• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Bargoens  / koeterwaals

11 mei 2022 door Jan Renkema 2 Reacties

Verwarwoordenboek vervolg (268)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

Bargoens  / koeterwaals

De woorden verschillen in betekenis, maar er is ook overlap ontstaan.

Bargoens        oorspronkelijk: vooral Amsterdamse volkstaalvariant van randgroepen in de samenleving; onbegrijpelijke vaktaal

  • Het Bargoens was niet alleen de taal van marktkramers en zigeuners, maar ook van criminelen.
  • Wist je dat woorden als Mokum, bajes en gabber uit het Bargoens komen?
  • ‘Elkaar circulaire feedback geven’, dat vind ik echt Bargoens van de sociale academies uit de jaren zeventig.

koeterwaals   heel gebrekkig Nederlands, brabbeltaal, onbegrijpelijk taalgebruik

  • Opa verstond niets van het koeterwaals van zijn kleindochter, maar toch konden ze samen goed spelen.
  • De energiemaatschappij stuurde als antwoord een toelichting op de eindnota, maar het blijft koeterwaals voor mij.

Veel Bargoense woorden zijn afkomstig uit het Hebreeuws of Jiddisch (van ‘Jüdisch’, Joods-Duits). Bijvoorbeeld ‘gajes’ van ‘gojim’ voor ‘volk’ of ‘kassiewijle’ van ‘hasjeweine’ voor ‘doodgaan’. En uit het Bargoens komen ook volkse uitdrukkingen als ‘er schijt aan hebben’ of ‘tuig van de richel’.

Het is wel begrijpelijk dat er overlap in betekenis is ontstaan. Beide vormen van taalgebruik zijn onbegrijpelijk voor de buitenstaander. Maar bij Bargoens gaat het dan eerder om onbegrijpelijk jargon of vaktaal en bij koeterwaals om onbegrijpelijk taalgebruik in het algemeen.

Nog een lastig hoofdletterprobleempje. Bargoens krijgt als taalnaam een hoofdletter, net als Nederlands of Latijn. Maar een aanduiding die niet als echte taalnaam fungeert, krijgt een kleine letter, zoals in Dat was latijn voor mij. Dus zouden we een kleine letter moeten gebruiken voor de betekenis ‘onbegrijpelijke vaktaal’ zoals in: Voor mij is GSM 600-1800 bargoens. In onze spelling wordt bij Bargoens dit onderscheid niet gemaakt. Toch jammer. We hebben wel Latijn en latijn, maar geen Bargoens en bargoens.

Afbeelding door WikiImages via Pixabay.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Pas zegt

    12 mei 2022 om 17:40

    Tactiek, Strategie. Wat is het verschil/overeenkomst

    Beantwoorden
    • Jan Renkema zegt

      18 mei 2022 om 12:19

      Dank! Dit verwarpaar voeg ik toe aan mijn verzameling wachtende ‘ontwarparen’.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

E. du Perron • Reisverhaal

De ander, die dikwijls sprak over de dood,
roemde de natuur, doorzocht alle hoeken,
en ademde diep; de een las in boeken
gedachten van derden, zijn dagelijks brood.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Als in de verte de zee zich verliefd toont,
heldere golven steeds nemen elkaar,
denk ik vol spijt aan het plein waar mijn lief woont:
zeeheldenbuurt waar geen viking meer vaart.

Bron: datering: 1948-1955; postuum gepubliceerd, in Tijdrovertje, 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
20 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

20 juni 2025: Lezingenmiddag Indische Letteren

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Sonja Witstein
sterfdag
1997 Herman de Coninck
➔ Neerlandicikalender

Media

Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d