• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

nadrukkelijk / uitdrukkelijk

28 augustus 2019 door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

Verwarwoordenboek Vervolg (132)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

nadrukkelijk / uitdrukkelijk

De woorden worden door elkaar gebruikt, maar er is wel een klein verschil.

nadrukkelijk             met nadruk, met aandrang, heel duidelijk

Een dominant persoon is nadrukkelijk aanwezig.

uitdrukkelijk            expliciet, heel duidelijk, stellig, met klem

Ik heb niet gezwegen, ik heb juist uitdrukkelijk stelling genomen.

De woorden kunnen door elkaar worden gebruikt, omdat de betekenisaspecten ‘met aandrang’ en ‘met klem’ niet verschillen of omdat de betekenis ‘heel duidelijk’ wordt bedoeld. Wel is er dan soms nog verschil in sterkte. Uitdrukkelijk is vaak krachtiger dan nadrukkelijk. Maar taalliefhebbers proeven nog een ander verschil. Vergelijk:

Ik heb hem nadrukkelijk negatief geadviseerd.
Ik heb hem uitdrukkelijk negatief geadviseerd.

Met nadrukkelijk heeft het advies extra kracht, bijvoorbeeld met een versterkend woord: Je moet het echt niet doen. Bij uitdrukkelijk is er ook echt een advies gegeven, en is er niet zoiets gezegd als: Zou je dat nou wel doen? Dit verschil komt overeen met de betekenis van de voorzetsels in nádrukkelijk (met nadruk) en úítdrukkelijk (in woorden uitgedrukt).

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Gerard van der Leeuw zegt

    28 augustus 2019 om 13:43

    Ik voel het toch anders.Als je ie and uitdrukkelijk iets verbiedt, heeft het iets categorisch; dit of dat mag absoluut niet. het zal bestraft worden…
    Als iemand nadrukkelijk iets verbiedt zeg je e.e.a. met zoveel nadruk., maar het mist dat categorische, dat strenge

    Beantwoorden
    • Mient Adema zegt

      28 augustus 2019 om 19:24

      Dat hangt natuurlijk wel van je intentie af, maar in oorsprong zou de betekenis van uitdrukkelijk moeten zijn DAT je iets doet en van nadrukkelijk HOE je iets doet. Die twee cirkels lijken me niet helemaal concentrisch, al denk ik dat die van nadrukkelijk veelal de buitenste moet zijn: de hevigheid waarmee je iets beweert valt vaak samen met de woorden zelf die je gebruikt. Verbod is wel een mooi voorbeeld daarvan.

      Beantwoorden
    • DirkJan zegt

      28 augustus 2019 om 19:56

      Ik voel bij uitdrukkelijk ook meer kracht dan bij nadrukkelijk: Ik heb hem uitdrukkelijk verboden om in zee te gaan zwemmen.

      En uitdrukkelijk kent ook nog de betekenis van expliciet, waar geen misverstand over mogelijk is: Dat staat er uitdrukkelijk.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

F. van Dixhoorn • het doel van de opticien

maar van binnen
hebben ze
het prettige gevoel
dat ze bij elkaar hoorden

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

APRIL, VROEG

Lang voor de zon opkomt, in licht
nog nat van nacht, niet één geluid
hetzelfde, ziedend fluiten zij
elkander moord en doodslag toe,
de veren die hun messen slijpen,
de snavels die de zon aanvuren,
de vogels die van licht bedaren.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
16 mei 2025: In contact met collecties

16 mei 2025: In contact met collecties

5 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1892 Coenraad van Haeringen
➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d