• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

citaat / quote

30 januari 2019 door Marc van Oostendorp 2 Reacties

Verwarwoordenboek Vervolg (104)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

citaat / quote

De woorden verschillen niet in betekenis, maar er lijkt een klein betekenisverschil op komst.

citaat letterlijke weergave van andermans woorden, met name geschreven woorden

Deze columnist wil met citaten alleen zijn belezenheid etaleren.

quote letterlijke weergave van andermans woorden, met name gesproken taal

Een beroemde quote in het vluchtelingendebat is ‘Wir schaffen das’.

De woorden citaat en quote laten een interessant taalverschijnsel zien. Volgens de wet van Von Humboldt streeft elke taal naar een een-op-eenrelatie tussen vorm en betekenis van woorden. Anders gezegd: een taal houdt niet van dubbelgangers. Wel cultiveert elke taal haar onderscheidingsvermogen via synoniemen met een subtiel betekenisverschil. Anders was er geen Verwarwoordenboek nodig.

Wat gaat er nu gebeuren als taalgebruikers een woord uit een andere taal overnemen, terwijl de eigen taal al een woord heeft met dezelfde betekenis? Er zijn dan drie mogelijkheden:

1. Het bestaande woord verdwijnt. Wij gebruiken nu geen kolf op de kolfbaan en zeker geen malie (slaghout) voor het maliespel (op het malieveld) maar een stick op het hockeyveld en golfclubs op de golfbaan.

2. Het buitenlandse woord vertrekt weer. Een free kick heet nu weer vrije schop. En we gebruiken achter de computer geen mouse meer maar een muis.

3. Beide woorden blijven bestaan, maar krijgen wel een eigen betekenis(aspect): bladeren – browsen, lach – smile, enz.

De derde mogelijkheid lijkt het geval bij citaat en quote. Bij een citaat gaat het eerder om de weergave of het aanhalen van geschreven woorden. Ook gaat het om wat serieuzere teksten. In een wetenschappelijk artikel staan geen quotes maar citaten. Bij een quote gaat het eerder om het gesproken woord, zoals de bekende quote van Johan Cruijff ‘Elk nadeel heb z’n voordeel’. Ook is een quote wat ‘sneller’ of ‘eigentijdser’. Vandaar dat in de krant quotes staan in nieuwsartikelen en citaten in achtergrondartikelen. Is dit een lastig onderscheid? Welnee, met een variant op een andere Cruijff-quote: ‘Als je het eenmaal doorhebt, begrijp je het’.

O ja, bij citaten en quotes gebruiken we enkele of dubbele aanhalingstekens. Daarvoor bestaan verschillende conventies. Zo kunnen we duidelijk markeren dat de woorden niet uit eigen mond of toetsenbord komen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Henk Smout zegt

    30 januari 2019 om 20:36

    Quote is volgens mij pas betrekkelijk kort geleden in de Nederlandse woordenschat doorgedrongen.

    Beantwoorden
  2. Bert Zandbergen zegt

    31 januari 2019 om 09:24

    Hoe zit het dan met iemand die net een interview heeft gegeven nog even wil benadrukken dat hij (m/v) niet onjuist geciteerd wil worden?

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

FATUM

De hond drinkt uit zijn spiegelbeeld
het hele plasje leeg.
 

Bron: Barbarber, december 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Cyriel Moeyaert
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d