Willem Elsschotquiz

Door Roland de Bonth

Het begon allemaal met de bovenstaande kassabon. Bij de naam Laarmans kan ik niet anders dan aan Elsschot denken en dat herinnerde me aan de Elsschotquiz die ik vele jaren geleden maakte. Ik heb hem opgesnord in mijn digitale archief en presenteer hem in het kader van mijn tweede lustrum als quizmaker graag aan de lezers van Neerlandistiek.

De afgelopen jaren heb ik negen quizzen gepubliceerd over boeken, personen en onderwerpen die mij interesseren of na aan het hart liggen: de Grote(-)Vondelquiz (juli 2014); de De Avondenquiz (december 2016); de Grote Brederoquiz van Neerlandistiek (december 2017); de Worm-en-Donder-kerstquiz (december 2018); de Historischewoordenboekquiz (juli 2019); de Multatuli-triviaquiz (maart 2020); De naam van de vaders. Een paasquiz (maart 2020); de Matthias de Vriesquiz (mei 2020); Letterzetters? Puzzelen met schrijvers (juli 2020).

Vanaf 2018 heb ik deze quizzen speciaal voor Neerlandistiek gemaakt, maar de eerste drie en de Multatuli-triviaquiz heb ik – toen ik nog werkzaam was als docent Nederlands – gemaakt voor mijn leerling. Er is één quiz die nog niet het ‘Neerlandistieke’ licht heeft gezien. De moeder aller quizzen, de quiz waarmee het allemaal begon: de Willem Elsschotquiz!

In december 2010 had ik net met 5 vwo klassikaal Het Dwaallicht van Willem Elsschot gelezen, toen ik las over de promotie van communicatiewetenschapper Alexander van Deursen aan de Universiteit Twente. Uit zijn onderzoek was gebleken dat Nederlanders maar matig in staat zijn hun weg te vinden op internet en dat vooral jongeren moeite hebben om de informatie die zij op internet vinden op waarde weten te schatten. Om het tegendeel te bewijzen daagde ik de leerlingen uit de onderstaande quizvragen over Elsschot en zijn werk te beantwoorden. Om ze enigszins ter wille te zijn ging een significant deel van de vragen over het pas gelezen Het Dwaallicht.

Wat moet u doen?
Noteer eerst het door u gevonden antwoord in de tweede kolom van het onderstaande antwoordformulier. Schrijf daarna in de derde kolom de gevraagde letter op. Als u die letters vervolgens invult in het schema wordt u bij verticale lezing vergast op een bij deze maand passend meesterwerk.

De antwoorden op de 26 vragen én de naam van het kunstwerk kunt u tot de vierde zondag van de advent – 20 december 2020 – opsturen naar r.de.bonth@hotmail.com. Uit alle correcte inzendingen zal één winnaar worden getrokken. Deze ontvangt naast de eeuwige roem een Edammer kaasbol.

Veel plezier en succes!

In hoofdstuk VIII van Kaas staat: “Gafpakaas is geen kaas, het is …”. Schrijf de letter op die in het alfabet volgt op de vierde letter van het in te vullen woord.

In het najaar van 2010 is een meubelstuk uit de nalatenschap van Elsschot voor 3500 euro (inclusief opgeld 4300 euro) geveild. Neem van dit meubelstuk, dat volgens het tijdschrift Knack een juweel was, de eerste letter.

Hoe heet het hotel in Het Dwaallicht waar Maria Van Dam volgens de politie gedomicilieerd is? Neem de eerste letter.

Het werk van Elsschot is in vele talen vertaald. Van het boek dat in 1933 voor het eerst uitkwam, verscheen een Friese vertaling. Neem van de Friese titel van dit werk de tweede letter.

Uit het beroemde gedicht van Elsschot: “Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren”. En wat nog meer? Neem de zesde letter.

Noteer de eerste letter van het derde zelfstandig naamwoord uit de volledige titel van het Algemeen Wereldtijdschrift, dat een belangrijke rol speelt in de romans Lijmen/Het Been.

Van welke tijdschrift was Alfons De Ridder in 1900 mede-oprichter? Neem de eerste letter van het tweede woord uit de titel.

In het liedje dat Laarmans zich aan het eind van Het Dwaallicht herinnert, wordt een muziekinstrument genoemd. Neem hiervan de eerste letter.

Wat is de naam van de begraafplaats waar Elsschot en zijn echtgenote in een familiegraf zijn bijgezet? Neem de eerste letter.

Welk gebouw speelt een belangrijke rol in het leven van degene over wie het gedicht gaat dat Elsschot heeft opgedragen aan Simon Vestdijk. Neem de eerste letter.

Wat is de derde letter van de naam van het meisje naar wie Laarmans uit Het Dwaallicht in Bombay op zoek is?

Wat is de naam van het pension waar het echtpaar Brulot “te eten gaf en kamers verhuurde”? Neem de negende letter.

Degene die Elsschot aanzette tot het schrijven van Kaas was onder andere redacteur van een beroemd literair tijdschrift. Wat was de naam van dat tijdschrift? Schrijf de vierde letter op.

Neem de tweede letter van de titel van het boek dat Elsschot heeft opgedragen aan zijn kleinzoon Jan Maniewski.

Neem de letter die als enige zowel in de voor- als achternaam voorkomt van de naam die Elsschot aan een van de Afghanen in Het Dwaallicht geeft.

Alfons De Ridder koos Willem Elsschot als pseudoniem. Neem de eerste letter van het bosreservaat in het domein De Merode waar De Ridder zijn schuilnaam op baseerde.

In Een ontgoocheling speelt een kaartspel een belangrijke rol. Neem de eerste letter van dit kaartspel.

Welke Nederlandse actrice speelt de vrouwelijke hoofdrol in de verfilming van het boek Lijmen? Neem de tweede letter van haar voornaam.

Beide schepen die worden genoemd in Het Dwaallicht, verwijzen naar een stad. Welke stad wordt genoemd in de naam van het schip waar de drie Afghanen niet op varen? Neem de derde letter.

Wat is de eerste letter van de tweede Latijnse doopnaam van de jongen uit De Verlossing die op 19 augustus 1913 wordt gedoopt?

Aan welke regio grenst het hooggebergte uit Afghanistan waar de drie Afghanen uit Het Dwaallicht vandaan komen volgens het boek? Neem de eerste letter.

Vier van de 22 gedichten van Elsschot die opgenomen zijn in het verzameld werk bevatten hetzelfde zelfstandig naamwoord in de titel. Welk zelfstandig naamwoord is dat? Schrijf de tweede letter op.

Vanaf welke plaats zijn volgens de Afghanen in Het Dwaallicht de vrouwen aan de kust zo donker als zij? Neem de eerste letter.

Grote afwezige in Het Dwaallicht is de tegenspeler van Laarmans die in talrijke boeken van Elsschot wel voorkomt. Neem de derde letter van diens achternaam.

Hoe luidde de achternaam van de Haagse burgemeester die in 1951 aan Elsschot de Constantijn Huygensprijs uitreikte? Neem de zevende letter van zijn naam.

Elsschots leraar Nederlands op het Atheneum van Antwerpen was een leidinggevende figuur in de literaire wereld rond 1880. Neem van zijn achternaam – zonder tussenvoegsel – de eerste letter.