• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

bouwval / ruïne

14 september 2022 door Jan Renkema Reageer

Verwarwoordenboek vervolg (284)

In het Verwarwoordenboek zijn 600 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Nog steeds worden woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek. De aanvullingen worden ook opgenomen in de digitale versie van het Verwarwoordenboek op www.schrijfwijzer.nl.

Wilt u ook een ‘verwarpaar’ behandeld zien? Plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

bouwval / ruïne

De woorden verschillen in betekenisassociaties. En ruïne kan ook figuurlijk worden gebruikt.

bouwval         vervallen gebouw

  • De erfgenamen ruzieden decennialang over het ouderlijk huis dat inmiddels een bouwval was geworden.
  • Makelaars noemen een bouwval soms een ‘huis met veel renovatiemogelijkheden’.

ruïne              overblijfsel van een gebouw, puinhoop

  • Op Kreta bezochten wij de ruïnes van het paleis van Knossos.
  • Onze partij gaat op de ruïnes van het vorige kabinetsbeleid de samenleving opnieuw opbouwen.

Gemeenschappelijk is: ‘het gebouwelijk overschot’, ‘dat wat er overblijft van een gebouw’. Let wel het gaat om een gebouw, want bij een schip heet het een wrak.

Twee woorden met ongeveer dezelfde betekenis, maar er zijn wel zeven mogelijke verschillen in betekenisassociaties.

1. Bij een ruïne denk je eerder aan verwoesting, bijvoorbeeld oorlogen rond een kasteel. Een ruïne is vaak het resultaat van ‘ruïneren’. Bij een bouwval gaat het eerder alleen om het verval zelf.

2. Door de associatie met verwoesting is de staat van verval ook erger. Een bouwval laat vaak  meer zien van het oorspronkelijke bouwwerk dan een ruïne.

3. Een ruïne heeft vaak een hogere ouderdom dan een bouwval. Bij een ruïne denk je eerder aan de resten van een oude tempel, bij een bouwval kan het ook gaan om een gebouw van een halve eeuw oud.

4. Een ruïne is vaak groter in omvang dan een bouwval. Er bestaat overigens ook een woord voor een kleine bouwval, namelijk krot.

5. Er lijkt ook verschil in materiaal. Een ruïne is altijd van steen, maar een bouwval kan ook een scheefgezakt houten schuurtje zijn met een ingestort zinken dak.

6. Er is ook verschil in schoonheid. Een bouwval is armoedig maar een ruïne is indrukwekkend of mooi. Je spreekt niet zo gauw van ‘een schilderachtige bouwval’, maar reisgidsen kunnen wel pronken met ‘schilderachtige ruïnes’.

7. En tot slot, er is ook verschil in ‘renovatieperspectief’. Bij een bouwval denk je eerder aan dat goedkope tweede huisje in Frankrijk dat je zo graag wilt opknappen. Bij een ruïne heb je toch veel minder die aandrang, als dat al mogelijk zou zijn.

Zo intrigerend is onze taal. Als er wat overblijft van een bouwwerk, dan hebben wij daar twee woorden voor. Maar kijk eens wat ze kunnen oproepen aan verschillen! Als alle verwante woorden zoveel verschillen zouden hebben, dan werd deze rubriek nog interessanter.

Afbeelding van MBoguslaw via Pixabay 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J. Slauerhoff • Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe

Morgen rijd ik met bedwelmende bloemen naar je toe.
Ik wil niet langer wachten, eindelijk weten hoe
Je bent; de bloemen zullen je verraden.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OEUVRE

Het oeuvre van de dood is wel onmetelijk,
maar elke bladzij, blad na blad, is vastgeplakt
en ieder deel staat vastgespijkerd op de plank
en elke plank: nog in de boom onuitgehakt.

Bron: Barbarber, december 1969

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

26 september 2025: Afscheid Peter-Arno Coppen

10 juli 2025

➔ Lees meer
Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

Augustus: Eetvoorstelling ‘Muzikaal Feestmaal’ op Slot Zuylen en Muiderslot

8 juli 2025

➔ Lees meer
12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

12 september 2025: Dag van de Nederlandse partikels

7 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1914 Karel Meeuwesse
1936 Mieke Smits
1939 Seth Gaaikema
sterfdag
1978 Sonja Witstein
2021 Mark de Haan
➔ Neerlandicikalender

Media

De laatste keuze van Rogi Wieg

De laatste keuze van Rogi Wieg

9 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

Van Lacarise den katijf die enen pape sach bruden zijn wijf

8 juli 2025 Door Vianne Cré Reageer

➔ Lees meer
‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

‘Pipi, paradoxen en leermomenten’

5 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d