• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

De neerlandistiek en meertaligheid

8 september 2022 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

Bron: Bruno, Flickr

De belangrijkste trend in de neerlandistiek van de afgelopen jaren: dat de grenzen opengaan. We wisten natuurlijk al heel lang dat het wonderlijk is om een vakgebied te laten bepalen door politieke grenzen. Er is geen vakgebied dat zich concentreert op de flora en fauna van Nederland en Vlaanderen, waarom zou je dan wel voor taal en literatuur die grenzen aanhouden? Wat we ‘Nederlands’ noemen wordt ook buiten die grenzen gebruikt – zoals binnen die grenzen ook andere talen gesproken worden. De Nederlandse taal én de Nederlandse literatuur worden en zijn voortdurend in contact met allerlei andere talen en andere culturen, met allerlei wederzijdse beïnvloeding die ervoor zorgt dat het trekken van grenzen per definitie willekeurig is.

Het is wetenschappelijk niet echt verantwoord om het te doen, en tegelijkertijd is een afbakening nodig om überhaupt ergens te kunnen komen.

Je ziet het in de taalkunde – waar de vergelijking met andere talen inmiddels standaard is geworden, net als de studie van meertaligheid –, en je ziet het in de letterkunde, waar steeds meer aandacht is voor literaire invloeden over taalgrenzen heen. In het nieuwste nummer van Tijdschrift voor Taalbeheersing pleit Jan ten Thije ervoor om ook voor de derde poot van het vak, de taalbeheersing, de grenzen open te zetten.

Uitsnede

In zijn artikel poneert Ten Thije twee stellingen: ‘Meertaligheid moet voor taalbeheersers het uitgangspunt zijn om hun kennis over taalgebruik te vergroten’, en ‘Taalbeheersers moeten een belangrijke rol spelen bij het redden van de universitaire opleidingen moderne vreemde talen’. Met andere woorden: de taalbeheersers moeten in hun onderzoek naar effectieve communicatie af van de illusie dat alles in het Standaardnederlands gebeurt, of moet gebeuren. En anderzijds moeten taalbeheersers in het onderwijs ook over de grenzen van de traditionele talenstudies kijken.

Dat talen afgebakende eenheden zijn, is in het dagelijks leven een illusie. Soms praat je Turks, soms praat je Nederlands, soms praat je Engels, en soms praat je iets tussen al die talen in – en dat is eigenlijk net zo goed een legitieme taalvorm, in ieder geval in bepaalde situaties. Taal beheersen is daarmee iets anders dan een taal beheersen (of dan twee of drie talen beheersen) – het betekent dat je flexibel kunt opereren in allerlei omstandigheden.

Het lijkt mij een zinnige wending, al vraag ik me af of dit nu op zich de ‘redding’ van de moderne talenstudies is. De wendingen die de andere disciplines maken horen daar ook bij – ik kan me best voorstellen dat er interessante samenwerkingen te maken zijn. En tegelijkertijd – je kunt heel filosofisch doen over de permeabiliteit van taalverschillen, maar toch spreekt een overgrote meerderheid der mensen, bijvoorbeeld die in China of in West-Afrika, op zo’n manier dat ik ze absoluut niet begrijp.

Het Nederlandse taalgebied is een willekeurige uitsnede uit de werkelijkheid. Het is goed en belangrijk dat we van die willekeurigheid diep doordrongen zijn, maar ik weet niet of dit betekent dat we er meteen vanaf kunnen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: meertaligheid, taalbeheersing

Lees Interacties

Reacties

  1. Chris Joby zegt

    8 september 2022 om 10:08

    het zal je niet verbazen Marc dat ik het met je eens ben.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN HUISJESSLAK

Hij trekt een haperend spoor
onder zijn kalken huis
waarin hij boeken leest,
zijn leeszaal van voorname
stilte vol monter vlees.

Bron: Dierenalfabet, postuum verschenen, 1978

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
2024 Dick van Vliet
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d