Door Freek Van de Velde

In zijn stuk ‘Seinfeld als wetenschap’ vertelt Lucas Seuren over het wedervaren van het personage George, een man die na een afspraakje ongelukkigerwijs de uitnodiging voor koffie al te letterlijk interpreteert. Lachen, want de meeste mensen zullen die faux pas als een aandoenlijke wereldvreemdheid interpreteren. Seuren vertelt in zijn stukje dat de koffie vervangen kan worden door WiFi, en dat hij zo in Los Angeles een persoonlijk Seinfeld-moment heeft meegemaakt. In de commentaarsectie wordt terecht opgemerkt dat de spreekwoordelijke koffie onder jongelui tegenwoordig Netflix & Chill heet.

Die koffie is een gemeenplaats, en zelfs al je die gemeenplaats niet kent, zo legt Seuren uit, kun je de boodschap toch decoderen. Met WiFi is het wat moeilijker, want die wending is niet geconventionaliseerd. Netflix & Chill is dan weer wel geconventionaliseerd, maar je moet wéten dat het een culturele code is, als je niet te vaak een modderfiguur wilt slaan. Ik denk trouwens niet dat de uitdrukking in enig schoolhandboek staat, dus je bent een beetje op jezelf, op je vrienden, of op tv-series aangewezen als je gesocialiseerd wil raken.

Zelfde verhaal met ‘come over to have muffins’, wat min of meer hetzelfde betekent. Net zoals de koffie in Seinfeld kun je de muffins als grap inzetten. Een voorbeeldje: De meeste lezers zullen al wel eens een zogeheten ‘meme’ gezien hebben, een plaatje met boven- en onderschrift. Daar zijn verschillende varianten van, en een daarvan heet ‘Bad Luck Brian’, een wat aandoenlijke jongen met een beugel die altijd pech heeft, bijvoorbeeld als hij echt muffins te eten krijgt:

Tot zover niks nieuws. Iedereen kent, zij het in wisselende mate, de muffins, de Netflix & chill en zeker de koffie.

Maar als je verder teruggaat in de tijd loopt het mis. Toen we het een tijdje geleden onder collega’s al lachend hadden over dit fenomeen, bracht ik de ‘would you like to come up and see my etchings’ ter sprake. De meeste mensen bleken de etsen niet te kennen. Dat was in de eerste helft van de twintigste eeuw nochtans de gebruikelijke manier om Netflix & chill te zeggen. Wanneer dat niet meer bekend is, dan zijn cultuurproducten zoals de volgende twee cartoons uit de jaren 30, verschenen in The New Yorker, niet meer toegankelijk. En heb je, net zoals in musea met laat-Middeleeuwse schilderijen een gids nodig, die uitlegt wat er aan de hand is.

Culturele trends wisselen elkaar steeds sneller af, zoals Jean-Baptiste Michel en collega’s laten zien in hun artikel ‘Quantitative Analysis of Culture Using Millions of Digitized Books’ in het vaktijdschrift Science in 2011 hebben laten zien. Het laat zich aanzien dat de muffins en Netflix & chill het niet lang gaan uithouden. Of toch veel minder lang dan de etsen en de koffie.