160 Overijsselse scholen aan de slag met Nedersaksische Wiesneus

Een recept voor ‘Hatseflatstaart’, vrijheidsleedkes, ’n Kolletje vertealsel, ’n weurzeuker, beeldverhalen en nog völ meer in het dialect: je vindt het in de Wiesneus. Met dit jaar ook popliedjes in de streektaal en verhalen voorgelezen door rocker Hendrik Jan Bökkers. En dat allemaal in het Nedersaksisch: een taal die in noordoost Nederland gesproken wordt. 

Het Nedersaksisch

‘Het Nedersaksisch is een heel oude taal: ouder zelfs dan het Standaardnederlands’, aldus Bökkers. Kinderen in Groningen, Drenthe, Overijssel, Gelderland en sommige stukjes van Friesland (Stellingwerven) en Flevoland (Urk) horen deze taal nog veel om zich heen, van hun opa’s en oma’s bijvoorbeeld. En sommige kinderen spreken het zelf ook! Die kinderen zijn meertalig: ze spreken meer dan één taal. 

Maart dialectmaand

Maart 2020 is ‘dialectmaand’: de maand waarin het Nedersaksisch veel extra aandacht krijgt. Niet alleen met een gratis tijdschrift voor kinderen, maar ook met webinars, radio-uitzendingen en streektaal in de zorg. 

Wat is er zoal te doen?

Elke woensdag om 15:00 worden Nedersaksische verhalen voorgelezen in het Twentehoes (gevestigd in de bibliotheek Hengelo). Daarnaast geeft de Sallandse zanger Hendrik Jan Bökkers een college aan schoolkinderen in het Kulturhus te Borne. Extra bijzonder is de aandacht die het Twents momenteel krijgt door de film De beentjes van Sint-Hildegard. Het Twentehoes wil hierbij aanhaken door de film te vertonen met een inleiding en nagesprek door Thea Kroese in samenwerking met Concordia in Enschede. 

160 basisscholen

Ruim 160 Overijsselse basisscholen hebben de gratis Wiesneus ontvangen, om er zelf in te lezen én eruit voorgelezen te gaan worden. Projectleider Ellen Peters van het Twentehoes is apetrots: ‘Dankzij dit prachtige initiatief gaan nu duizenden kinderen met streektaal aan de slag. Precies waar we in het Twentehoes zo graag werk van maken!’ 

Vier varianten

De Wiesneus verschijnt in vier varianten: kinderen in Groningen, Drenthe, Overijssel en de Achterhoek krijgen elk een eigen editie, in het dialect dat daar gesproken wordt. Dat heet dan bijvoorbeeld ‘Twents’, ‘Sallands’ of ‘Achterhoeks’. Het Nedersaksisch klinkt namelijk overal weer net wat anders. Alleen het Nederlands heeft een standaard spelling, die je op school leert. Het Nedersaksisch heeft dat (nog) niet.

Nieuw dit jaar: Nedersaksische pop door Nathalie Baartman en voorgelezen verhalen

De Wiesneus wordt in 2020 voor de tweede keer verspreid in Overijssel. Dit jaar zijn de Wiesneus-verhalen voor het eerst ingesproken. ‘Op deze manier kunnen ook docenten die het spannend vinden om Nedersaksisch te spreken in de klas aan de slag met verhalen uit de Wiesneus’, vertelt Peters. Daarnaast zijn er speciaal voor deze Wiesneuseditie, met als thema vrijheid, popliedjes vertaald. Nathalie Baartman en Milou Hesselink hebben deze liedjes ingezongen. Vrij zijn van Marco Borsato werd Vriej ween, Think van Aretha Franklin werd Wies en Freedom van George Michael veranderde in Vriejheaid. Het is belangrijk om aan te sluiten bij de belevingswereld van kinderen,’ aldus Peters. ‘(Pop)muziek is herkenbaar en geeft een bepaalde houvast, daarmee kan je iets dat nieuw of anders is, zoals streektaal, introduceren.’ 

Meer informatie  

Wiesneus op school

Op vele basisscholen in Drenthe, Groningen, Overijssel en de Achterhoek wordt vanaf midden februari 2020 de Wiesneus verspreid en eruit voorgelezen, gezongen en geknutseld. Natuurlijk is het mogelijk als verslaggever bij een dergelijke les aanwezig te zijn. Neem in dat geval vooral even contact op, dan wordt dit in overleg met een van de deelnemende scholen gepland. 

Dit is mogelijk op de volgende momenten:

• 26 feb 8:30-8:45 in Oldenzaal
• 26 feb gehele dag in Hengelo
• 28 feb gehele dag in Heino
• 28 feb 11:00-12:00 in Wierden

Websites van de verschillende betrokken organisaties

• Huus van de Taol, Beilen (Drenthe), www.huusvandetaol.nl 
• Erfgoedcentrum Achterhoeks en Liemers, Doetinchem (Achterhoek, Gelderland), www.ecal.nu 
• Twentehoes, Hengelo (Overijssel), Ellen Peters, www.ijsselacademie.nl, e.peters@twentehoes.nl, 06-23092171 
• Centrum voor Groninger Taal en Cultuur, www.cgtc.nl