• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Vragen zijn interessanter dan antwoorden

14 april 2020 door Neerlandistiek voor de klas 2 Reacties

Door Thomas de Bruijn

Aan toekomstige leraren stel ik als begeleider altijd dezelfde vraag in het begin van hun stageperiode: wat is volgens jou een goede les? De antwoorden zijn zo uiteenlopend als de verschillende leraren in opleiding. Een paar voorbeelden: als (bijna) alle leerlingen meedoen, als de les leuk les is, als de leerdoelen behaald zijn, als er geen straf is uitgedeeld, als ik niet ben flauwgevallen van de zenuwen enz. Pas later, vaak pas na enkele jaren werkervaring, besef je dat een goede les een combinatie van heel veel factoren is. Toch springt er eentje voor mij uit, namelijk als leerlingen super geconcentreerd in hun werk opgaan. Dat betekent dat ze alle aandacht laten uitgaan naar die ene taak, zonder afleiding van groepsappjes, roepende klasgenoten of roddelende vrienden. Ze zitten in de ‘flow’. Maar hoe bereik je dat als leraar? 

Ik denk dat het antwoord alles te maken heeft met uitdaging. Een opdracht moet nét moeilijk genoeg zijn, zodat de leerling zich moet vastbijten in de materie. De antwoorden moeten niet voor het oprapen liggen, maar een leerling moet wel het gevoel krijgen dat het binnen zijn of haar capaciteit ligt om met een zinnig antwoord op de proppen te komen. Anders ligt het gevaar op de loer dat het puberbrein de boodschap ‘dat lukt me toch niet’ gaat verkondigen, om vervolgens het bijltje erbij neer te gooien. Te makkelijk is trouwens ook niet goed, want dan zal de mededeling vanuit datzelfde brein zijn: ‘dat kan ik al, dus dat ga ik niet doen’. Natuurlijk moet de leraar het juiste klimaat scheppen, zodat de klas in de flow kan komen. Een beproefde methode die ik, en met mij veel collega’s, gebruik, is het stellen van open vragen, want die zijn veel interessanter dan antwoorden.

Neem bijvoorbeeld leesvaardigheid. Je pakt een actuele teksten en laat die door leerlingen lezen. Na lezing gaan de leerlingen braaf aan de slag en sporen ze tekstverbanden op tussen alinea’s, citeren ze de kernzin van alinea 6 of 8 en vatten ze de tegensteling samen die in het slot zo mooi wordt verwoord. Op zich allemaal zinnige oefeningen die voorbereiden op belangrijke toetsen tekstverklaren of, met het oog op 2021, het eindexamen. Ook tijdens hun vervolgstudie zullen studenten baat hebben bij vaardigheden als samenvatten, argumentatiesschema’s ontleden en verbanden opsporen. Maar al die vragen gaan over de tekst; het antwoord staat ín de tekst zelf. De opdrachten gaan nooit over de leerling en zijn of haar houding tegenover de tekst of de invloed die de tekst heeft op zijn of haar denkwijze.

En dat is precies waar we, mijns inziens, met z’n allen (nu online) naar moeten streven: de leerling laten nadenken, in de ‘aan stand’ zetten. En dat doe je dus door vragen te stellen die verder gaan dan een concreet opzoekbaar antwoord. In  eerste instantie vinden veel leerlingen dit lastig of zelfs ronduit vervelend. ‘Wat moet ik nu precies doen?’ of ‘waar kan ik het antwoord dan vinden’ of ‘weet ik veel wat ik van dit vind’ zijn veelgehoorde kreten als de instructie wordt gegeven. Plagerig zeg ik vaak dat ik het ook niet weet en dat ze dus echt zelf aan de bak moeten. Gevolgd door de opmerking dat dus eigenlijk alle antwoorden goed zijn, mits onderbouwd. Dat geeft bij velen al iets meer zelfvertrouwen. Uiteindelijk moeten ze gewoon beginnen, jawel, met nadenken.

Grote open vragen stellen leent zich niet voor alle stof en alle lesvormen, maar zeker naarmate scholieren deze manier van onderwijs vaker ervaren, worden ze er beter in én zien ze het nut ervan in. Onderdelen zoals literatuur worden als relevant(er) ervaren door vragen als ‘welke invloed heeft het middeleeuwse werk Vanden Vos Reynaerde nu nog in deze tijd?’ en ‘welke impact heeft je laatst gelezen roman op jou?’ Dit zijn vragen waarop geen standaard antwoord te vinden is. De student in spe zal alle voorkennis, inclusief zijn eigen mening, moeten aanboren om iets zinnigs te formuleren, want een simpel ja of nee volstaat niet. Wanneer weet ik of dat lukt? Als er zonder afleiding van groepsappjes, roepende klasgenoten of roddelende vrienden aandachtig gewerkt worden. Niet storen, want ze zitten in de flow.

Afbeelding: Willem van de Poll, Wikimedia

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas Tags: onderwijs

Lees Interacties

Reacties

  1. Ronald V. zegt

    14 april 2020 om 14:30

    – Neem bijvoorbeeld leesvaardigheid. Je pakt een actuele teksten en laat die door leerlingen lezen. Na lezing gaan de leerlingen braaf aan de slag en sporen ze tekstverbanden op tussen alinea’s, citeren ze de kernzin van alinea 6 of 8 en vatten ze de tegensteling samen die in het slot zo mooi wordt verwoord. –

    Een teksten?
    Tegenstelling?

    Ja, neem bijvoorbeeld spelling. Je pakt een tekst van een neerlandicus, laat die door leerlingen lezen en vraag hen of er spelfouten in staan.

    Ik kan het niet laten. Sorry.

    Of je al op een nogal nederig schoolniveau teksten diepgaand moet ondervragen, betwijfel ik. Mijns inziens moet er gestreefd worden naar begrijpend lezen. Niet iedereen is in de wieg gelegd om een tweede vragende Sokrates te worden.

    Beantwoorden
    • Henk Smout zegt

      14 april 2020 om 15:14

      “Nee meneer, wij zijn geen gymnasium!”

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Lucebert • Tajiri

Het licht is de liefde is niets
Een gat grijpt naar een ander gat
Het beeld bijt een beeld
De spiegel is bleek en bont

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LIBELLEN

Hier is de broedplaats, takken in elkaar gehaakt,
manshoge brandnetel slaapt tussen grijze
verdorde armen, dun dood sparrehout.
Libellen paren een snel ogenblik,
bidden in zwermen, zetten zich,
doorzichtige strikken, korte takken,
op taktoppen.

Bron: Dierenalfabet, postuum verschenen, 1978

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1881 Maria Kronenberg
sterfdag
2018 Dana Constandse
➔ Neerlandicikalender

Media

De literaire letterenshow 2

De literaire letterenshow 2

12 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d