Het was een woelig jaar in de neerlandistiek. Dat had een aantal institutionele oorzaken, die vooral zorgen baren, maar er waren ook mooie inhoudelijke gebeurtenissen. De Algemeen Secretaris (A.S.) van de Taalunie, Kris Van de Poel, trok zich terug nadat het al lange tijd rommelde in de organisatie. Sindsdien zit er al een tijdje een ad interim A.S., en er is onlangs … [Lees meer...] over2023 in de neerlandistiek en in Neerlandistiek
Literair lego
Ontworpen door ChatGPT / DALL-E … [Lees meer...] overLiterair lego
Wat moeten we vinden van Ischa Meijer?
"Whaaai? Kunnen we ons met Ischa afvragen", schrijft Annet Mooij in het laatste deel van haar biografie van Ischa Meijer (1943-1995), als het gaat over de bodemloosheid van de aandachtsbehoefte van haar onderwerp en zijn verlangen naar zichtbaarheid. Het is een kleine stijlbroek, want ze heeft het verder niet over we en ons – en zelfs nauwelijks over ik: als ze bijvoorbeeld een … [Lees meer...] overWat moeten we vinden van Ischa Meijer?
Voor de belgistiek
Er is de laatste tijd enige discussie over de stelling van de Utrechtse hoogleraar Geert Buelens dat de neerlandistiek het woord Nederlands zou moeten verlaten. De reden daarvoor, zegt Buelens, is dat dat adjectief óók verwijst naar het Nederland, en zo ten onrechte de indruk wekt dat Nederland op de een of andere manier op zijn minst het centrum is van het Nederlands – en zo … [Lees meer...] overVoor de belgistiek
Iedereen altijd en overal opnemen!
Iemand die wil weten hoe mensen iedere dag hun taal gebruiken heeft, zou je zeggen, waarlijk geen gebrek aan gegevens. Je hoeft je maar in een gezelschap te begeven en er wordt heel wat afgepraat. Wie wil weten hoe mensen dat wonder precies voltrekken, praten – razendsnel woorden zoeken in het geheugen, en deze razensnel in elkaar schroeven tot zinnen die door de luisteraar al … [Lees meer...] overIedereen altijd en overal opnemen!
Geen migrantentaal, Lale Gül-taal
Een nog onopgelost probleem in de neerlandistiek is de stijl van Lale Gül. Ik heb niet de indruk dat de studie daarvan zelfs nog maar begonnen is – er wordt her en der een wat vreemde opmerking over gemaakt, maar tot een serieuze analyse is het nog niet gekomen. Het is duidelijk dat de stijl van Ik ga leven ongebruikelijk is, en nieuw. Al in april 2021 meldde Tzum dat er een … [Lees meer...] overGeen migrantentaal, Lale Gül-taal
Alle 13 goed!
Suno AI is een nieuwe chatbot, die van een willekeurige tekst een lied kan maken in een door de gebruiker opgegeven stijl. Ik probeerde het met 13 klassieke Nederlandse gedichten. … [Lees meer...] overAlle 13 goed!
Mail van de Kamervoorzitter
Ik weet niet hoeveel hoogleraren in de loop van de parlementaire geschiedenis hatemail in hun mailbox hadden hangen van een voorzitter van de Tweede Kamer – maar sinds afgelopen donderdag ben ik zo iemand. De mail stamt uit een voor drs. Martin Bosma onrustige nacht van bijna twee jaar geleden – 23 december 2021. Ik heb er eerder niet over geschreven omdat ik, zoals veel … [Lees meer...] overMail van de Kamervoorzitter
We hebben een nieuwe regel!
Het Nederlands gaat ons allen aan het hart, maar het is jammer dat het zomaar door onbevoegden kan worden gebruikt. Met de jaarlijkse wedstrijd de Nieuwe Taalregel probeert de hoofdredactie van Neerlandistiek we iets te doen aan deze ongewenste situatie. Geef de taal weer terug aan de deskundigen! Hiertoe nodigen we lezers uit om nieuwe regels voor te stellen die liefst zo … [Lees meer...] overWe hebben een nieuwe regel!
Te veel artikelen
Het is een artikel dat al deze zomer verscheen in El País, maar pas de laatste tijd wordt het veel besproken in de kringen waarin ik verkeer: een artikel over de vleesonderzoeker José Manuel Lorenzo. In de titel is er al sprake van 'de schaduwzijde van de wetenschap' en dat gaat niet over het onderwerp dat Lorenzo bestudeert maar de hoeveelheid artikelen die hij aan dat werk … [Lees meer...] overTe veel artikelen
Heb je de Barbie-film gezien?
Als een van de interessantere ontwikkelingen in de taalwetenschap van de afgelopen jaren beschouw ik de belangstelling voor het gesprek: het idee dat taalbouwwerken dingen zijn die je meestal letterlijk in samenspraak met anderen maakt. Dat de kern van taal misschien niet ligt in de beslotenheid van een hersenpan, maar in wat zich tussen mensen afspeelt: dat wij dieren zijn die … [Lees meer...] overHeb je de Barbie-film gezien?
Je kunt een boek niet in je eentje lezen
40 jaar tandeloos (75) Boeken lezen over boeken is ongeveer even leuk als boeken lezen. Ja, als je een roman leest, treed je binnen in het hoofd van iemand anders. Maar als je een boek leest over een roman, treed je het hoofd binnen van iemand die het hoofd binnentreedt van iemand anders. Het aardige van romans is dat ze een ervaring bieden die je vrij letterlijk kunt … [Lees meer...] overJe kunt een boek niet in je eentje lezen
Het is de aloude handelsgeest
40 jaar tandeloos (75) De Nederlandse literatuur komt in De tandeloze tijd steeds prominenter naar voren. In de eerdere delen wordt een enkele keer in het voorbijgaan naar bijvoorbeeld Gerard Reve of Harry Mulisch verwezen, maar daar blijft het bij. De nadruk ligt gedurende de hele cyclus veel meer op de Franse literatuur uit de naoorlogse jaren: Genet, Céline, Sartre. Ook … [Lees meer...] overHet is de aloude handelsgeest
En dat met die oude vingerstokjes van ‘m
40 jaar tandeloos (74) Een manier om Zogkoorts, de nieuwe roman van A.F.Th. van der Heijden te lezen, als een aanklacht tegen de leeftijd. Waarom zouden onze mogelijkheden laten inperken door de toevallige cijfertjes die achter 'geboortedatum' in het paspoort staan? Als betrekkelijk spectaculair wordt meestal beschouwd dat de man Van der Heijden in Stemvorken en nu … [Lees meer...] overEn dat met die oude vingerstokjes van ‘m
Een veelbelovende schrijver
40 jaar tandeloos (73) Er zijn, volgens een bekende typologie, schrijvers die iedere keer een nieuw boek schrijven, en schrijvers van één boek. Op het eerste gezicht lijkt het alsof A.F.Th. van der Heijden tot het tweede type behoort. Nog nooit in de Nederlandse literatuurgeschiedenis, en zeer zelden in de wereldliteratuur, heeft iemand zoveel jaren één en hetzelfde … [Lees meer...] overEen veelbelovende schrijver
Narratieve frustratie
Jarenlang groeiden de taalkunde en de letterkunde uit elkaar, taalkundigen en letterkundigen leken heel verschillende interesses te hebben, en pasten heel verschillende wetenschappelijke methodes toe op heel verschillende soorten onderwerpen. Dat ze samen in een opleiding Nederlands (of Frans, of Nieuwgrieks) zaten, had vooral een historische grond, en ook iets te maken met het … [Lees meer...] overNarratieve frustratie
Eenzaam strijden voor de beschaving
Anil Ramdas (1958-2012) was een man van engagement, nee, meer dan dat: hij was een man van idealen. En het hoogste ideaal was voor hem de beschaving – wat een schrijver moest doen is die beschaving verder helpen. Kan dat nog, in de 21e eeuw? Hij zelf lijkt uiteindelijk te hebben besloten van niet – toen hij bijna 12 jaar geleden, in februari 2012 zichzelf het leven … [Lees meer...] overEenzaam strijden voor de beschaving
Piraten schaden gratis wetenschap
Een van de problemen van deze tijd is de betaalmuur: hoewel het technisch mogelijk is om alle wetenschappelijke kennis zonder extra kosten ter beschikken te stellen aan iedereen met een internetverbinding, zijn in de praktijk nog altijd veel tijdschriften in handen van commerciële uitgevers die exorbitante prijzen vragen voor een abonnement of zelfs om maar één artikel te lezen … [Lees meer...] overPiraten schaden gratis wetenschap
Traject
Wat een plezier heb ik beleefd aan het doorbladeren van Traject, de methode Nederlands van uitgeverij Van In! Ik moet er bijzeggen dat de uitgeverij hem mij had doorgestuurd omdat ze een stukje uit Onze Taal van me hadden overgenomen (maar ik hoef daarvoor of voor het plaatsen van dit stukje niet betaald te worden). Ik heb er een herfstige namiddag in zitten bladeren. Het is … [Lees meer...] overTraject
‘Hun’ gebruiken om jong te lijken
Het is een intrigerende studie die mijn voormalige Nijmeegse collega Stefan Grondelaers en een aantal van zijn collega's onlangs publiceerde in het vaktijdschrift Language Variation and Change. De onderzoekers doen verslag van hun pogingen om grip te krijgen op het gebruik van hun als onderwerp van een zin ('hun lopen op straat') door data te analyseren van Twitter. (Een … [Lees meer...] over‘Hun’ gebruiken om jong te lijken
Was Homerus maar gereformeerd geweest
Over sommige waanzin wordt gezegd dat er systeem in zit. Bij Maarten Biesheuvel (1939-2020), een schrijver die zijn leven lang geplaagd werd door manies en depressies, zou je misschien nog beter kunnen zeggen: hij was gek, maar er zat karakter in. Hij bleef altijd zichzelf, ook in zijn meest vreemde uitlatingen kun je altijd de meester ontdekken, met zijn voorliefde voor … [Lees meer...] overWas Homerus maar gereformeerd geweest
Kritiek op onderzoek met kritiek op onderzoek
De waarheid is verborgen onder een enorme berg verwarring en soms neemt die verwarring alleen maar toe door te zoeken. Een intrigerend voorbeeld ervan gaf de Catalaanse taalkundige Evelina Leivada onlangs op haar weblog. De kwestie is door al die verwarring natuurlijk behoorlijk ingewikkeld. Het begint met een bewering die de laatste jaren regelmatig wordt herhaald (ook door … [Lees meer...] overKritiek op onderzoek met kritiek op onderzoek
Wetenschap als activiteit en als baan: verschillende vrijheden
Ik kan het me niet van vroeger herinneren, maar er is de laatste jaren in ieder geval aardig wat discussie over de academische vrijheid. Wordt die niet bedreigd? Door woke bijvoorbeeld, of door de intensieve samenwerking met China? Tegelijk is het, ook voor wetenschappers vaak onduidelijk wat academische vrijheid nu eigenlijk precies is. Het is daarom goed en belangrijk dat … [Lees meer...] overWetenschap als activiteit en als baan: verschillende vrijheden
Gouds Marokkaans Nederlands
Jarenlang heeft Khalid Mourigh onderzoek gedaan naar de specifieke eigenschappen van het 'Marokkaans Nederlands', de specifieke vorm van Nederlands die door Marokkaanse jongeren gesproken wordt, en om preciezer te zijn naar de taal van de Marokkaanse jeugd in Gouda – een interessante plaats voor dit soort onderzoek omdat er naar verhouding veel Marokkaanse families wonen die … [Lees meer...] overGouds Marokkaans Nederlands
Wedstrijd: de nieuwe taalregel van 2023
De verloedering heeft nu ook al toegeslagen bij de redactie van Neerlandistiek. Waar wij eerder jong en energiek ieder jaar onze taalgenoten de kans gaven om ten strijde te trekken tegen de algehele normeloosheid waar het gaat om taal, hebben we in 2022 simpelweg geen wedstrijd uitgeschreven. Wat betekent dat onze taal vorig jaar niet is verrijkt met nieuwe strenge regels om … [Lees meer...] overWedstrijd: de nieuwe taalregel van 2023
