Thomas Rosenboom was weer heel even terug! De grote romanschrijver die een jaar of tien geleden besloot dat het welletjes was. Wat doet een romancier als hij geen romans meer schrijft? Ik heb geen idee, maar Rosenboom gaf in 2019 een lezing, de Ubbo-Emmius-lezing en die is nu uitgegeven door het Artistiek Bureau (dat je eigenlijk niet kunt noemen zonder het woord 'onvolprezen … [Lees meer...] overEen bakker die altijd hetzelfde brood bakt
Artikel
‘We willen de kritische noot aan tafel zijn’
Ann Lankhorst, 29 jaar, werkt als projectleider en adviseur bij Kickstad, een adviesbureau gespecialiseerd in ruimtelijke ordening. 'Onze taak is om het participatietraject vorm te geven.' Vanuit het raam in mijn woonkamer kijk ik een groot park in. In Nederland is een nijpend woningtekort, dus moet er worden bijgebouwd en dat gebeurt vooral binnen steden. Ik vraag mij … [Lees meer...] over‘We willen de kritische noot aan tafel zijn’
‘Hij leefde niet nu. Hij leefde altijd’
Ter herinnering aan Albert Westerlinck (1914-1984) Precies veertig jaar geleden, op 30 april 1984, overleed Albert Westerlinck. Daarmee verdween een toonaangevende stem uit het culturele leven van Vlaanderen. Als hoogleraar Nederlandse en Europese letterkunde aan de Leuvense universiteit, als literair criticus en als leider van het tijdschrift Dietsche Warande en Belfort had … [Lees meer...] over‘Hij leefde niet nu. Hij leefde altijd’
Stof tot nadenken
Arnon Grunberg heeft er een nieuwe baan bij. Grunberg is bij zestigplussers bekend van de mooie roman De Asielzoeker, zeventigplussers herinneren zich zijn Blauwe maandagen, poëzieliefhebbers zijn zijn enige dichtbundel totaal vergeten en er zijn allicht enkele mensen die zijn cursiefje op het voorblad van de Volkskrant nog voor de geest staat. Echter is Grunberg ook een Groot … [Lees meer...] overStof tot nadenken
Tussen knijpbeest en steenbeest
Hoe de manier van beschrijving de grenzen tussen dieren en voorwerpen in 'Wormmaan' (2021) van Mariken Heitman verschuift “Dit gaat niet over lichamen, dit gaat over de willekeur, over wat lichamen voor ons betekenen. […] Het gaat me vooral om de onderliggende denkfout die ons heeft geïnfecteerd. Als ze al bestaan, scherp gedefinieerde dualiteiten, dan zijn ze totaal … [Lees meer...] overTussen knijpbeest en steenbeest
Etymologica: Toen ‘zijn’ nog genderneutraal was
De Proto-Germaanse voorloper van ons bezittelijk voornaamwoord zijn was genderneutraal: *sīnaz kon ‘van hem’, ‘van haar’ en ‘van hen’ betekenen. Dat weten we doordat zijn nakomelingen in het Oudnoords, het Gotisch en het Oudengels, vroege Germaanse dochtertalen, nog steeds al die functies hadden, en in de huidige Noord-Germaanse talen, zoals het Noors en Zweeds, … [Lees meer...] overEtymologica: Toen ‘zijn’ nog genderneutraal was
Hindelooper taalgilde
Filologie òp Sènde Gisteren mocht ik in Hindeloopen een eerste exemplaar in ontvangst nemen van het Beknopt woordenboek Nederlands-Hindeloopers uit handen van Dyami Millarson tijdens de Dag van het Hindelooper Taalgilde. Dyami en zijn vader Kenneth leerde ik afgelopen november kennen op Schiermonnikoog, toen ik hem interviewde tijdens het literatuurfestival Meet Me at … [Lees meer...] overHindelooper taalgilde
De Grote ABC-reeks is groter en tegelijk toch ook best wel kleiner dan ik dacht
Van Aya Zikkens ’s Morgens en ’s avonds niet bellen verscheen de eerste en, voor zover ik kan nagaan, enige druk in 1969 bij De Arbeiderspers, en wel als nr. 147 van de reeks Grote ABC. Achter in het boek is een lijst van Grote ABC-pockets opgenomen van nr. 1 tot en met 155. Ik neem aan dat het gaat om alle tot dan toe verschenen nummers, plus, na het boek van … [Lees meer...] overDe Grote ABC-reeks is groter en tegelijk toch ook best wel kleiner dan ik dacht
I speak English very well, I learned it from a game
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.1) Evgueny Evgueny begon enkele jaren terug aan zijn bachelor Toegepaste Taalkunde aan de Brusselse campus van KU Leuven. Die opleiding is in het Nederlands ingericht en bevat ook een verplichte leerlijn Nederlandse taalvaardigheid. Evgueny nam daarin Duits en Spaans op als vreemde talen. Intussen kon hij … [Lees meer...] overI speak English very well, I learned it from a game
Het eerste kwart: Erwin Mortier, Godenslaap
Er zijn boeken die je moet voelen en boeken die je moet begrijpen, en Godenslaap (2008) van Erwin Mortier is het allebei. Het behelst het verhaal van een heel oude vrouw die ergens aan het eind van de twintigste eeuw – of wie weet, zelfs het begin van de eenentwintigste – terugkijkt op haar jeugd, en dan vooral op de Grote Oorlog. Ze trok toen als meisje, als jonge vrouw, uit … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Erwin Mortier, Godenslaap
Ja graag!
Alweer meer dan een jaar geleden overleed Wim de Bie. Mij kwam een prachtig in memoriam onder ogen door Kees ’t Hart. Het heet ‘Naar de Haagse Boekenmarkt’ en beslaat de integrale slotafdeling van diens recentste bundel. In tien gedichten is wijlen de satiricus in een dialoog, per mail of sms of WhatsApp, met de dichter. Onbecommentarieerd, dus wie is wie? Dit is … [Lees meer...] overJa graag!
Zoveel verschilde de zeventiende-eeuwer niet van een moderne scholier
"Gaandeweg het onderzoek", schrijft Jeroen Jansen tegen het eind van zijn indrukwekkende studie Literair vermaak in de zeventiende eeuw, "ben ik er steeds meer van overtuigd geraakt dat mijn historische verkenning van literair vermaak relevantie heeft voor wat er nu al in het voortgezet onderwijs gebeurt en waar nog winst te behalen valt." Dat kan de lezer op dat moment alleen … [Lees meer...] overZoveel verschilde de zeventiende-eeuwer niet van een moderne scholier
Aldfrysk ‘A’ en ‘B’
Klassyk Aldfrysk Der hat yn de Frisistyk genôch te rêden west oer de nammen dy’t wy jouwe oan de midsiuwske taal. Ik haw dêr ek mines wol ta dien al kinne wy net sûnder it neamen yn dit ferbân fan de namme fan Bo Sjölin. Ek Germ de Haan hat hjir in wichtige bydrage levere. Ut dy diskusje is kaam dat wy in dúdlik ferskil merkbite tusken de taal fan rûchwei foar en nei 1400. … [Lees meer...] overAldfrysk ‘A’ en ‘B’
Over de verwarring rond het gebruik van hen en hun
Doorgaans weten moedertaalsprekers van het Nederlands feilloos onderscheid te maken tussen de subjects- en objectsvormen van persoonlijke voornaamwoorden. Tijdens de taalverwerving hebben zij onbewust geleerd hoe deze vormen gebruikt worden en deze kennis in hun grammatica verankerd. Soms echter zit een zin zo in elkaar dat het lastig kan zijn die keuze te bepalen. Daardoor kan … [Lees meer...] overOver de verwarring rond het gebruik van hen en hun
Laat de Taalunie saai zijn
Aan sommige politicidingen zal ik nooit wennen. Het idee bijvoorbeeld om 'verklaringen' af te geven. Er is een evenement in Antwerpen, en je schrijft een volkomen nietszeggende tekst en noemt deze 'de verklaring van Antwerpen': Als Comité van Ministers willen we daarom onze 100e vergadering aangrijpen om de Taalunie klaar te maken voor de toekomst. We bekrachtigen vandaag … [Lees meer...] overLaat de Taalunie saai zijn
André Klukhuhn
Tekening: Robert Kruzdlo … [Lees meer...] overAndré Klukhuhn
‘Poepelwoefie’
Dit blog is een inzending voor de schrijfwedstrijd 'neologisme'. De wedstrijd liep tussen 1 februari en 1 april 2024. Zelf ben ik geen neerlandicus of een letterkundige, maar slechts een leek die verwonderd is. Waar komen woorden vandaan? Wij gebruiken er dagelijks duizenden, die in sommige gevallen al zo lang geleden zijn verzonnen dat niemand meer weet wie er als eerste … [Lees meer...] over‘Poepelwoefie’
Van Aleppo tot aan Yokohama
Van hier tot Tokio – Facetten (xiii) De Arabische wereld, Japan, China, allemaal hebben ze een schrift dat onleesbaar is voor wie er niet in heeft doorgeleerd – nu ja dat geldt voor alle typen schrift maar voor een Nederlandse Europeaan dus zeker. Bovendien liggen die landen of gebieden op veel kilometers van ons wereldddeel en daarom verwonderen dit soort voorbeelden … [Lees meer...] overVan Aleppo tot aan Yokohama
‘Fuck’ zeggen met een Nederlands accent
Engelstaligen schijnen soms hun oren niet te kunnen geloven als ze in Nederland komen, vanwege al het ge-fuck dat ze overal om zich heen horen. Die mensen moet je uitleggen dat fuck voor de gemiddelde Nederlander misschien wat minder zwaar klinkt dan voor de gemiddelde Engelsman. Maar uit nieuw onderzoek van enkele van mijn Nijmeegse collega's kun je ook concluderen dat het … [Lees meer...] over‘Fuck’ zeggen met een Nederlands accent
Ik ging in mijn boekje keken
N.a.v. Berthold van Maris n.a.v. Ronny Boogaart en Henk Wolf Connie Palmen sprak in een interview van “ergens graag bij hadden willen horen” en dat bracht enkele auteurs in Neerlandistiek tot een bijdrage over dat hadden. Ronny Boogaert en Henk Wolf schreven er beiden afzonderlijk over op 17 maart j.l. Dat leidt vervolgens tot een bijdrage van Berthold van Maris in de … [Lees meer...] overIk ging in mijn boekje keken
Lidy van Marissing laureaat Poletprijs 2024
Het is mooi dat ik gisteren in het radioporgramma Kunststof eindelijk bekend mocht maken wat de jury al wat langer wist: na Peter Verhelst en Michael Tedja is de driejaarlijkse Sybren Poletprijs dit jaar toegekend aan romancier en dichter Lidy van Marissing. De Poletprijs is met 35.000 € een van de grootste literaire prijzen van het land en wordt gefinancierd uit een legaat van … [Lees meer...] overLidy van Marissing laureaat Poletprijs 2024
Ik mis Gerrit en Charles
Ik moest vanmorgen denken aan Gerrit Komrij met wie ik nog gedanst heb in een disco. Ik droomde vannacht dat ik Gerrit en Charles sprak in de Roelof Hartstraat voor restaurant Beddington en dat ik vol lof was over zijn gedichten. Gerrit antwoordde bibberig en breekbaar en Charles die te paard zat, wilde weg. In een documentaire over Komrij zag ik beelden van het grote huis … [Lees meer...] overIk mis Gerrit en Charles
Limburgers in het centrum
Veel alledaags denken over aardrijkskunde is gebaseerd op de begrippen centrum-periferie. Er valt bijna niet aan te ontkomen: een landschap waarin mensen voorkomen zien wij bijna automatisch georganiseerd als een centraal punt waaromheen wat perifere punten gegroepeerd zijn, die op hun beurt ook weer kleine centra's zijn voor nog perifeerdere punten. Maar ook die punten zijn … [Lees meer...] overLimburgers in het centrum
Een ode aan de verborgen kunst van fanfictie
Wie heeft het recht om een verhaal te vertellen? Door de wereld van fanfictie ontdekt Sibrich Wijnia (2001) in haar afstudeerfilm de nuances tussen de auteur, de lezer en de verhalenverteller en hoe dit reflecteert op hoe wij verhalen vertellen. ‘Bedoeld om te Delen’ is een afstudeerfilm van de Willem de Kooning Academie te Rotterdam. De film onderzoekt een fenomeen … [Lees meer...] overEen ode aan de verborgen kunst van fanfictie
Over Gerard Reve en stijl
Het honderdste geboortejaar van Gerard Reve zal niet onopgemerkt blijven. Verspreid over de maanden verschijnen er bijzondere boeken. De prachtige cassette met de werkversies van Op weg naar het einde (bezorgd door Wiljan van den Akker en Koen Hilberdink) hebben we al, Piet Gerbrandy schreef een boeiende beschouwing over de poëzie (Pelgrimsliederen) en het boek U heb ik lief. … [Lees meer...] overOver Gerard Reve en stijl