• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Gerard Reve en de dierlijke daad des mensen

25 april 2017 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Door Ton den Boon

Nationaal Archief, Den Haag, Rijksfotoarchief: Fotocollectie Algemeen Nederlands Fotopersbureau

In Reve’s brievenboek Nader tot U neemt de verteller ‘God Zelf’ uit liefde mee ‘naar het slaapkamertje’ om ‘Hem drie keer achter elkaar langdurig in Zijn Geheime Opening’ te bezitten. De beschrijving van deze sacrale vereniging met God in de gedaante van een dier leverde de schrijver een aanklacht wegens godslastering op. Maar alle publiciteit rond deze zaak zorgde er óók voor dat geheime opening vrij algemeen bekend raakte als naam voor de mannen- of liever nog jongenskont. Elders figureert geheime opening bij Reve trouwens in beschrijvingen van de heteroseksuele of althans biseksuele liefde. Zo tracht hij in een van zijn verhalen een jongeman te verleiden door hem voor te houden dat hij ‘een heel mooi, donkerblond, panterachtig Meisje’ kent dat hij ‘graag samen met jou zou bezitten, jij in haar Publieke, ik in haar Geheime Opening’.

Liefdesdolk, hobo d’amore en artiesteningang

Geheime opening is bepaald niet de enige seksuele taalverrijking die we aan Reve te danken hebben. Als pionier op het terrein van de moderne homo-erotische literatuur heeft Reve zich uitgeput in oorspronkelijke beschrijvingen van de herenliefde en de daartoe dienstige lichaamsdelen. Zo heet de bilpartij in zijn werk een jongensvallei of een fluwelen zadel (dat uiteraard dient om te worden bereden). Vooral in de beschrijving van het mannelijk geslachtdeel benut Reve alle mogelijkheden van de taal. Barokke, soms kitscherige metaforen als jongensheid, liefdesdeel en pielemuisboom wisselt hij af met meer expliciete termen als liefdeshol en jongenskutje.

Geregeld neemt het mannendeel in zijn werk de gedaante van een wapen aan: ‘Ik zag, hoe zijn geschut zich met kleine schokjes verhief’. Met een vergelijkbare metafoor schrijft Reve: ‘Zijn Stuk, al was er nog geen sprake van vuurklaarheid of zelfs van enig alarm, was toch duidelijk in forsheid toegenomen.’ Ook karabijn, liefdesdolk, mannenknuppel, vuurmond en vuurroer zijn geliefde penismetaforen in Reve’s oeuvre. Ter aanduiding van dat lichaamsdeel gebruikt hij ook geregeld namen van muziekinstrumenten. Zo krijgen zowel hobo d’amore, jachthoorn als schuiftrompet bij Reve een erotische bijklank. Daarnaast is echter ook een gewoon woord als artiesteningang (eigenlijk de achteringang van een theater) mede dankzij Reve ingeburgerd als naam voor de mannelijke én vrouwelijke aars.

Ontroering teweegbrengen

Aars, nee, op dat soort expliciete termen heeft Reve het niet zo: ‘Je kunt geen ontroering teweeg brengen, als je het hebt over ‘voorhuid’, ‘paarse eikel’, ‘penis’, ‘vagina’, ‘klitoris’ of ‘kittelaar en ‘anus’,’ schrijft hij in een brief aan Simon Carmiggelt. ‘Als je dat leest, denk je voortdurend dat de personen van de handeling wijdbeens op een gynaecologiese stoel zitten, en dat de kans op herstel miniem is.’ Vandaar dat Reve elders niet vertelt dat hij enorm geneukt heeft, maar ‘enorm der liefde schuiftrompet geblazen, vele malen, vannacht & vanmorgen’. Zo verheft Reve met zíjn taal der liefde ‘de dierlijke daad des mensen’ tot een sacrale handeling. Want hoe gebrekkig wellicht ook, ‘die rijtoer van de liefde in een automobielwrak zonder motor op een drijfnat weiland’ is een daad ‘die toch goed en van God gewild’ is.

Dit artikel verscheen eerder vandaag op de website van Ton den Boon.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: erotiek, Gerard Reve, woordgebruik

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d