• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

bijzonder / opmerkelijk

24 maart 2021 door Jan Renkema 2 Reacties

Verwarwoordenboek vervolg (211)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

bijzonder / opmerkelijk   

De woorden zijn vaak inwisselbaar, maar er zijn ook subtiele betekenisverschillen.

bijzonder                   afwijkend van het gewone, speciaal, eigenaardig; in hoge mate

  • In november 18 graden, dat is wel heel bijzonder.
  • In Nederland kennen wij algemeen en bijzonder onderwijs.
  • Deze top-kok had een bijzonder ontwikkeld smaakgevoel.

opmerkelijk              afwijkend van het gewone, frappant, bevreemdend            

  • In november 18 graden, dat is wel heel opmerkelijk.
  • Het is wel opmerkelijk dat er in het Brabants zo weinig woorden zijn voor emoties.

De overeenkomst in betekenis is ‘afwijkend’. Maar bij opmerkelijk gaat het er eerder om dat de afwijking je erg opvalt, of dat je de afwijkend vreemd vindt. Dus als je 18 graden in november bijzonder vindt, dan benoem je eerder de uitzondering. En als je die temperatuur opmerkelijk vindt, dan vind je die eerder vreemd.

Het lijkt er ook op dat je bij opmerkelijk eerder een neutraal of negatief oordeel hebt. Bij bijzonder lijkt het eerder om een positief oordeel te gaan. Vandaar ook die prachtige ironie in het tv-programma Luizenmoeders toen juf Ank over een kind met twee vaders en ook nog een biologische vader zei: Dat vinden wij niet raar, dat vinden wij alleen maar heel bijzonder.

Vergelijk ook de volgende zinsparen:

  • Zij was bijzonder gekleed.
  • Zij was opmerkelijk gekleed.
  • Bijzonder, bij de Amerikaanse verkiezingen in 2020, zoveel stemmen voor Trump.
  • Opmerkelijk, bij de Amerikaanse verkiezingen in 2020, zoveel stemmen voor Trump.

Als je zegt dat iemand bijzonder gekleed gaat, klinkt daar ook vaak een compliment in door. Maar als je zegt dat iemand opmerkelijk gekleed gaat, dan heb je zo wel je eigen gedachten over de kledingkeuze. En in de zinnen over de Amerikaanse verkiezingen zou dan het woordje bijzonder verraden dat je vóór Trump bent, terwijl  opmerkelijk eerder een anti-Trump houding aangeeft. Misschien kan een lezer van deze rubriek dit zinspaar gebruiken, of aanpassen aan onze verkiezingen, in een onderzoek naar politieke voorkeuren. En als zo’n onderzoek dan het vermoede resultaat oplevert, kunnen we het resultaat bijzonder opmerkelijk noemen.

Afbeelding van 6557056 via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Uitgelicht Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Frans Scheffers zegt

    25 maart 2021 om 22:05

    In het Verwarwoordenboek wordt wel het koppel mening/standpunt genoemd. Ik zou graag een toelichting zien op het koppel mening/oordeel. Kan dat?

    Beantwoorden
    • Jan Renkema zegt

      30 maart 2021 om 19:56

      Over het hoofd gezien! Dank. Zal kijken hoe ik ‘oordeel’ kan opnemen.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Lucebert • Tajiri

Het licht is de liefde is niets
Een gat grijpt naar een ander gat
Het beeld bijt een beeld
De spiegel is bleek en bont

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

ALSOF IK ER NIET GEWEEST BEN

Ik stel er prijs op na ergens gelogeerd te hebben geen sporen achter te laten. Zo wordt logeren een soort inbreken – trouwens, het hele bestaan lijkt er op.

Bron: Barbarber, september 1969)

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

1 juli – 15 september 2025: Over de grenzen van het boek

11 juli 2025

➔ Lees meer
26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1830 Eelco Verwijs
sterfdag
1989 Willem Beuken
➔ Neerlandicikalender

Media

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

Inclusive Dutch: Between Norm and Variation

15 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

Hoe je taal maakt en hoe taal je raakt

14 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

Marc van Oostendorp over prijs voor Neerlandistiek

13 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d