• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Voor de belgistiek

21 december 2023 door Marc van Oostendorp 6 Reacties

Er is de laatste tijd enige discussie over de stelling van de Utrechtse hoogleraar Geert Buelens dat de neerlandistiek het woord Nederlands zou moeten verlaten. De reden daarvoor, zegt Buelens, is dat dat adjectief óók verwijst naar het Nederland, en zo ten onrechte de indruk wekt dat Nederland op de een of andere manier op zijn minst het centrum is van het Nederlands – en zo de neiging vergroot om belangrijke officiële talen van België en Suriname te negeren of in ieder geval als minder belangrijk te zien, om dan nog maar te zwijgen van de niet-moedertaalsprekers die buiten deze landen aan neerlandistiek doen.

Het is een interessant project om het Nederlands als een pluricentrische taal te beschouwen – een taal die niet één centrum heeft, op de Dam, maar vele, die op allerlei manieren met elkaar in contact zijn. Een neerlandistiek die voorbij de geografie gaat, en al het Nederlands in principe tot onderwerp neemt, waar het ook wordt gesproken.

Maar er is ook een andere manier van kijken naar de werkelijkheid van taal en literatuur, die me óók de moeite waard lijkt, al is ze in ieder geval deels in tegenspraak met wat Buelens voorstaat. Dat is er één die juist wél de geografie als afbakening neemt en bijvoorbeeld alleen over Nederland gaat, of over België, of West-Vlaanderen, of Zwolle. Maar die dan wel álle taalvormen bestudeert die er binnen dat gebied worden gesproken en die zijn gesproken. Die dus niet zozeer het grensoverschrijdende van een enkele taal viert (het Nederlands), maar juist de veeltaligheid in ieder willekeurig gebied. In dat geval heb je naast een neerlandistiek ook een belgistiek – en die laatste is juist vanwege de complexiteit natuurlijk alleen maar interessanter.

Maar je kunt het toch allebei doen? Nee en ja. Nee, want als je allebei die uitgangspunten serieus neemt, en alle talen bestudeert in alle gebieden waar Nederlands wordt gesproken, en alle literatuur die op wat voor manier dan ook in contact staat met de Nederlandse, waar ook ter wereld – dan bestudeer je dus eigenlijk alle talen en alle literaturen, en dat is simpelweg niet te overzien. Het is natuurlijk de werkelijkheid dat alles met alles vervlochten is, maar de reden waarom we spreken van een ‘vak’ in de wetenschap is dat je nu eenmaal jezelf op de een of andere manier moet afbakenen om ergens iets over te kunnen zeggen. Wie álles bestudeert, kan geen zinnig woord meer uitbrengen.

Toch is er ook een ja: in de praktijk doe ik het al, en doen veel mensen al, maar dan afwisselend. Het is ook in de praktijk de afbakening die wij hier hanteren: het gaat om de talen die in Nederland, Vlaanderen en Suriname gesproken worden (dus ook om het Turks in Vlaanderen, het Papiaments in Nederland en het Sarnami in Suriname) én het gaat om het Nederlands in Brazilië, Frans-Vlaanderen en Zuid-Afrika. De ene keer kiezen we de ene afbakening en de andere de ander. En staan we ten alle tijden open voor collegas die een Belgistiek.be willen beginnen. Want ‘vakken’ zijn uiteindelijk natuurlijk alleen maar pragmatische constructies om het wetenschappelijke werk een beetje inzichtelijk te houden. Heel serieus hoef je ze verder niet te nemen.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: letterkunde, taalbeheersing, taalkunde

Lees Interacties

Reacties

  1. Berthold van Maris zegt

    21 december 2023 om 15:39

    Laten we er dietsistiek van maken.

    Beantwoorden
    • Ton Goeman zegt

      21 december 2023 om 22:57

      Brrr.

      Beantwoorden
  2. Weia Reinboud zegt

    22 december 2023 om 10:31

    Neders. Net als Duits en niet Duitslands en Frans en niet Frankrijks. Maar het probleem is dat nogal wat Nederlanders helemaal niet aan Vlaanderen denken als het over ‘het’ Nederlands gaat. Schop ze een geweten.

    Beantwoorden
  3. Haz Hameleers zegt

    22 december 2023 om 11:57

    Oeps Marc: “ten alle tijden”!

    Beantwoorden
  4. Jan Uyttendaele zegt

    22 december 2023 om 15:25

    Als ‘belgistiek’ betekent: de studie van alle talen die binnen België worden gesproken, dan gaat het vooral om (variëteiten van) het Nederlands, het Frans en het Duits. Hebben we echt behoefte aan die term?

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      22 december 2023 om 15:40

      Er worden (en zijn) in België echt veel meer talen gesproken dan de nu officiële. En de samenhang tussen die talen en taalculturen is interessant en relevant.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN AFGEWEZEN HARING

Nee, haring moet je maar niet eten,
op zeebanket rust een bezwaar,
dan krijg je van die gekke dromen
met rare lintjes in het haar.

Bron: Barbarber, december 1971

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1973 Leendert van Dis
2020 Flip G. Droste
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d