Confuc (9)
– Confucius, wat zou u doen als u geroepen werd om een land te besturen?
– De taal goed gebruiken. Als de taal niet goed gebruikt wordt, zeggen de woorden niet wat ze moeten zeggen. Dan blijven de dingen die gedaan moeten worden ongedaan.
Het krokusreces gebruikt om na te denken over schijntransparantie. Wat heeft een analyse van een persconferentie voor zin wanneer er een toneelstukje wordt opgevoerd? Journalisten weten vaak al van te voren welke vragen zij kunnen stellen, en de antwoorden staan ook al vast. Als een journalist dan toch doorvraagt, moet de premier wel antwoorden, maar kan hij eigenlijk niets zeggen. Misschien is het maar goed dat er zo weinig mensen kijken naar de wekelijke persconferentie. Ik hoop dat u wel even blijft lézen.
De premier had in de Kamer een toezegging gedaan over 3,5 miljard aan Oekraïne. Maar een dag later kwam er voor de camera’s kritisch commentaar van twee van zijn vicepremiers. Daar moest in het eerstvolgende kabinetsberaad nog eens stevig over worden gesproken! Uiteraard stelt een journalist hier vragen over.
Journalist
We hebben nu de afgelopen 24 uur gezien dat er twee coalitiepartijen ontevreden zijn, dat de leden van uw kabinet voorafgaand aan ministerraad zeggen dat ze een stevig gesprek met u moeten voeren over hoe dat is gegaan, met die toezegging van 3,5 miljard.Premier
De 3,5 miljard staat.Journalist
Die staat gewoon en iedereen is daarmee akkoord? En heeft u Geert Wilders erover nog gesproken daarna?Premier
Ik spreek met alle fractievoorzitters met enige regelmaat en ik doe er nooit mededelingen over wanneer ik dat wel of niet doe.Journalist
Maar als u ze zo vaak spreekt, had u ze dan niet beter even van tevoren kunnen spreken over die 3,5 miljard? Dan was al dit gedoe te voorkomen geweest.Premier
Ja, u blijft daar naar vragen.Journalist
Omdat ik steeds geen antwoord krijg.Premier
Ja, dat klopt, omdat ik elke keer het belang wil benadrukken van onverminderde steun aan Oekraïne.Journalist
Ik mag toch wel vragen waarom er in het kabinet onduidelijkheid over ontstaat en waarom die onduidelijkheid dan vervolgens naar buiten komt. En dan is de vraag: gaat u nou iets anders doen dan wat we de afgelopen weken hebben gezien?Premier
U mag alles vragen.Journalist
U geeft alleen geen antwoorden.Premier
Ik wil niet zeggen dat ik geen antwoorden geef. Alleen, u kent allemaal het adagium: u mag alles vragen, maar ik ga over mijn eigen antwoorden.
Na deze ‘staattaal’ heb ik mijn krokusreces verlengd, en ben ik eerst Don Quichot gaan lezen over een ridder die tegen windmolens vecht. Maar vecht ik wel tegen windmolens (in taalmist)? Nee, ik pleit voor een echte persconferentie waar de betrokken burger meer hoort dan de eeuwige journalistieke pogingen de premier uit zijn tent te lokken. En waarin een burger meer ziet dan een premier die zich krampachtig aan een vooraf bepaald antwoord houdt. – Wordt vervolgd?
Ja, daar zegt u zowat. Jan Renkema en ik: we gaan over onze eigen ergernis! En die persconferenties verlopen zo al jaaaaaaren. Een rollenspel, dat enkel kan worden onderbroken als de journalisten collectief wegblijven. Maar ja: dan horen ze niks van de concurrentie.