• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De ecologie van middeleeuwse geschriften

18 februari 2022 door Marc van Oostendorp Reageer

Ik heb niet kunnen achterhalen of er eerder neerlandici in het prestigieuze Science hebben gepubliceerd, maar Mike Kestemont en Folgert Karsdorp is het in ieder geval gelukt. Gisterenavond werd hun artikel ‘Forgotten books: The application of unseen species models to the survival of culture’ gepresenteerd. Bekijk vooral de verbluffende website bij dit artikel.

Kestemont heeft de afgelopen jaren al af en toe verteld over het onderzoek (bijvoorbeeld hier). De vraag is hoe we kunnen schatten hoeveel middeleeuwse manuscripten er verloren zijn gegaan: welk deel van de totale output hebben we eigenlijk? Dat is een ingewikkelde vraag, want het is niet meteen duidelijk hoe je kunt tellen wat er niet is. Het heel slimme idee van de onderzoekers is om hiervoor een methode te gebruiken uit de ecologie: een manier om op basis van de aangetroffen dieren in een bepaald natuurgebied te schatten hoeveel dieren er eigenlijk zijn terwijl je ze nooit ziet.

Nieuw in het Science-artikel is, als ik het goed zie, vooral dat een en ander nu wordt vergeleken met andere middeleeuwse Europese culturen.

Zijn boeken dieren? Er zijn natuurlijk verschillen: dat je dieren niet ziet, is bijvoorbeeld omdat ze schuw zijn en van schuwe boeken is nog niet veel vernomen. Het is dus niet helemaal zeker dat die methode echt goede schattingen doet, maar aan de andere kant laat hij een aantal resultaten zien die wel vertrouwen geven. Zo blijken literaturen die op eilanden zijn ontstaan – zoals IJs- of Ierland – gemiddeld beter behouden te zijn als je op deze manier schat. En je kunt je daar iets bij voorstellen: alle manuscripten blijven daar beter bij elkaar in de buurt, in een aantal bibliotheken die het erfgoed beschermen en ze fladderen niet over de wereld uit.

Dat ‘uitfladderen’ vind ik sowieso een interessante bijvangst van dit onderzoek. De illustraties in Science zijn altijd prachtig; hier is een zogeheten ‘hittekaart’ van Europa voor vier talen. Hoe heter het op de kaart is, des te meer manuscripten bevinden zich momenteel op die plaats:

Ik heb de indruk dat deze verspreiding vooral goed te correleren is met het relatieve belang van de desbetreffende literatuur in de middeleeuwen. De Franse was toonaangevend en dus was (en is) er in heel Europa interesse voor. De Engelse literatuur bleef op het eigen eiland. De Nederlandse literatuur is beter verspreid geraakt, maar vooral in het Duitse taalgebied. In de middeleeuwen was er natuurlijk ook geen echte grens tussen het Duitse en het Nederlandse taalgebied. Dat die verspreiding vooral iets zegt over de situatie in de middeleeuwen is verder misschien te begrijpen als een aanwijzing dat boekverzamelingen in de vroegmoderne tijd al snel bevroren, misschien omdat ze vooral een nationaal belang leken te dienen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: boekwetenschap, letterkunde, middeleeuwen, Middelnederlandse letterkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Christine D’haen • Vijfde grafgedicht voor Kira van Kasteel

Al wat de moestuin gunt, de groenten van het jaar;
het boerenhof, de boter, room en schuimige melk;
de herfstelijke boomgaard peer- en appelzwaar;
’t fijn kruid uit wei en tuin, uit ’t bos de kantharel

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BEDELDEUN

“’k Heb kalk in m’n hoofd,
hoor je ’t rammelen,
hoor je ’t rammelen,
maak je ’t goed?

Heb je niet een paar kousen,
niet een lapje of een hoed,
hoor je ’t rammelen,
hoor je ’t goed?”

(Bedeldeun)

Bron: Barbarber, januari 1961

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
10 juli 2025: Hofwijck en het lezen van maakbaar landschap

10 juli 2025: Hofwijck en het lezen van maakbaar landschap

4 juli 2025

➔ Lees meer
29-30 september 2025: Struggling Sovereignty

29-30 september 2025: Struggling Sovereignty

3 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1871 Kornelis ter Laan
1912 Félicien de Tollenaere
➔ Neerlandicikalender

Media

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Plein Publiek: Nadia de Vries

Plein Publiek: Nadia de Vries

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
Van Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh

Van Tamazight tot straattaal – met Khalid Mourigh

2 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d