• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Onze keizer is volslagen gek

27 oktober 2022 door Marc van Oostendorp Reageer

Waarom Het liegend konijn lezen?

Al vele decennia neem ik als ik ergens naartoe moet waar veel lawaai is en ik me dus zal vervelen, een poëziebundel mee. Toen ik als werkstudent in een metaalfabriek werkte, smokkelde ik stiekem een exemplaar van Dichters van deze tijd mee naar binnen. Nu neem ik Het liegend konijn mee naar KidsCity.

KidsCity is, in ieder geval in Utrecht, gevestigd in een fabriekspand. Er zijn daar zeker vijftien meter hoge glijbanen, botsauto’tjes, ballenbakken en verschillende draaimolens. Tijdens de herfstvakantie komen er zeker honderden kinderen die tegelijkertijd hun plezier uitroepen in de grote, hoge hallen. Voor ouders zijn er tafeltjes waaraan ze kunnen zitten. Ik ken een kind dat er van 10 uur ’s ochtends tot 17 uur in de middag zou willen blijven.

Wie zegt dat gedichten gelezen moeten worden in absolute stilte? Ik ken geen situatie waarin ze mij zo welkom zijn als in een situatie waarin er urenlang van alles op mijn trommelvliezen beukt terwijl niemand iets tegen me zegt. De menselijke geest werkt zo dat hij dan na een tijdje taal! nodig heeft, en gedichten zijn taalpoeders. Verhalen of wetenschappelijke artikelen kan ik niet lezen, naar muziek niet luisteren, maar gedichten zijn temidden van het gedreun welkom.

Het liegend konijn is het mooiste literaire tijdschrift van dit moment, iedere aflevering biedt een uitgelezen combinatie van nieuwe gedichten, zowel van bekende dichters als debutanten. Over iedere dichter wordt alleen verteld wanneer ze geboren zijn en hoe hun recentste bundel heette. Verder staan er altijd heel veel gedichten in – ik ben altijd blij als ik een nieuw nummer krijg, maar al helemaal als ik naar KidsCity moet.

Nu ik dit schrijf is het stil om me heen. Een lezer is in de stilte een ander dan in de herrie, maar geen van de twee is natuurlijk beter of slechter. Ik kan in deze stilte alleen niet zo goed uitleggen waarom Anneke Brassinga me grijpt in een fabriekshal:

Is een pelvis bijvoorbeeld schelvis die zich schillen laat?
Composterende taaldaden: bij nachtmaan
bestrijkend voorzienig gespannen semantisch-vocale richtlijnen
die woordenspruitveld groeizaam prangen tot stramien
(…)

Of ik kan het eigenlijk wel uitleggen: het is de hongerigheid naar iets anders in je hoofd dan de dreun, naar woorden met hun eigen ritme. En pelvis, schelvis en nachtmaan zijn woorden. Nachtmaan! Daar kan ik zelfs nu nog enthousiast over raken, al is het maar door de suggestie dat er ook andere manen zijn.

Op een andere manier geldt dat ook voor Kees Engelhart en zijn ‘Stille angst en zwijgzame paniek in de senaat’, een tweeluik dat als volgt begint:

Onze keizer is volslagen gek en eigenlijk wisten wij dat
Allemaal al voor lange tijd die doodenge toespraken van hem
Dat gevoos met zijn zuster die waanzinnige hoofdpijnen
Van hem waarbij hij soms ligt te spartelen op het marmer
Met de handen op zijn slapen en dan weer zijn zuster
Die hem dan wel in zijn verblijven troosten zal

Engelhart heeft me daar al bij het woord ‘volslagen’, en ik weet dat ik het gedicht, hoe lang ook, uit zal lezen bij het woord gevoos. Hier wordt in een soort spreektaal met hoofdletters aan het begin van iedere regel een volkomen overtuigende, krankzinnige situatie neergezet. Hier wordt een feest gevierd van de taal. Het is fijn om woorden die je niet vaak tegenkomt (zoals gevoos) toch tegen te komen, en om uitdrukkingen die je regelmatig hoort (‘volslagen gek’) ineens op een nieuwe manier (in een gedicht over een keizer) tegen te komen.

Het liegend konijn heeft als voordeel dat het is samengesteld door één man, door Jozef Deleu. Je weet bij ieder gedicht dat Deleu het gelezen heeft en gedacht: dat mag ook in het konijn. Hij zal dat niet hebben gedaan in een lawaaiïge ruimte, maar hij biedt iedere week weer een doos vol taal voor wie daar behoefte aan heeft.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: het liegend konijn, poëzie, tijdschriften

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jan van Harten • Boeket

Na zijn heengaan bleef mijn moeder
goed verzorgd achter. Soms was ze druk
bezig om losse gedichten van mij
te lezen om ze daarna te verscheuren.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

VERKEER

Als hielden handen opgeheven naar
een lus zich vast in openbaar vervoer,
zie ik de bomen en hoe roerloos blad
zich vastklemt aan de takken die zich spreiden.

Bron: datering: 1973; postuum gepubliceerd in Tirade, maart-april 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

31 oktober 2025: Nedersaksisch symposium

23 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d