Het is voor iedere wetenschapper belangrijk om in contact te staan met jonge mensen met frisse ideeën, maar niemand kan het zo weinig missen als de taalkundige. Want onder jongeren borrelt het, en verandert er van alles, en als je studenten hebt, en je neemt af en toe de tijd om met ze te praten, raak je op de hoogte van wat er allemaal verandert.
En zo heb ik geleerd dat itakru een ingrediënt is dat in geen studentenkeuken mag ontbreken: een potje met ‘Italiaanse kruiden’.
Dat die studententaal vol afkortingen zit, daarover een andere keer, en er zijn meer afkortingen soms culinair van aard zijn is ook interessant. Wie uit het bestaan van itakru mocht concluderen dat de gemiddelde student interessante experimenten doet met exotisch voedsel, moet ook wel in de beschouwing betrekken dat avg(tje) ook een populaire afkorting is: aardappels-vlees-groente, dé formule voor een Hollandse pot (in mijn tijd zeiden we trouwens aardappels-groente-vlees, op enig moment is de volgorde daar veranderd).
Maar kennelijk staan er in de standaardstudentenkeuken, volgens mijn informanten, drie of vier potjes op een rij in het keukenkastje: zout, peper, eventueel kaneel en itakru.
Ik heb niet kunnen vaststellen of je in andere landen ook itakru hebt. Zelfs voor Vlaanderen is me dat niet duidelijk – misschien kan iemand het aan haar Vlaamse studenten vragen – en in Italië bestaat het woord logischerwijs niet, maar er is ook niet iets wat er bij mijn weten mee correspondeert: een combinatie van kruiden die bij elkaar hoort en die je in een potje in de winkel kunt kopen. De kruiden zijn ook strikt genomen niet Italiaans, maar groeien in het hele middellandsezeegebied. Ik vind het lastig te bedenken of je de combinatie wel met reacht Italiaans kunt maken. Ik denk dat de naam vooral te maken heeft met de status van de Italiaanse keuken als het Engels van de moderne eetcultuur: overal aanwezig, dominant, geneigd om alles op te slokken.
Je kunt in het Frans op internet wel épices italiennes vinden of assaisonnement italien, maar het lijkt dan meer te gaan om het zelf samenstellen van een kruidenmix, niet als iets dat allerwegen grote populariteit heeft en ‘in geen studentenkeuken mag ontbreken’. Italienische Kräuter levert wel plaatjes van potjes op, maar ook die maken niet de indruk van grootschalige productie.
Ik concludeer voorzichtig dat itakru nergens zo’n grote populariteit geniet als in Nederland, waar het een standaardinstrument is geworden in de keuken. Macaroni in een pan, beetje tomatensaus erover heen en rul gebakken gehakt. Afmaken met itakru. Bijna net zo lekker als een avg’tje!
Onverwacht, voor mij, dat avg’tje, want dat ken ik sinds De nachtstemmer van Maarten ’t Hart, als gva’tje!
Ik kende het woord niet en zou ook niet in de richting van “kruiden” gaan zoeken… Maar, misschien zijn we op een totaal verkeerde plek aan ’t zoeken… Bvb. hier in België komt onze ex-colonie Congo wel eens ter sprake… maar dan liefst nog in negatieve zin… Willen we écht iets opvangen uit onze ex-colonie dan moeten we richting Brusselse Matongé wijk kijken… Willen we écht binnen geraken tot we hart en ziel van die gemeenschap voelen, dan moeten we al héél goede vrienden of familie hebben die er woont.
Nederland heeft ook zo een aantal ex-colonies; Indonesië komt ons het snelst in het hoofd, wellicht door een aantal relletjes en politieke opstoten die er geweest zijn… Maar, wie praat er ooit over Suriname (alhoewel het daar ook bij tijd en wijle vlekkeloos aan toe gegaan is)… Ja, inderdaad, als het er politiek gezien scheef zit… Maar, wie zegt ons dat het speciale potje “itakru”-kruiden niet uit Suriname afkomstig is… Een lekkere keuken met eenvoudige bereidingen… en lekker afgekruid met “Itakru”.
Een deel van mijn verhaal o.a. over de Matongé-wijk is authentiek; de rest van het verhaal over de kruiden is ‘giswerk’… Maar, ik acht het niet uitgesloten dat mijn giswerk uiteindelijk als ‘correct’ zal moeten worden bestempeld.
Smakelijk iedereen!!!