• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Literatuur vanuit vier perspectieven

16 december 2022 door Sander Bax, Marjolein van Herten, Erwin Mantingh, Marijke Meijer Drees en Sandra van Voorst Reageer

Een volgende bijdrage aan de vernieuwing van het schoolvak Nederlands

DALL-E, Vier perspectieven op literatuuronderwijs

In ons drieluik ten behoeve van de aanstaande vernieuwing van het schoolvak Nederlands richten we ons op het literatuuronderwijs en beantwoorden wij drie vragen: waarom is literatuuronderwijs van belang, wat onderwijzen we bij dit vakonderdeel en hoe doen we dat? In onze eerste bijdrage hebben wij betoogd waarom het belangrijk is om literatuuronderwijs te geven. Nu gaat het om de vraag wat er volgens ons in – goed – literatuuronderwijs aan de orde dient te komen. Het ‘hoe’ van dit literatuuronderwijs, de didactiek, zal in de derde bijdrage centraal staan.

Ons vertrekpunt in deze bijdrage is dat goed literatuuronderwijs, om het even voor welk schooltype, gebaseerd dient te zijn op de vier perspectieven die het Meesterschapsteam Nederlands presenteerde inBewuste geletterdheid in perspectief: kennis, vaardigheden, en inzichten(maart 2021).De kern van deze meesterschapsvisie is, dat leerlingen vanuit vier te onderscheiden perspectieven leren kijken naar de Nederlandse taal, literatuur en communicatie, te weten: A het systeemperspectief, B het individuele perspectief, C het sociaal-culturele perspectief, en D het historische perspectief. In Bewuste geletterdheid in perspectief zijn vanuit elk van die vier perspectieven de bijbehorende kennis, vaardigheden en inzichten globaal geformuleerd. Dit alles is verbindend beschreven, dat wil zeggen: gericht op het integreren van de verschillende onderdelen (‘domeinen’) van het schoolvak Nederlands.

Wel vinden wij het van belang ons te realiseren wat de vier perspectieven precies betekenen voor het literatuuronderwijs. Het ligt immers in de rede dat er bij de vakvernieuwing eindtermen geformuleerd zullen worden voor het domein literatuur. Het hiernavolgende overzicht is derhalve niet bedoeld om het literatuuronderwijs (als vanouds) te scheiden van de twee andere vakdomeinen, maar wél om het daarvan te kunnen ónderscheiden en wel zo dat de integratiemogelijkheden zichtbaar worden.

In het overzicht hieronder koppelen wij ieder van die vier perspectieven (A, B, C, D) aan de daarbij passende inzichten (linkerkolom) en concretiseren wij de inzichten met bijpassende vakinhoud (rechterkolom), zonder dat we de pretentie hebben daarin volledig te zijn geweest. De integratiemogelijkheden met de vakdomeinen taal en communicatie zijn oneindig, maar hebben we hier niet nader benoemd. Wij denken dat voor elk schooltype per perspectief te bepalen is welke inzichten en bijbehorende vakinhoud aan de orde kunnen komen.

Hoe de vakinhouden naar de didactiek vertaald kunnen worden, bespreken we in het derde en laatste deel van ons drieluik. Dat zal aan de hand van concrete (les)voorbeelden gebeuren, waarvan er al veel voorhanden zijn. Wij hopen dat ons overzicht uitnodigt tot constructieve opmerkingen, aanvullingen en alternatieven die de vakvernieuwing ten goede kunnen komen. Ook nodigen wij u uit om eigen lesvoorbeelden te delen in het discussieforum .

De termen literatuur, tekst en lezen moeten net als in onze eerste bijdrage worden begrepen in een ruime betekenis: ongeacht het medium is het gebruik van literaire taal en vormgeving de gemene deler. Aanduidingen als ‘lezer’ en ‘auteur’/’schrijver’ zijn genderneutraal bedoeld. Een belangrijke inspiratiebron voor ons vormde: Carol Atherton, Andrew Greene & Garry Snapper, Teaching English Literature 16-19. An Essential Guide. London/New York (Routledge) 2013. De auteurs van deze bijdrage zijn of waren lid van het Meesterschapsteam Nederlands. Erwin Mantingh is bovendien lid van de Vakvernieuwingscommissie Nederlands voor de bovenbouw.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel, Neerlandistiek voor de klas, Uitgelicht Tags: leesonderwijs, literatuuronderwijs, meesterschapsteams

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • Vroeg en laat

’t Knopjen zweeg en hoorde ’t aan;
Maar de middag kwam haar wreken,
Deed heur’ boezem opengaan,
En de volle roos verbleeken.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

De leeuw is in het hout geboren,
wortels zijn poten, wortels zijn kop.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

23 mei 2025: Nijmegen taalhoofdstad

16 mei 2025

➔ Lees meer
26 mei 2025: Nederlands Centraal

26 mei 2025: Nederlands Centraal

7 mei 2025

➔ Lees meer
9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

9 mei 2025: een avond over patiëntenliteratuur in Perdu

7 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

25. alkalommal rendezték meg a Magyarországi Néderlandisztika Napját

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

De Vliegende Hollander. De Mythe bij Gerard Reve, Jef Last en Louis Ferron

12 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek 1 Reactie

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d