zo’n faciliteit er uit zou kunnen zien, waarbij men kiest voor een meer intergouvernementele benadering.” Het komische van de ondertoon moet ‘m zitten in de combinatie van de moeite die het een groot orgaan kost om iets kleins te produceren, de olifant lijkt een kleine muis te baren in de vorm van een standpunt, een voorstel, een beleidsopvatting.
Dit gebruik van bevallen van heeft Van Dale nog niet opgenomen maar komt dus regelmatig in het politieke jargon voor. Het heeft iets van taal die bij het studentencorps te horen geweest kan zijn. Vergelijk de wat spottende sfeer van zegenrijk: de minister-president heeft het op de persconferentie van 19 september 2014 over hetzegenrijke werk van Frans Timmermans in de Europese Commissie en verwijst soms knipogend naar z’n eigen zegenrijke activiteiten als PM. Dat is allereerst een woord in VVD-sfeer (staatssecretaris Remkes had het onder meer over het zegenrijke werk van de hypotheekrenteaftrek, staatssecretaris De Grave over zegenrijk werk in Brussel, Kamerlid Hoogervorst over het zegenrijke werk van de markt) en ook wat D66 (Schouw).
Hetzelfde woord klinkt daartegenover geheel anders en wekt een veel serieuzere impressie uit de mond van bijvoorbeeld een SGP-Kamerlid als Van der Vlies die sprak van “zegenrijke geboden van God” en van “Bijbelse waarden die zegenrijk zijn”.
Laat een reactie achter