Een vergelijkende analyse van Offerkind van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter van Jean-Claude van Rijckeghem Vierduizend jaar geleden wordt een meisje seksueel belaagd door haar broer. Elke keer als ze elkaar zien betast hij haar. Haar zussen vinden dat zij hem zijn gang moet laten gaan. Haar vader lijkt het niet erg te vinden en haar dorpsgenoten ‘grinniken’ om de … [Lees meer...] overSeksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
literatuuronderwijs
Het kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
De carnavaleske transformatie van Miki Een zomer vol vrije tijd, croissantjes en chai lattes in Amsterdam, en een minicruise naar Schotland in de meest luxueuze hut die het schip te bieden heeft zonder dat je ouders je allemaal kinderachtige regels opleggen. Voor welke tiener zou dat geen droomvakantie zijn? Voor Miki. Zij maakt zich namelijk zorgen om haar ouders (gaan ze … [Lees meer...] overHet kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
Nieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Recensie van Henna Goudzand Nahar en Michiel van Kempen (red.) - Wij slaven van Suriname van Anton de Kom ‘Het gespuis’, daarmee duidden de koloniale bestuurders de helden van Suriname aan. In zijn antikoloniale roman Wij slaven van Suriname (1934) noemt Anton de Kom (1898-1945) deze marrons, die in verzet kwamen tegen de slavernij en ook andere slaven hielpen de vrijheid … [Lees meer...] overNieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Literatuur lezen in dialoog
Een paar maanden geleden nam Tanja Janssen afscheid van haar werk aan de Interfacultaire Lerarenopleiding van de Universiteit van Amsterdam. Ter ere daarvan is een mooi boek verschenen: Literatuur leren lezen in dialoog: Lessen geïnspireerd op het werk van Tanja Janssen (Amsterdam University Press, 2021). Het is de opvolger van Tanja’s publicatie Literatuur leren lezen in … [Lees meer...] overLiteratuur lezen in dialoog
Literatuurgeschiedenis.org is een blokkendoos
Veel bovenbouwleerlingen van havo en vwo vinden Nederlands een saai vak. Gelukkig zijn docenten Nederlands bezig het curriculum van het schoolvak Nederlands te vernieuwen. Ik wil daar mijn steentje aan bijdragen via een nieuw idee of inzicht om het literatuuronderwijs in de bovenbouw van havo en vwo leuker en beter (o.a. gedifferentieerder of gepersonaliseerd) te maken. In … [Lees meer...] overLiteratuurgeschiedenis.org is een blokkendoos
Dialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Afstand leren nemen en inzicht verwerven in wie spreekt en wie zwijgt Jonge en onervaren lezers hebben de neiging om mee te gaan met de verteller (Nikolajeva, 2010 en 2014). Ze zijn geneigd om vanuit zijn perspectief naar de wereld te kijken en zijn opvattingen over andere personages over te nemen. Zich verplaatsen in andere personages in een roman of een verhaal is geen … [Lees meer...] overDialogisch en multiperspectivisch lezen in de brugklas
Inhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Twee interactieve lezingen vormen het startpunt van de docentennascholingsdag over identiteit, representaties en diversiteit in de Nederlandstalige (jeugd)literatuur: ‘Taal maakt je wereld’. In de eerste lezing bespreekt en illustreert Yra van Dijk de concepten ‘Affect’, ‘relationaliteit’ en ‘eco-kritiek’ aan de hand van hedendaagse romans. Een actuele filosofische gedachte … [Lees meer...] overInhoud nascholing ‘Taal maakt je wereld’
Verlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
#wijzijndocentennederlands Minder dan twee weken na Abdelkader Benali's slecht geïnformeerde column in Trouw over de studie neerlandistiek en de succesvolle actie #wijzijnneerlandici, gelanceerd door de Leidse promovenda Aafje de Roest, hebben we alweer behoefte aan een nieuwe hashtag om een volgende aanval op het vak Nederlands te pareren: #wijzijndocentennederlands. … [Lees meer...] overVerlos ons van goed bedoelde adviezen en neem ons het literatuuronderwijs niet af
Waarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
In het nieuwste nummer van Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde breken Siebe Bluijs, Jeroen Dera & David Peeters een lans voor digitale literatuur in het literatuuronderwijs. Dit artikel is gratis online te lezen via aup-online.com. … [Lees meer...] overWaarom digitale literatuur in het literatuuronderwijs thuishoort
Slecht lezen
Toen wij twee weken geleden in de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids betoogden dat de vorige winnende boeken van De Jonge Jury ‘pulp’ zijn, kregen we veel reacties. Geschrokken leraren en ouders verklaarden dat ze geen idee hadden, en vroegen adviezen wat kinderen in bijvoorbeeld 1 vmbo dan beter in de klas kunnen lezen. Daarover later meer. We kregen ook veel boze … [Lees meer...] overSlecht lezen
Literatuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
Mijn naam is Wouter Koster, docent Nederlands op het Spinoza Lyceum in Amsterdam. In het kader van mijn educatieve masterstudie aan de Universiteit Utrecht ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek, waarbij ik middels een ideologiekritische lezing van literair(-historische) teksten hoop bij te dragen aan burgerschapsvorming in de bovenbouw van het voortgezet … [Lees meer...] overLiteratuur over vrijheid, waarheid en macht ideologiekritisch lezen met leerlingen: kan dat?
DOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Geïnteresseerd om lesmateriaal te ontwerpen waarmee leerlingen leren literairhistorisch te redeneren? In dit docentontwikkelteam ontwikkelen we lessen bij de geactualiseerde website Literatuurgeschiedenis.org en de recent afgeronde Geschiedenis van de Nederlandse Literatuur: lessen die leerlingen laten surfen over het web van de Nederlandse literatuur. Een voorbeeld van onze … [Lees meer...] overDOT Surflessen voor het web van de Nederlandse literatuur
Woorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Met de reeks 'woorden temmen' geef je in een handomdraai een nieuwe impuls aan je poëzieonderwijs. Ter gelegenheid van de tweede druk van 'Van kop tot teen met Charlotte Van den Broeck en Jeroen Dera' publiceert Neerlandistiek ervaringsverhalen van docenten die de reeks inzetten in hun klas. Vandaag: het verhaal van Wendela de Raat, docent Nederlands op het Leidsche Rijn … [Lees meer...] overWoorden temmen in de klas: ‘Kutje’
Historische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Als u met vwo-bovenbouwleerlingen onderzoek wilt doen naar literair-historische teksten en daarbij aansluiting zoekt bij actuele maatschappelijke kwesties, dan is deze lessenserie rond Historische Letterkunde en Burgerschap wellicht iets voor u. Leerlingen onderzoeken sociale (on)gelijkheid, machtsrelaties en beeldvorming via gecanoniseerde teksten van de middeleeuwen t/m de … [Lees meer...] overHistorische letterkunde, Burgerschap en Onderzoek in vwo 5
Een brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Enige tijd geleden kondigde ik aan dat we in LitLab, een digitaal onderwijsplatform voor literatuuronderwijs, nadenken over een manier om twee nogal strikt gescheiden vormen van leesonderwijs in Nederland samen te brengen. Het gaat om onderwijs in: begrijpend lezenliteratuuronderwijs gericht op het ontwikkelen van literaire competenties. Dat die twee vormen zo … [Lees meer...] overEen brug tussen begrijpend lezen en literatuuronderwijs
Bijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Op woensdag 12 mei vindt van 19.30-21.30 uur een bijeenkomst van het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht plaats, waarbij op veler verzoek het thema 'Literatuuronderwijs' centraal staat. Tijdens deze bijeenkomst worden vragen uit de praktijk verbonden met actuele inzichten uit de wetenschap. Kila van der Starre houdt de plenaire lezing, over ‘Poëzie buiten het boek in de … [Lees meer...] overBijeenkomst ‘Literatuuronderwijs’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)
Echte teksten? Welke teksten?
Begrijpend lezen is belangrijk Door Joke Brasser Je bent je als docent ongetwijfeld bewust van het belang van begrijpend lezen voor de ontwikkeling van je leerlingen. Onderzoek toont aan dat lesmethodes Nederlands onvoldoende bijdragen aan de leesontwikkeling van leerlingen. De methodeteksten zijn voorzien van vragen en oefeningen die niet gericht zijn op het begrijpen … [Lees meer...] overEchte teksten? Welke teksten?
Ik zocht reisgenoten!
Kritische aantekeningen bij een themanummer van TNTL Door Rien Rooker Het recente themanummer van TNTL 2019, jaargang 135, nr. 2 bevat zes artikelen, met een daaraan voorafgaande inleiding, die de kwaliteit van het literatuuronderwijs in het middelbaar onderwijs, met name gym/vwo, beogen te bevorderen. Dat is op zich prijzenswaardig. Maar wat is nu de indruk die de … [Lees meer...] overIk zocht reisgenoten!
Nieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Update LitLab september 2019 Sinds deze zomer is het Veldwerk online, een online omgeving met opdrachten gericht op studenten die een premaster volgen ter voorbereiding op een Educatieve Master Nederlands. Met dit materiaal krijgen premasterstudenten inzicht in actuele thema’s binnen zowel de historische als de moderne Nederlandse letterkunde en ontwikkelen ze vaardigheden … [Lees meer...] overNieuw onderwijsmateriaal voor premasterstudenten Educatieve Master Nederlands: het Veldwerk
Ik ben blij dat ik niet meer naar school hoef
Door Coen Peppelenbos Op dit moment is er een team van veertien vrouwen (ik kan dus moeilijk het voorheen sekseneutrale meervoud ‘man’ moeilijk gebruiken) bezig om het schoolvak Nederlands, van basisschool tot en met vwo, te vernieuwen. Dat gebeurt bij alle vakken binnen curriculum.nu. Volgens goed Nederlands gebruik is de procedure volledig verpolderd, zodat iedereen het idee … [Lees meer...] overIk ben blij dat ik niet meer naar school hoef
Pas verschenen: Lectori salutem. Afscheidsbundel voor Theo Witte
Ruim een jaar geleden nam Theo Witte afscheid met een optimistisch symposium over de veelbelovende toekomst van het literatuuronderwijs. De bijdragen van Erwin Mantingh, Barend van Heusden, Jasmijn Bloemert, André van Dijk, Witte zelf en het discussiepanel zijn gebundeld en uitgegeven door het Expertisecentrum Vakdidactiek Noord. Er zijn nog enkele exemplaren gratis … [Lees meer...] overPas verschenen: Lectori salutem. Afscheidsbundel voor Theo Witte
Max Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
Door Roland de Bonth Hij maakt deel uit van de Canon van Nederland, is opgenomen in de Dynamische canon van de Nederlandstalige literatuur vanuit Vlaams perspectief, is verfilmd door Fons Rademakers, is hertaald en bewerkt door Gijsbert van Es, is bewerkt en van context voorzien door Peter van Zonneveld, werd belaagd door zombies én kreeg een toesprakentoernooi. Inderdaad, … [Lees meer...] overMax Havelaar, of de meningen van Nederlandse scholieren
De verwetenschappelijking van het schoolvak Nederlands
Door Luck van Leeuwen en Julia Naaborg Nu er volgens velen sprake lijkt te zijn van een crisis in de neerlandistiek, worden er van alle kanten oplossingen aangedragen om het tij te keren. Daarbij komt ook veelvuldig de problematiek omtrent het schoolvak Nederlands ter sprake: enerzijds is er veel discussie over de herinrichting van het vak, anderzijds is er een debat gaande … [Lees meer...] overDe verwetenschappelijking van het schoolvak Nederlands
“Ionck bestaen, oud ghedaen”
Door Roland de Bonth Het is niet eenvoudig historische letterkunde aan de man te brengen, laat staan aan leerlingen in het voortgezet onderwijs. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom middelbare scholieren liever een hedendaagse roman dan een toneelstuk uit de Gouden Eeuw lezen. Een eerste belemmering vormt de taal. Oudere teksten zijn geschreven in een afwijkende … [Lees meer...] over“Ionck bestaen, oud ghedaen”
De school als bron van onvergetelijke literatuur
Door Nico Keuning Wat een mooi onderwerp voor een promotie: de leraar in de literaire roman. Ton Bastings (de Volkskrant, 19 december jl.) heeft voor zijn onderzoek romans van leraren-schrijvers gekozen die een ontluisterend beeld schetsen van de eenzame strijd van de hoofdpersoon in het moderne onderwijs. Het wemelt in de Nederlandse literatuur van schoolmeesters en leraren. … [Lees meer...] overDe school als bron van onvergetelijke literatuur
