• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

leidraad / richtlijn

2 juni 2021 door Jan Renkema 1 Reactie

Verwarwoordenboek vervolg (221)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

leidraad / richtlijn               

De woorden hebben een overlap in betekenis, maar er is een subtiel verschil.

leidraad         iets waardoor je je gedrag laat bepalen, richtsnoer; ook: beknopte handleiding

  • Onze partij hanteert in ethische kwesties de Bijbel als leidraad.
  • De nieuwe leidraad voor zeilers bevat nu ook de diploma-eisen ‘Kielboot’.

richtlijn         aanbeveling, aanwijzing voor gedrag

  • De nieuwe richtlijnen geven zorgmedewerkers houvast bij het registreren van relevante medische gegevens.
  • Volgens de officiële richtlijnen van de overheid is WhatsApp niet toegestaan voor het uitwisselen van vertrouwelijke informatie.

Het verschil tussen leidraad en richtlijn is het verschil tussen ‘je laten leiden’ en ‘je ergens op richten’. Denk aan de letterlijke betekenis van lei-draad  en richtlijn als ‘denkbeeldige lijn’:

  • Deze jonge fruitbomen kun je beter ondersteunen met paaltjes en leidraden.
  • Bij het afschieten van een kanon moet je goed letten op de hoek die de richtlijn maakt met de horizontale lijn vanaf de vuurmond.

Een leidraad wordt ook wel ‘richtsnoer’ genoemd. En met het ‘richten’ van een ‘snoer’ wordt het verschil met richtlijn wel heel klein. Toch zijn er drie kleine verschillen. 1. Een leidraad klinkt wat ouderwetser dan richtlijn. 2. Een leidraad is ook wat abstracter. Je komt het dan ook niet in het meervoud tegen, behalve in de concrete betekenis. 3. En omdat een leidraad iets abstracter is, is die vaak ook vrijblijvender dan een richtlijn. Van overheidswege zal er niet snel gesproken worden over een leidraad, maar over een richtlijn, waarmee dan ook direct een norm wordt gesteld. Een van de weinige uitzonderingen is de officiële Leidraad voor onze spelling in het Groene Boekje. En – understatement – het is misschien wel daarom dat deze Leidraad in onze spelling niet altijd strikt wordt gehanteerd. Over spelling gesproken: je ziet nog weleens ‘leiddraad’, of de afbreking ‘leid-raad’. Tja die -d gaat er soms af: Ik houd van jou en Ik hou van jou (iets meer spreektaal). En wij schrijven ook niet: glijdbaan, houdvast, rijdbewijs of scheidkunde. Maar let op: als ‘voorrijkosten’ heel hoog zijn, dan heten ze vaak wel ‘voorrijdkosten’.

Afbeelding van Siggy Nowak via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Jens zegt

    8 juni 2021 om 12:07

    Michiel Romeyn maakt graag een onderscheid tussen ‘grappig’ en ‘geestig’. Ik ben wel benieuwd wat volgens u het verschil is (als er een verschil is).

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vroeg en laat

’t Knopjen zweeg en hoorde ’t aan;
Maar de middag kwam haar wreken,
Deed heur’ boezem opengaan,
En de volle roos verbleeken.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De leeuw is in het hout geboren,
wortels zijn poten, wortels zijn kop.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d