• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

duikboot / onderzeeboot (onderzeer)

18 mei 2022 door Jan Renkema 2 Reacties

Verwarwoordenboek vervolg (269)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

duikboot / onderzeeboot (onderzeeër)

De woorden worden door elkaar gebruikt. Maar er is een betekenisverschil in opmars.

duikboot                    boot die onder water kan varen, boot om mee te duiken

  • Voor de Belgische kust is een duikboot gevonden uit de Eerste Wereldoorlog.
  • Chinese duikboot doet onderzoek op bijna 11 km diepte.

onderzeeboot            boot die onder water kan varen, onderwatervaartuig van de marine

  • De Nederlandse marine heeft te weinig geld om de vier onderzeeboten uit de Walrus-klasse te vervangen.

Twee woorden met dezelfde betekenis ‘boot die onder water kan varen’. Dat roept om een onderscheid. Het woord onderzeeboot is, zo wordt wel gesuggereerd, een germanisme dat we echt niet nodig hebben. De Duitsers hebben ‘Unterseeboot’ of ‘U-boot’. Wij hebben duikboot. Toch komt onderzeeboot heel vaak voor. Is er dan toch geen verschil? Ja, zo wordt gezegd, een duikboot is beter toegerust om ook boven water te varen en duikt alleen onder water als het nodig is. Bij een onderzeeboot is dat precies andersom. Het verschil zou ook te zien zijn aan de stroomlijning van de boten. Maar ook dit verschil lijkt minder toepasbaar.

Mogelijke betekenisverwarring kan ook verhelderd worden met een ander onderscheid dat steeds vaker wordt gehanteerd. Een duikboot is een onderwatervaartuig gericht op onderzoek van de diepzee. Een onderzeeboot is een onderwatervaartuig van de marine.

En hoe zit het dan met een mogelijk verschil tussen onderzeeboot en onderzeeër? We hebben de toevoeging ‘boot’ niet nodig, omdat het wel duidelijk is dat het hier om een boot gaat. Misschien ook wel daarom komt onderzeeër veel vaker voor dan onderzeeboot. En zeker als er nog een toevoeging bij komt, zoals in nuclaire onderzeeër. De oplettende lezer zal hebben opgemerkt dat in deze uitleg steeds het woord ‘boot’ is gebruikt, en niet het woord ‘schip’. Het verwarpaar ‘boot-schip’ wacht nog op behandeling. Ook moeten dan andere woorden zoals ‘vaartuig’ en ‘jacht’ worden meegenomen in de betekenisverkenning.

Afbeelding van 3979284 via Pixabay.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Anne Tjepkema zegt

    19 mei 2022 om 08:53

    Duikboot alludeert in de militaire betekenis aan primitieve wapensystemen die alleen doken als er militaire noodzaak was. De al voor WO II gangbare term is onderzeeboot. Onderzeeer is populair maar wordt door professionals niet gebruikt.

    Beantwoorden
  2. martin vanhaverbeke zegt

    7 juni 2022 om 18:15

    ik ben benieuwd naar het betekenisverschil tussen verknallen en verknollen

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De Noordsche taal

U, Zustertaal der echt Germaansche spranken,
Uit eenen wel met de onze voortgevloeid,
U vlieten ook mijn Nederlandsche klanken;
Herbloei ook gy, als onze rank herbloeit!

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

VERKEER

Als hielden handen opgeheven naar
een lus zich vast in openbaar vervoer,
zie ik de bomen en hoe roerloos blad
zich vastklemt aan de takken die zich spreiden.

Bron: datering: 1973; postuum gepubliceerd in Tirade, maart-april 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

Online (zomer)cursus Dutch for Reading Knowledge

24 mei 2025

➔ Lees meer
31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d