Door Peter Altena Onlangs overleed Eddy Grootes, emeritus hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde, na een welbesteed en geleerd leven. De laatste jaren van zijn leven was een stok nooit ver weg – blijkbaar was hij moeilijk ter been – en onwillekeurig moest ik denken aan het gedicht dat Vondel wijdde aan Oldenbarnevelt, het Stockske. Er waren grote … [Lees meer...] overIn memoriam Eddy Grootes (1936-2020)
Artikel
Ons pap en ós leef meuderke
Variatie in familieberichten Door Siemon Reker In de familieberichten treffen we drie dingen aan, als we afzien van de pootjes van een huisdier: altijd taal,soms een fotoen nog iets minder vaak een symbool Een voorbeeld van dat laatste is een kruisteken (met name in advertenties uit R.K-sferen) of twee Griekse letters met elkaar verstrengeld in teksten uit … [Lees meer...] overOns pap en ós leef meuderke
De bullet points van Sjaalman
Ik heb de aula van de VU nog nooit zo vol gezien als gisteren bij de oratie van Jacqueline Bel, de nieuwe 'Multatuli-hoogleraar'. Van heinde en ver waren de mensen toegestroomd.Ik heb ook nog nooit zoveel toga's gezien bij een oratie. De hoogleraren kwamen ook, van Leuven tot Groningen. … [Lees meer...] overDe bullet points van Sjaalman
Gedicht: Jan Prins • Stille slooten
Stille slooten Onder de wilgeboomenheb ik het water stil gezien.Schaduw is langs gekomen,van een kapel* misschien. Achter de grijze takkenstrekte de verre lucht heel blauw.Droomend lagen de vlakkengroen kroos in het watergrauw. … [Lees meer...] overGedicht: Jan Prins • Stille slooten
Anna Roemers Visscher: Sonnet to the Sea-land Poets
Nederlandse sonnetten voor de Engelssprekende wereld (1) Door Cornelis W. Schoneveld In de Engelse literatuurgeschiedenis heeft het sonnet een belangrijke plaats ingenomen vanaf de vroege Renaissance tot het eind van 19e eeuw toe, maar met een merkwaardige en langdurige onderbreking van ca. 1650 tot 1800. John Milton lijkt bij die onderbreking een belangrijke rol te … [Lees meer...] overAnna Roemers Visscher: Sonnet to the Sea-land Poets
Veel te winnen bij plaatsnamen
Door Jona Lendering Je kunt niet alles leren, maar mag wel betreuren dat je opleiding zó kort was dat je cruciale dingen niet hebt meegekregen. Aan Aristoteles’ Organon, vermoedelijk de grootste filosofische prestatie uit de Oudheid, is tijdens mijn studie geen woord besteed, noch bij de colleges geschiedenis, noch bij filosofie. Ook over oudgermanistiek, d.w.z. de … [Lees meer...] overVeel te winnen bij plaatsnamen
Multatuli in het Fries in 1876
Door Eric Hoekstra en Reinier Salverda Vandaag, 2 maart 2020, is het de tweehonderdste geboortedag van Multatuli, en daarom verschijnt op het blog van het Friese culturele tijdschrift De Moanne de Friese vertaling van zijn ‘Het Gebed van de onwetende’ uit 1861. … [Lees meer...] overMultatuli in het Fries in 1876
Waarom lezen mensen? – Vlogboek over lezen #01
In deze video gaat Jörgen op zoek naar een antwoord op de vraag: waarom lezen mensen? Over de serie Vlogboek over lezen: in vijf video's behandelt Jörgen verschillende vragen die iets met lezen te maken hebben. Het wordt een ontdekkingstocht langs feiten, hardnekkige mythes en interessante weetjes. Van middeleeuwse auteurs naar schrijvende computers. Deze video is … [Lees meer...] overWaarom lezen mensen? – Vlogboek over lezen #01
Hallootjes? Ja, daag!
Door Ronny Boogaart Om supersnel internet ‘uit en thuis’ te demonstreren, rent in de nieuwste campagne van T-mobile een vrouw in een lange regenjas door de stad, waarbij ze dwars door huizen heen gaat. Aan de wapperende regenjas zie je hoeveel haast ze heeft, maar ze houdt toch even in als ze een badkamer is binnengestormd waar een man in bad zit. Terwijl ze een volledige … [Lees meer...] overHallootjes? Ja, daag!
Voor het Frans
Alweer een schrikwekkend bericht in de krant: nu de Leidse hoogleraar Paul Smith afzwaait, blijft er in Nederland nog maar één hoogleraar Franse letterkunde over, mijn Nijmeegse collega Alicia Montoya. Dat maakt me een klein beetje trots op Nijmegen, als een oase in de dorre culturele woestenij. Maar het maakt me zeer beschaamd over Nederland – een woestijn waar men nog … [Lees meer...] overVoor het Frans
Gedicht: Jan Prins • Zwarte hoofden
Zwarte hoofden Ik houd zo van die lage palissaden,die van de kust de grote zee ingaan,alsof veel mensen van de oever tradenen tot hun schouders in het water staan. De zee, het strand, de lucht, alles is wijden breedgebouwd en krachtiglijk grootmoedig,maar zij alleen leven in nederigheiden praten niet, maar waken, trouw en goedig. … [Lees meer...] overGedicht: Jan Prins • Zwarte hoofden
The Enigmatic Premodern Book
The defining feature of the medieval manuscript—the premodern book at the heart of this lecture—is that its contents have been written rather than printed. A compelling feature of written text from the medieval period is that it produces two kinds of meaning. The first is the meaning of the words themselves: the most common reason for consulting a manuscript and the reason why … [Lees meer...] overThe Enigmatic Premodern Book
Vakinhoudelijke impulsen voor het schoolvak Nederlands
(Persbericht Boom) Het schoolvak Nederlands saai en oninteressant? Het nieuwe handboek KERN Nederlands taal & cultuur laat zien dat onze taal zoveel méér is dan het eindeloos trainen van steeds dezelfde trucjes en deelvaardigheden voor het eindexamen. Waarom schreven middeleeuwers in ‘chattaal’? Is taal aangeboren of aangeleerd? Waarin verschilt een roman van Reve van … [Lees meer...] overVakinhoudelijke impulsen voor het schoolvak Nederlands
Linguïstisch miniatuurtje CLXVIII: Wat staat er op een ontmoeting met Ad Foolen?
Door Peter-Arno Coppen Ik schrijf bijna nooit meer een Linguïstisch Miniatuurtje, en ook op mijn weblog waaien de tumbleweeds door een lege tijdlijn. Niet dat de inspiratie op is, maar tegenwoordig probeer ik mijn taalobservaties te vangen in mijn taalrubriek in het dagblad Trouw. Als je drie van die afleveringen per week schrijft blijft er weinig tijd over voor andere … [Lees meer...] overLinguïstisch miniatuurtje CLXVIII: Wat staat er op een ontmoeting met Ad Foolen?
Multatuli-triviaquiz
Door Roland de Bonth “Nederlanders zijn maar matig in staat hun weg te vinden op internet”. Dat bleek uit onderzoek waarop communicatiewetenschapper Alexander van Deursen in december 2010 promoveerde aan de Universiteit Twente. We zijn inmiddels bijna 10 jaar verder. Zou zijn stelling nog steeds waar zijn? Zijn we beter geworden in zoeken? Of zou alleen het … [Lees meer...] overMultatuli-triviaquiz
De pleegdochter uit ‘De Vliegende Vos’ (1878)
Jeugdverhalen over joden (79) Door Ewoud Sanders Door Evert Jacob Veenendaal Jz. (1833-1906) bewerkt en vertaald uit het Engels Herkomst en drukgeschiedenis Evert Jacob Veenendaal Jz. was hoofdonderwijzer in Heteren in Gelderland. Hoogstwaarschijnlijk behoorde hij tot de kringen van het Reveil. Vanaf 1860 publiceerde hij bij verschillende uitgevers tientallen … [Lees meer...] overDe pleegdochter uit ‘De Vliegende Vos’ (1878)
Taal in onze genen
Het blijkt nog niet gemakkelijk te zijn om sporen van ons taalvermogen te vinden in ons genenmateriaal. Maar ze zijn er wel, die sporen. Bekijk deze video op YouTubeBekijk alle filmpjes over Human Language. … [Lees meer...] overTaal in onze genen
Gedicht: Jan Prins • Zooals gij in de schaduw zat
Zooals gij in de schaduw zat Zooals gij in de schaduw zat en al den glans in de armen hadt, die fijngesponnen, wonderbaar geweven lag in 't hangend haar van uwe zuster, - want gij zijt mij zusters in lieftalligheid, - en gij die ongevlochten pracht, die als een bruidskleed van den nacht haar lichtgebogen hoofd omsloot, - uw handen hoog, uw schouders bloot, - in smijdige … [Lees meer...] overGedicht: Jan Prins • Zooals gij in de schaduw zat
Waar zijn taalnormen voor bedoeld?
Door Marten van der Meulen Ik raakte gisteren verzeild in een interessant gesprek op Twitter. Aanleiding was deze tweet: Het ging om het nummer Niks mooiers as dat van Daniël Lohues. Omdat dit soort uitspraken me altijd enorm prikkelt, probeerde ik wat achtergrondinfo te geven over de beregeling van als/dan en het gebruik daarvan in dialecten. Er ontspon zich … [Lees meer...] overWaar zijn taalnormen voor bedoeld?
Het kabouter-manuscript van Jan Eldermans
Met een geheimzinnig Nederlandstalig handschrift vol prachtige tekeningen en notities over kabouters, magie en verborgen schatten ben je verzekerd van mijn aandacht. De vele aantekeningen zijn regelmatig voorzien van jaartallen die suggereren dat de maker, J.H.W. Eldermans (1904-1985), zijn leven lang aan het verzamelen en optekenen geweest is. Belangstelling voor kabouters, … [Lees meer...] overHet kabouter-manuscript van Jan Eldermans
Verschenen: Themanummer Zacht Lawijd over Multatuli
Tweehonderd jaar geleden werd Multatuli geboren. Zacht Lawijd, literair-historisch tijdschrift, brengt als eerste aflevering van de 19de jaargang een themanummer over de auteur van de Max Havelaar. Vijf bijdragen werpen een eigentijdse blik op Multatuli en zijn oeuvre: … [Lees meer...] overVerschenen: Themanummer Zacht Lawijd over Multatuli
De taalfouten top tien
Door Jan Renkema Op de site van de Schrijfwijzer staat een top 33 van taalvragen. Dat zijn veel gestelde, nee veelgestelde vragen. Inderdaad de spatie is probleem 1. Maar wat is de toptien, top-tien of Top10 van taalfouten? Nee, niet aan elkaar en ook geen streepje en ook geen hoofdletter. Dit zijn de problemen 2, 3 en 4. Eigenlijk is het te gek dat wij … [Lees meer...] overDe taalfouten top tien
Het maakt hem vertrouwd met… kletsen!
De Multatulileescursus (73) - We zijn nu toch wel duidelijk in de laatste jaren van Multatuli aanbeland, de jaren van bitterheid en wrok. - Hoe bedoel je? Hij schrijft juist af en toe enorm enthousiast en warm. Ik zou juist zeggen: de mildheid is ingetreden! Dat briefje dat hij aan de schrijver Vosmaer schrijft als deze aankondigt met zijn gezin langs te willen komen … [Lees meer...] overHet maakt hem vertrouwd met… kletsen!
Gedicht: Giuseppe Belli • Paus Leo
Giuseppe Belli (1791-1863) schreef ruim tweeduizend sonnetten in het dialect van Rome. Een selectie van 250 daaruit is vertaald door Arthur Hartkamp, en gepubliceerd als Een monument voor het gewone volk. (Voorproefje.) Paus Leo Voordat paus Genga dood onder de grondgestopt werd, al zijn botten op een rij,klonk het in Rome uit eenieders mond:hij is een heus lot uit de … [Lees meer...] overGedicht: Giuseppe Belli • Paus Leo
LPB
Door Bas Jongenelen 'Vroeger,' zo vertelde een inmiddels gepensioneerde collega me, 'had iedere eerstejaars student Nederlands wel een boek van Louis Paul Boon gelezen. Daarna kwam er een periode dat studenten die niets van Boon gelezen hadden, toch wel van hem gehoord hadden.' Het aantal lezers van LPB is inmiddels gedaald tot nul... Het aantal studenten dat LPB niet … [Lees meer...] overLPB