• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

omkleden / verkleden

20 mei 2020 door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

Verwarwoordenboek Vervolg (167)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

omkleden / verkleden 

De woorden overlappen in betekenis, maar hebben ook een eigen betekenis of betekenisassociatie.

omkleden       andere kleren aandoen, in woorden ‘kleden’

  • Dat is een heel vies werkje, ik zou me eerst maar even omkleden.
  • Bij afwijking van de termijn moet hierover met redenen omkleed mededeling worden gedaan.

verkleden       andere kleren aandoen, voor een feest of als vermomming

  • Zo kun je niet naar zo’n dure receptie, ga je eerst maar verkleden!
  • Je krijgt vanzelf een leuk kinderpartijtje als je de kinderen vraagt om zich te verkleden.

In de jaren dertig van de vorige eeuw werd omkleden als germanisme of ‘te Duits’ betiteld, maar dat is ook gebeurd met een woord als ‘kwark’, dat ‘wrongel’ zou moeten zijn, of ‘rauwkost’, dat ‘rauwe kost’ zou moeten zijn. We zijn nu bijna een eeuw verder, en onze taal is nog springlevend!

Wel is er een mooi, subtiel verschil. En dat zit in het andere van ‘andere kleren aandoen’. Bij omkleden gaat het van nette kleding naar minder nette kleding. En bij verkleden van minder nette naar feestelijk kleding. En verkleden heeft dan ook nog het aspect  ‘vermomming’.

Graag ben ik voor de verandering eens heel streng. Er zijn taalgebruikers die ook bij de verandering van minder netjes naar netjes omkleden gebruiken, dus: Zo kun je niet naar zo’n dure receptie, ga je eerst maar omkleden! Laten we dat toch niet doen. Het is zo eenvoudig, dat eenrichtingsverkeer: bij om wordt het minder netjes, en bij ver wordt het netter of feestelijker. We gaan ons toch ook niet omkleden voor carnaval. Nou dan!

Afbeelding van Morana T via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. M. Helder zegt

    25 mei 2020 om 03:18

    ‘Bij omkleden gaat het van nette kleding naar minder nette kleding.’ Ik ben benieuwd waar deze opvatting vandaan komt – gezin, regio? Bij zoeken in de DBNL blijkt omkleden in het overgrote deel van de gevallen, van eerste tot meest recente voorkomen, gebruikt te worden in de neutrale betekenis ‘andere kleren aantrekken’. Men kleedt zich om voor en na het zwemmen, de dominee kleedt zich om voor en na de kerkdienst, iemand trekt iets minder nets aan, een ander juist nette kleren. Dus dat het bij ‘om’ altijd minder netjes wordt, geldt waarschijnlijk maar voor een klein deel van de taalgebruikers.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Het Spaansch en ’t Fransch

Maar weg met u, ô spraak van bastertklanken,
Waarin hyeen en valsche schakals janken;
Verloochnares van afkomst en geslacht,
Gevormd voor spot die met de waarheid lacht

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

IN DROOM

In een bladstille droom
hoorde ik kreunen op de weg.
Mijn vader sprong op
uit zijn stoel bij het raam –
wij waakten die nacht –,
snelde de tuin door, ik ook.

Het licht van de maan
omrandde met scherpe glanzen
boomstronken, een wagenschot,
de struiken, ieder blad.
Ik zelf lag daar in het donker
in de regen languit op het pad.

Bron: Tirade, november-december 1959

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1891 Jef Leenen
sterfdag
1940 Jacob Hiegentlich
1947 Jacobus Heinsius
2022 Thijs Pollmann
➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d