Een bijdrage aan de vakvernieuwing van het schoolvak Nederlands Het meesterschapsteam Nederlands heeft in de afgelopen jaren diverse visiedocumenten gepubliceerd over een mogelijke verrijking van de inhoud van het curriculum Nederlands. Die visiedocumenten waren vooral conceptueel in detail uitgewerkt. Maar wat is nu eigenlijk de kern, als het gaat om een concrete … [Lees meer...] overLiteratuuronderwijs: waarom eigenlijk?
literatuuronderwijs
Boekpresentatie van een docent Nederlands
Op 4 november vond de boekpresentatie plaats van De laatste klanken van Icarus, mijn tweede roman. Een belangrijk moment, het loslaten van een verhaal dat nu verder de wereld in mag. Maar hoe moet zo'n avond eruit komen te zien? Waar, en vooral met wie? De locatie was snel gekozen, een mooie boekwinkel in de Haagse Passage, waar je je net zo goed even in Parijs … [Lees meer...] overBoekpresentatie van een docent Nederlands
Een echt goede docent slikt op de juiste momenten zijn kennis in
Coen Peppelenbos doet er alles aan om ons te doen geloven dat hij geen echt goede docent is. In zijn nieuwe boek, Moeten we dit weten voor de toets? Hoe overleef ik het literatuuronderwijs? somt hij allerlei bezwaren op tegen zijn eigen leraarschap – hij doceert aan de NHL Stenden Hogeschool. Hij kan de namen van leerlingen niet onthouden, hij is eigenlijk meer een schrijver, … [Lees meer...] overEen echt goede docent slikt op de juiste momenten zijn kennis in
Literatuuronderwijs: onzekerheid en overtuiging
Coen Peppelenbos schreef een levendig, inspirerend en ontroerend boek over literatuuronderwijs. Onder de titel Moeten we dit weten voor de toets? Hoe overleef ik het literatuuronderwijs? vertelt hij over zijn ervaringen en inzichten, opgedaan gedurende de dertig jaar waarin hij als lerarenopleider Nederlands werkzaam is bij NHL Stenden. Het boek is een verademing na vele … [Lees meer...] overLiteratuuronderwijs: onzekerheid en overtuiging
Mag young adult-literatuur op de leeslijst?
Persbericht Stichting Lezen De meerderheid van de docenten Nederlands staat leerlingen toe om young adult-boeken te lezen voor hun leeslijst in de bovenbouw van havo (78%) en vwo (63%). Dit blijkt uit een onlangs afgeronde studie van promovenda Linda Ackermans van de Radboud Universiteit onder 158 docenten Nederlands. Young adult-boeken vergroten de leesmotivatie van … [Lees meer...] overMag young adult-literatuur op de leeslijst?
Seksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
Een vergelijkende analyse van Offerkind van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter van Jean-Claude van Rijckeghem Vierduizend jaar geleden wordt een meisje seksueel belaagd door haar broer. Elke keer als ze elkaar zien betast hij haar. Haar zussen vinden dat zij hem zijn gang moet laten gaan. Haar vader lijkt het niet erg te vinden en haar dorpsgenoten ‘grinniken’ om de … [Lees meer...] overSeksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
Het kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
De carnavaleske transformatie van Miki Een zomer vol vrije tijd, croissantjes en chai lattes in Amsterdam, en een minicruise naar Schotland in de meest luxueuze hut die het schip te bieden heeft zonder dat je ouders je allemaal kinderachtige regels opleggen. Voor welke tiener zou dat geen droomvakantie zijn? Voor Miki. Zij maakt zich namelijk zorgen om haar ouders (gaan ze … [Lees meer...] overHet kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
Nieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Recensie van Henna Goudzand Nahar en Michiel van Kempen (red.) - Wij slaven van Suriname van Anton de Kom ‘Het gespuis’, daarmee duidden de koloniale bestuurders de helden van Suriname aan. In zijn antikoloniale roman Wij slaven van Suriname (1934) noemt Anton de Kom (1898-1945) deze marrons, die in verzet kwamen tegen de slavernij en ook andere slaven hielpen de vrijheid … [Lees meer...] overNieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Literatuur lezen in dialoog
Een paar maanden geleden nam Tanja Janssen afscheid van haar werk aan de Interfacultaire Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam. Ter ere daarvan is een mooi boek verschenen: Literatuur leren lezen in dialoog: Lessen geïnspireerd op het werk van Tanja Janssen (Amsterdam University Press, 2021). Het is de opvolger van Tanja’s publicatie Literatuur leren lezen in … [Lees meer...] overLiteratuur lezen in dialoog
Literatuurgeschiedenis.org is een blokkendoos
Veel bovenbouwleerlingen van havo en vwo vinden Nederlands een saai vak. Gelukkig zijn docenten Nederlands bezig het curriculum van het schoolvak Nederlands te vernieuwen. Ik wil daar mijn steentje aan bijdragen via een nieuw idee of inzicht om het literatuuronderwijs in de bovenbouw van havo en vwo leuker en beter (o.a. gedifferentieerder of gepersonaliseerd) te maken. In … [Lees meer...] overLiteratuurgeschiedenis.org is een blokkendoos
Dialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Afstand leren nemen en inzicht verwerven in wie spreekt en wie zwijgt Jonge en onervaren lezers hebben de neiging om mee te gaan met de verteller (Nikolajeva, 2010 en 2014). Ze zijn geneigd om vanuit zijn perspectief naar de wereld te kijken en zijn opvattingen over andere personages over te nemen. Zich verplaatsen in andere personages in een roman of een verhaal is geen … [Lees meer...] overDialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Inhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Twee interactieve lezingen vormen het startpunt van de docentennascholingsdag over identiteit, representaties en diversiteit in de Nederlandstalige (jeugd)literatuur: ‘Taal maakt je wereld’. In de eerste lezing bespreekt en illustreert Yra van Dijk de concepten ‘Affect’, ‘relationaliteit’ en ‘eco-kritiek’ aan de hand van hedendaagse romans. Een actuele filosofische gedachte … [Lees meer...] overInhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Verlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
#wijzijndocentennederlands Minder dan twee weken na Abdelkader Benali's slecht geïnformeerde column in Trouw over de studie neerlandistiek en de succesvolle actie #wijzijnneerlandici, gelanceerd door de Leidse promovenda Aafje de Roest, hebben we alweer behoefte aan een nieuwe hashtag om een volgende aanval op het vak Nederlands te pareren: #wijzijndocentennederlands. … [Lees meer...] overVerlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
Waarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
In het nieuwste nummer van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde breken Siebe Bluijs, Jeroen Dera & David Peeters een lans voor digitale literatuur in het literatuuronderwijs. Dit artikel is gratis online te lezen via aup-online.com. … [Lees meer...] overWaarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
Slecht lezen
Toen wij twee weken geleden in de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids betoogden dat de vorige winnende boeken van De Jonge Jury ‘pulp’ zijn, kregen we veel reacties. Geschrokken leraren en ouders verklaarden dat ze geen idee hadden, en vroegen adviezen wat kinderen in bijvoorbeeld 1 vmbo dan beter in de klas kunnen lezen. Daarover later meer. We kregen ook veel boze … [Lees meer...] overSlecht lezen
Literatuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
Mijn naam is Wouter Koster, docent Nederlands op het Spinoza Lyceum in Amsterdam. In het kader van mijn educatieve masterstudie aan de Universiteit Utrecht ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek, waarbij ik middels een ideologiekritische lezing van literair(-historische) teksten hoop bij te dragen aan burgerschapsvorming in de bovenbouw van het voortgezet … [Lees meer...] overLiteratuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
DOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Geïnteresseerd om lesmateriaal te ontwerpen waarmee leerlingen leren literairhistorisch te redeneren? In dit docentontwikkelteam ontwikkelen we lessen bij de geactualiseerde website Literatuurgeschiedenis.org en de recent afgeronde Geschiedenis van de Nederlandse Literatuur: lessen die leerlingen laten surfen over het web van de Nederlandse literatuur. Een voorbeeld van onze … [Lees meer...] overDOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Woorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Met de reeks 'woorden temmen' geef je in een handomdraai een nieuwe impuls aan je poëzieonderwijs. Ter gelegenheid van de tweede druk van 'Van kop tot teen met Charlotte Van den Broeck en Jeroen Dera' publiceert Neerlandistiek ervaringsverhalen van docenten die de reeks inzetten in hun klas. Vandaag: het verhaal van Wendela de Raat, docent Nederlands op het Leidsche Rijn … [Lees meer...] overWoorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Historische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Als u met vwo-bovenbouwleerlingen onderzoek wilt doen naar literair-historische teksten en daarbij aansluiting zoekt bij actuele maatschappelijke kwesties, dan is deze lessenserie rond Historische Letterkunde en Burgerschap wellicht iets voor u. Leerlingen onderzoeken sociale (on)gelijkheid, machtsrelaties en beeldvorming via gecanoniseerde teksten van de middeleeuwen t/m de … [Lees meer...] overHistorische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Een brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Enige tijd geleden kondigde ik aan dat we in LitLab, een digitaal onderwijsplatform voor literatuuronderwijs, nadenken over een manier om twee nogal strikt gescheiden vormen van leesonderwijs in Nederland samen te brengen. Het gaat om onderwijs in: begrijpend lezenliteratuuronderwijs gericht op het ontwikkelen van literaire competenties. Dat die twee vormen zo … [Lees meer...] overEen brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Bijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Op woensdag 12 mei vindt van 19.30-21.30 uur een bijeenkomst van het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht plaats, waarbij op veler verzoek het thema 'Literatuuronderwijs' centraal staat. Tijdens deze bijeenkomst worden vragen uit de praktijk verbonden met actuele inzichten uit de wetenschap. Kila van der Starre houdt de plenaire lezing, over ‘Poëzie buiten het boek in de … [Lees meer...] overBijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Echte teksten? Welke teksten?
Begrijpend lezen is belangrijk Door Joke Brasser Je bent je als docent ongetwijfeld bewust van het belang van begrijpend lezen voor de ontwikkeling van je leerlingen. Onderzoek toont aan dat lesmethodes Nederlands onvoldoende bijdragen aan de leesontwikkeling van leerlingen. De methodeteksten zijn voorzien van vragen en oefeningen die niet gericht zijn op het begrijpen … [Lees meer...] overEchte teksten? Welke teksten?
Ik zocht reisgenoten!
Kritische aantekeningen bij een themanummer van TNTL Door Rien Rooker Het recente themanummer van TNTL 2019, jaargang 135, nr. 2 bevat zes artikelen, met een daaraan voorafgaande inleiding, die de kwaliteit van het literatuuronderwijs in het middelbaar onderwijs, met name gym/vwo, beogen te bevorderen. Dat is op zich prijzenswaardig. Maar wat is nu de indruk die de … [Lees meer...] overIk zocht reisgenoten!
Nieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Update LitLab september 2019 Sinds deze zomer is het Veldwerk online, een online omgeving met opdrachten gericht op studenten die een premaster volgen ter voorbereiding op een Educatieve Master Nederlands. Met dit materiaal krijgen premasterstudenten inzicht in actuele thema’s binnen zowel de historische als de moderne Nederlandse letterkunde en ontwikkelen ze vaardigheden … [Lees meer...] overNieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Ik ben blij dat ik niet meer naar school hoef
Door Coen Peppelenbos Op dit moment is er een team van veertien vrouwen (ik kan dus moeilijk het voorheen sekseneutrale meervoud ‘man’ moeilijk gebruiken) bezig om het schoolvak Nederlands, van basisschool tot en met vwo, te vernieuwen. Dat gebeurt bij alle vakken binnen curriculum.nu. Volgens goed Nederlands gebruik is de procedure volledig verpolderd, zodat iedereen het idee … [Lees meer...] overIk ben blij dat ik niet meer naar school hoef
