• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Rechten van Friestalige burgers minder goed beschermd dan gedacht

29 oktober 2021 door Henk Wolf Reageer

De wettelijke bescherming van de Friese taal is grotendeels geregeld in de Wet Gebruik Friese taal. Dat is althans de bedoeling. Met die wet zijn een paar vreemde dingen aan de hand. Wie goed leest, ontdekt dat die wet het Fries onbedoeld juist achterstelt bij andere talen.

Volgens twee belangrijke rechtsstatelijke principes mogen burgers alles doen wat niet door een wet verboden is, terwijl voor overheden precies het tegenovergestelde geldt: die mogen alleen maar doen wat ze in wetten is toegestaan of opgedragen om te doen, en verder niets.

In artikel 4 van de Wet Gebruik Friese taal staat dat burgers in Friesland het recht hebben om het Fries te gebruiken in contact met bestuursorganen in de provincie Fryslân. Dat is enigszins vreemd, want je kunt je afvragen welk recht burgers door die bepaling krijgen dat ze niet al hadden. Immers: burgers mogen toch al alles wat niet door de wet verboden is.

In dat artikel 4 staat verder dat het recht van burgers om Fries tegen de overheid te gebruiken vervalt als de overheid ze vraagt om Nederlands te gebruiken met het argument dat het gebruik van het Fries het bestuurlijk verkeer onevenredig zou belasten. Dat is wel iets wat de rechten van burgers wijzigt. Immers: burgers mogen alles, tenzij het ze bij wet verboden is. Maar voor geen enkele andere taal dan het Fries is er zo’n verbod in enige Nederlandse wet opgenomen. Dat betekent dat de Wet Gebruik Friese taal, als je die goed leest, de Friessprekenden achterstelt bij de sprekers van andere talen.

Dat was oorspronkelijk niet de bedoeling. Toevallig kwam ik laatst ergens een concept tegen van de Memorie van Toelichting op het eerste ontwerp van de Wet Gebruik Friese taal. Die is in 2014 in werking getreden en bevat bepalingen die eerst in andere wetten stonden. De verantwoordelijke ministers Piet Hein Donner en Ivo Opstelten schreven dat ze van plan waren de regel te schrappen waarmee de overheid burgers het recht om Fries te gebruiken kon ontzeggen. Letterlijk gebruikten ze daarvoor deze formulering:

  • “Een bepaling dat het gebruik van het Fries tot een onevenredige belasting van het bestuurlijk verkeer leidt, past in zijn algemeenheid niet in het streven van het kabinet naar een gelijke positie voor het Fries en het Nederlands in de provincie Fryslân. Daarom wordt in dit wetsvoorstel deze uitzonderingsbepaling geschrapt.”

In de uiteindelijke Memorie van Toelichting is dat voorstel om te schrappen zelf geschrapt en de oude verbodsmogelijkheid is in de wet blijven staan. Dingtiid, het officiële adviesorgaan van de overheid voor het Fries, heeft me toegezegd te zullen nagaan hoe dat heeft kunnen gebeuren.

Deze column is eerder verschenen in het Friesch Dagblad.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Uitgelicht Tags: Fries, taalpolitiek

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

E. du Perron • Reisverhaal

De ander, die dikwijls sprak over de dood,
roemde de natuur, doorzocht alle hoeken,
en ademde diep; de een las in boeken
gedachten van derden, zijn dagelijks brood.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

LEER DER PROPORTIËN

Het teentje maan dat gisteren te klein was
maar nu zo klein dat ik het op zijn plaats vind staan,
er is steeds minder nodig om het te bedekken,
steeds minder nodig om het te verstaan.

Bron: Het zinrijk, 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

10 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1903 Cornelis Stutterheim
1904 Leendert van Dis
sterfdag
2020 Hugo Ryckeboer
➔ Neerlandicikalender

Media

Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d