Bij de Belgische uitgeverij Hannibal books is een kloek boek verschenen naar aanleiding van de tentoonstelling Poes Hoe de kat de mens vangt in het Yper museum in Ieper. Ik rende naar mijn boekwinkel toen er in het televisieprogramma Brommer op Zee lovende woorden over werden gezegd. Inderdaad, prachtig boek, niks mis mee, was mijn eerste gedachte. Na lezing van het boek overviel mij desondanks een gevoel van teleurstelling. Wat is namelijk het geval? In het boek over onze viervoetige vrienden ontbreekt de naam van Rudy Kousbroek. Is hij na zijn overlijden in 2010 al uit het geheugen van de huidige generatie schrijvers over dieren verdwenen zodat hij eenvoudigweg over het hoofd kan worden gezien? Zijn Kousbroeks briljante essays misschien minder bekend in België?
Zou het kunnen dat geen van de auteurs ooit gehoord heeft van de aaibaarheidsfactor, bedacht door Kousbroek: een rationele indeling van het dierenrijk volgens het wel zeer romantische principe van de aaibaarheid van het dier? Vanzelfsprekend komt de kat daarbij aan de top van de piramide te staan. Kenden de auteurs de Test huiskatten of De zelfgebouwde kat van Kousbroek niet uit De Aaibaarheidsfactor gevolgd door Die wacht am IJskast (met tekeningen van dochter Hepzibah)?
Kan het zijn dat geen van de auteurs ooit gehoord had van het boekje WAT moet ik zeggen en HOE zeg ik het in het Kats (eerste druk bij De Harmonie, 1980) dat Kousbroek samen met Sarah Hart schreef? Een poging het gemiauw van de poes te ontrafelen en een parodie op de vele boekjes die pogen zinnetjes in een onbekende taal aan te leren.
Kenden de auteurs de vertaling van Kousbroek niet van Le chat van Guillaume Apollinaire, uitgegeven bij de Statenhofpers met een prachtige linosnede van Olivia Ettema (uitgegeven ter gelegenheid van de jaarwisseling 2008-2009)?
De kat
Waaraan in huis ik mijn hart heb verpand:
Een vrouw, goed bij haar verstand,
Een kat die tussen de boeken dwaalt,
En vaste vrienden, niet voor even
Zonder wie niet valt te leven.
Ook Kousbroeks vertaling van het gedicht Pangur Bán van een onbekende Ierse monnik is de auteurs blijkbaar ontgaan, hoewel het origineel wel in het boek geciteerd wordt (p. 101). Heeft geen van de auteurs ooit de prachtige uitgave van dit gedicht van de Statenhofpers uit 2014 gezien? Dan had hij of zij de vertaling/bewerking van Kousbroek kunnen citeren:
Zo vinden wij, elk op onze eigen manier,
Pangur Bán mijn kat en ik,
Eenzaam vervulling in onze kunsten,
Ik in de mijne en hij in de zijne.
Het lezen van Poes voelde alsof er een boek verschenen was over de Nederlandse zeventiende-eeuwse schilderkunst waarin de naam Rembrandt niet valt. Of een boek over het Nederlandse voetbal waarin Johan Cruijff niet genoemd wordt. Zoiets heet: een gemiste kans.
Hannelore Franck e.a. Poes – Hoe de kat de mens vangt. Hannibal Books, 2021. Bestelinformatie bij de uitgever
Laat een reactie achter