• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Goed communiceren leer je niet vanzelf

5 december 2020 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Minister Van Engelshoven belooft veel maar doet weinig

D66 congres 07-11-09 Breda

Door Carel Jansen
namens de landelijke projectgroep Uitdrukkingsvaardigheid

Lang niet alle studenten kunnen goed mondeling en schriftelijk communiceren in het Nederlands. Zo is het aan het begin van hun studie; zo is het helaas vaak ook aan het eind. We zien dat zelf in ons onderwijs, het blijkt uit het Taalunierapport ‘Vaart met taalvaardigheid’ en minister Van Engelshoven constateerde het vorig jaar in een brief aan de Tweede Kamer. Ze wilde meer aandacht gaan besteden aan de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands van studenten. Zo wilde ze bijdragen ‘aan de aansluiting van het onderwijs op de Nederlandse arbeidsmarkt en aan het behoud en de ontwikkeling van het Nederlands als zodanig’.

Dat klonk goed. Over de volle breedte van onze samenleving hebben we hoogopgeleiden nodig die zich goed kunnen uitdrukken in het Nederlands en die helder en effectief kunnen communiceren met specialisten en niet-specialisten. Die eisen moeten we stellen aan afgestudeerden van Nederlandstalige opleidingen maar ook aan Nederlandstalige studenten die een internationale opleiding hebben gevolgd.

De minister kondigde ook een nieuwe wet aan: ‘Taal en toegankelijkheid’. Die wet is inmiddels bijna een feit. Er staat in dat universiteiten en hogescholen zich moeten richten op ‘de bevordering van de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands van studenten’. Ook dat klinkt goed. Maar een belangrijk punt is nog niet ingevuld. De wet zegt nog niet hoe de universiteiten en hogescholen daadwerkelijk moeten bevorderen dat hun studenten zich goed uit kunnen drukken in het Nederlands. Om dat te regelen moet er een AMvB komen, een Algemene Maatregel van Bestuur.

Tandeloze leeuw

Voor die AMvB heeft de minister nu een voorstel geformuleerd. Helaas, het blijkt te gaan om een tandeloze leeuw. De instellingen hoeven alleen te blijven doen wat ze vaak al lang doen: taalvoorzieningen aanbieden voor studenten die er zelf voor kiezen om daar gebruik van te maken. Studenten van wie de uitdrukkingsvaardigheid tekortschiet worden nergens toe verplicht, van toetsing is geen sprake en wie aan zijn of haar uitdrukkingsvaardigheid wil werken, krijgt daar geen studiepunten voor. Een gemiste kans. Hebben immers niet alle studenten er baat bij als ze leren hoe ze de opgedane kennis goed mondeling en schriftelijk kunnen presenteren?

De voorzieningen die de instellingen volgens de minister moeten aanbieden, zijn bedoeld voor Nederlandstalige studenten die een internationale opleiding volgen. Van studenten aan Nederlandstalige opleidingen neemt de minister aan dat hun uitdrukkingsvaardigheid ‘automatisch’ beter wordt, doordat ze hun onderwijs in het Nederlands krijgen. Een kras staaltje van ongefundeerd wensdenken. Zonder expliciete aandacht voor de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands valt in geen enkele opleiding een spontane verbetering van die uitdrukkingsvaardigheid te verwachten.

Van de goede voornemens van de minister van vorig jaar komt met dit voorstel weinig terecht. Als het aan de instellingen ligt is dat weinige nog te veel. De VSNU, de vereniging van universiteiten, vindt dat de minister tevreden moet zijn met voorzieningen op instellingsniveau waar studenten vrijwillig gebruik van kunnen maken. Dan hoeft er op opleidingsniveau niets meer te worden gedaan aan de uitdrukkingsvaardigheid in het Nederlands, aldus de universiteiten. De VSNU vindt ook dat de universiteiten betrokken moeten worden bij de manier waarop straks wordt getoetst of ze aan hun verplichtingen voldoen. De slager wil zich bemoeien met de keuring van zijn eigen vlees.

Ambitie, verplichtingen, toezicht

In een reactie op de voorgenomen AMvB pleiten wij bij de minister voor echte ambitie bij de vergroting van de uitdrukkings­vaardigheid van studenten in het Nederlands – en als het om internationale opleidingen gaat ook in het Engels. Wij pleiten voor een AMvB die opleidingen verplicht om te laten zien hoe ze de uitdrukkingsvaardigheid van hun studenten in de praktijk vergroten. Wij pleiten ook voor toezicht op de uitdrukkingsvaardigheid van studenten aan het eind van hun opleiding. Die uitdrukkingsvaardigheid moet van een hoog niveau zijn, een niveau dat past bij hbo’ers en academici. Met minder moet de Nederlandse samenleving geen genoegen willen nemen.

De projectgroep Uitdrukkingsvaardigheid is als volgt samengesteld:

  • Drs. José Beijer, bestuurslid Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
  • Prof. dr. Carel Jansen, onafhankelijk voorzitter van de projectgroep
  • Drs. Katja Hunfeld, bestuurslid Nederlandse en Vlaamse Universitaire Talencentra
  • Dr. Joy de Jong, voorzitter Netwerk Academische Communicatieve Vaardigheden
  • Evelyne van der Neut, MA (Res.), bestuurslid Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs
  • Dr. Mieke Smits, senior adviseur Taalunie
  • Dr. Ninke Stukker, bestuurslid Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing

Carel Jansen spreekt vanmorgen (na 11 uur) in het radioprogramma De Taalstaat over dit initiatief.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taalvaardigheid

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

D. Hillenius • Wij hebben nog vergeten

men laat Hongaren de zee zien
hijst Hollanders op bergen
beren op fietsen
opoe Moses maakt schilderijen

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

SPROOKJE

Om middernacht word ik een pompoen en drijf ik weg in een muiltje

Bron: datering; 1971-1972; niet eerder gepubliceerd

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1801 Taco Roorda
1901 Wim Caron
sterfdag
1901 Jan ten Brink
1919 Jacob Verdam
2010 Hans den Besten
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 3 Reacties

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d