• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

excuus / sorry

24 november 2021 door Jan Renkema Reageer

Verwarwoordenboek vervolg (244)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

excuus / sorry                    

De woorden worden door elkaar gebruikt, maar er zijn wel betekenisverschillen.

excuus           erkenning dat je iets fout hebt gedaan, met spijtbetuiging
                        al dan niet geldige reden geven om iets wel of niet te doen

  • Voor dit wangedrag moet je excuses aanbieden.
  • Nu oma negentig is geworden, heeft niemand een excuus om weg te blijven.

sorry            minder diepgaand excuus, verontschuldiging,
                      aanloop naar iets dat voor de aangesprokene niet prettig is

  • Sorry, ik ben even je naam kwijt.
  • Je kunt je toch niet van ons slavernijverleden afmaken door ‘sorry’ te zeggen!
  • Sorry, dat ik je even onderbreek.

Een excuus is een combinatie van schuld erkennen en spijt betuigen. En omdat je je schuld erkent, gaat het dus ook om aansprakelijkheid of verantwoordelijkheid. Vandaar dat in een juridische context minder snel excuses worden gemaakt. Vandaar ook dat discussies over excuses over het slavernijverleden vaak zo ongemakkelijk verlopen. Als je hiervoor excuses aanbiedt, neemt je dus schuld en verantwoordelijkheid op je voor iets wat je zelf niet gedaan hebt.

Vaak wordt excuus gelijkgesteld aan ‘verontschuldiging’. Maar dit woord betekent dat de persoon die zich verontschuldigt, zichzelf niet schuldig voelt omdat iets buiten zijn wil om gebeurt. Bij sorry gaat het om een excuus voor iets minder ernstigs, of een verontschuldiging waarbij het aspect ‘verantwoordelijkheid’ niet nadrukkelijk aanwezig is.

Excuses worden wel de ‘ducttape voor relaties’ genoemd. Maar in relaties en interacties zijn er ook tal van kleinere ‘ongemakkelijkheden’. Daarvoor zijn woordjes als sorry en pardon heel geschikt, met daarbij dan ook nog een afgezwakt excuus. En ook daarin is weer gradatie:

  • Sorry, pardon, excuseer, excuus, neem me niet kwalijk, mag ik er even langs.

Er zijn taalgebruikers die vinden dat je excuses alleen maar kunt vragen, en niet kunt maken of aanbieden. Het zou er dan om gaan dat je vraagt dat jou de schuld niet wordt aangerekend. Maar wanneer je let op het betekenisaspect ‘spijtbetuiging’ is het beter om excuses te maken of aan te bieden.

Nog even het verschil proeven?

  • Sorry dat ik zo laat ben. Files!
  • Excuus dat ik zo laat ben. Files!

Met sorry geeft de spreker aan dat hij het minder erg vindt dan met excuus. Maar bij sorry, speelt ook mee dat de spreker vindt dat hij er niets aan kan doen, dus dat hem geen schuld treft. Het woord excuus past iets beter in de volgende zin: Excuus, ik had rekening moeten houden met mogelijke files.

En dan nog iets. Het woordje sorry kun je als aanloopwoordje gebruiken (de derde betekenis hierboven), als een excuusje bij voorbaat voor iets dat voor de aangesprokene onprettig is. Maar je kunt dit woordje samen met een ander woordje ook gebruiken om aan te geven dat je zelf iets heel onprettig vindt: Sorry hoor! En die betekenis deelt het dan met die andere aanloopwoordjes, als je die met nadruk uitspreekt en direct daarna een stilte laat vallen: Pardon!, enz. De spreker geeft hiermee uiting aan ongenoegen, verongelijktheid of boosheid. Zo wonderlijk werkt nu weer onze taal!

Afbeelding door Kalhh via Pixabay

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Anouk Smies • Ik ben geen natuurlijk persoon

Elk antwoord dat niet uit het hart komt
heet geleende kennis en vervalt
Ik draag alleen bij
aan de wereld die ik verlang

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Als in de verte de zee zich verliefd toont,
heldere golven steeds nemen elkaar,
denk ik vol spijt aan het plein waar mijn lief woont:
zeeheldenbuurt waar geen viking meer vaart.

Bron: datering: 1948-1955; postuum gepubliceerd, in Tijdrovertje, 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
20 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

20 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Sonja Witstein
sterfdag
1997 Herman de Coninck
➔ Neerlandicikalender

Media

Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d