Door Khalid Mourigh In eerdere blogs heb ik een aantal aspecten van straattaal besproken: hoe het Sranan Tongo het straattaalvocabulaire beïnvloedt, hoe sprekers spelen met lettergrepen en medeklinkers, welke rol het Marokkaans-Nederlandse accent speelt, hoe sprekers Nederlandse woorden een nieuwe betekenis geven en hoe ze innoveren met plaatsnamen en etnoniemen. Hopelijk … [Lees meer...] overStraattaal en schooltaal
Artikel
A wife-beater, gambler and drunkard
De Multatulileescursus (68) - We zouden nu bijna aan het einde van onze leescursus moeten zijn, toch? Over iets meer dan een maand vieren we de tweehonderdste geboortedag van Multatuli. - Maar we hebben nog zoveel te lezen! Zelfs als we nu de Volledige Werken snel zouden lezen, haalden we het net niet: er liggen nog vijf delen te wachten. En dat nog even los van alles … [Lees meer...] overA wife-beater, gambler and drunkard
Gedicht: Anton Korteweg • Voor de pont van Maassluis
Uit Nooit eens lekker nergens, een “autotopografische bloemlezing” uit de gedichten van Anton Korteweg, die hij schreef bij locaties waar hem onderweg, wandelend of fietsend (of zittend op een terras), iets trof. (Voorproefje hier). (Maassluis, Veer Maassluis- Rozenburg, omstreeks 2015) Voor de pont van Maassluis Op een zonnige dag in septembermet een stelletje andere … [Lees meer...] overGedicht: Anton Korteweg • Voor de pont van Maassluis
Collegaatje
Door Bas Jongenelen Zelf zeg ik nooit 'collegaatje' als het over een collega gaat. Als het niet over een collega gaat, zeg ik het trouwens ook niet. Er zijn mensen die het wel zeggen. 9,6% van de ondervraagden zegt wel eens 'collegaatje', helaas heb ik niet kunnen achterhalen waarom iemand dat woord gebruikt. Zeg je het alleen bij kleine collega's? 'Ik heb een collegaatje … [Lees meer...] overCollegaatje
Olyvier van Castillen : Capittel 68
Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillenende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).Een kritische, synoptische editie samen metL’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignonzoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),bezorgd door Willem Kuiper … [Lees meer...] overOlyvier van Castillen : Capittel 68
Het toponiem ‘Jaffa’ in tweeërlei overdrachtelijke betekenis
Door Renaat Gaspar Wie tegenwoordig de naam Jaffa hoort, denkt waarschijnlijk aan ‘sinaasappels’. Ouderen herinneren zich misschien de morele oproep in 1973 om geen Zuid-Afrikaanse outspan-sinaasappels te kopen, maar die van een andere, ‘onbesmette’ herkomst. Dus evenmin de Spaanse soort uit het vermaledijde land van Franco, maar van een echte, ‘eerlijke’ soort uit een land … [Lees meer...] overHet toponiem ‘Jaffa’ in tweeërlei overdrachtelijke betekenis
Studenten anoniem laten reageren: goed idee
Het tentamenseizoen is inmiddels alweer een paar weken onderweg, en ik kan nu wel zeggen dat ik heel gelukkig ben met een keuze die ik aan het begin heb gemaakt: een mogelijkheid openen waarop studenten anoniem feedback kunnen geven op mijn colleges (hier). Nu kunnen studenten dat geloof ik overal al veel langer, maar dan aan het eind van de cursus. In een evaluatie mogen … [Lees meer...] overStudenten anoniem laten reageren: goed idee
Gedicht: Alfred Kossmann • Zelfportret 1964
Zelfportret 1946 1't Voorhoofd is hoog. Tot aan de oren ligthet lange haar, alsof het dit gezichtniet prijsgeeft aan de wereld en 't bestaanmaar het behoedt. De neus vangt edel aantussen de ogen, buigt een ogenbliken loopt ten slotte vormeloos en dikuit boven de mond. Hij zwijgt of dit gelaatkrachtig zal zijn of moe ten onder gaat.De ogen zijn vaak grauw achter de brilen … [Lees meer...] overGedicht: Alfred Kossmann • Zelfportret 1964
Er over de zinsgrens
Door Marc van Biezen Dat de diverse functies van het pronomen er (presentatief, locatief, prepositioneel, kwantitatief) kunnen en soms moeten samenvallen in één (verschijningsvorm) is bekend. In zin 1 vervangt er zowel een zelfstandignaamwoordgroep bij een telwoord als een zelfstandignaamwoordgroep bij een voorzetsel. Twee keer er is ongrammaticaal. dat hij er twee op … [Lees meer...] overEr over de zinsgrens
Waarom is hij overleden?
Door Peter Nieuwenhuijsen In de populaire rubriek Ikje – in het NRC-Handelsblad – schrijft de Ik op 21 januari 2020 over haar vijfjariige dochter: “Als ze me vraagt waarom hij is overleden,…” Ik vraag me af hoeveel lezers van de NRC bij deze zin even gefronst hebben. Voor mij is hij eigenlijk ongrammaticaal, maar ik weet dat talloze andere sprekers van het Nederlands er geen … [Lees meer...] overWaarom is hij overleden?
ProRail vernieuwt
Volgens de meeste naslagwerken is vernieuwen een overgankelijk werkwoord: iemand vernieuwt iets. De laatste jaren komt er een nieuw gebruik bij, constateert Gea Dreschler van de Vrije Universiteit in een artikel in Linguistics in the Netherlands. De laatste decennia tref je ineens koppen aan als de volgende, waarin het werkwoord onovergankelijk wordt gebruikt: Centrum Zeist … [Lees meer...] overProRail vernieuwt
Gedicht: Guido Gezelle • Nihil
Nieuwe, mooie, uitgebreide website over Guido Gezelle. Nihil Omverre moet het al! omverre moet het, even dat eeuwen staande was, of eerst begon te leven: de tijden zijn gekeerd, eene andere eeuwe naakt, die, blinkende, in den oost, de menschen tegenblaakt! … [Lees meer...] overGedicht: Guido Gezelle • Nihil
Olyvier van Castillen : Capittel 67
Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillenende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).Een kritische, synoptische editie samen metL’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignonzoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),bezorgd door Willem Kuiper … [Lees meer...] overOlyvier van Castillen : Capittel 67
ironie / sarcasme / cynisme
Verwarwoordenboek Vervolg (150) ironie / sarcasme / cynisme Deze drie woorden verschillen in betekenis. … [Lees meer...] overironie / sarcasme / cynisme
21/22 januari 2021, Utrecht: International Conference Cultural perceptions of safety
On Thursday 21st and Friday 22nd of January 2021 the Humanities Department of the Open University of the Netherlands organizes the international conference 'Cultural perceptions of safety'. The conference will be held in Utrecht, at the Academiegebouw, and is supported by the Huizinga Institute (Research Institute and Graduate School of Cultural History). … [Lees meer...] over21/22 januari 2021, Utrecht: International Conference Cultural perceptions of safety
Computers nog niet goed met taal?
Alles overziend concluderen sommige onderzoekers dat er nog teleurstellend weinig eenheid is tussen onderzoekers die proberen op de computer de manier te modelleren waarop mensen van taal gebruiken. Is die teleurstelling terecht? Bekijk deze video op YouTubeBekijk alle filmpjes over Human Language. … [Lees meer...] overComputers nog niet goed met taal?
Gedicht: Koen Stassijns • Er is niet veel voor nodig
Uit Hemelingen, de nieuwste bundel van Koen Stassijns. Er is niet veel nodig Er is niet veel nodig voor een gedicht,vaak zijn de meeste woorden overbodig.Je dooft gewoon het licht. En in het zwartdat zijn contouren trekt rondom je hart,duiken enkele uitgespaarde, moeizaamvergaarde zinnen op. Als gladde vissendie je telkens weer uit handen glippenwanneer je denkt: eindelijk … [Lees meer...] overGedicht: Koen Stassijns • Er is niet veel voor nodig
Harnas van Hansaplast
Foute boeken? Uit de kast (12) Door Nico Keuning Charlotte Mutsaers publiceerde in 2017 Harnas van Hansaplast, een boek over haar vereenzaamde broer Barend (1950-2001), die dood werd aangetroffen in het ouderlijk huis aan de Nieuwegracht in Utrecht. Het boek werd door haar nieuwe uitgever Das Mag feestelijk gepresenteerd in De Rode Hoed, er was veel aandacht, er werd een … [Lees meer...] overHarnas van Hansaplast
Taalbeheersing maakt het verschil
Oproep voor bijdragen VIOT 2021 Op 20, 21 en 22 januari 2021 vindt aan de Universiteit Gent het vijftiende taalbeheersingscongres plaats van de Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing (VIOT). Het thema voor dit congres is “Taalbeheersing maakt het verschil”. De congresorganisatie nodigt u van harte uit om een bijdrage aan het congres te leveren. … [Lees meer...] overTaalbeheersing maakt het verschil
Het belang van een komma?
Door Niels Bokhove In de kop van een achtergrondartikel van Joep Dohmen in NRC-Handelsblad van 18 januari jl. staat deze zin: BNNVARA verlengde het contract voor talkshow Pauw niet omdat presentator Jeroen Pauw meer wilde verdienen dan wettelijk mag. In eerste instantie las ik deze zin met in gedachten het vervolg ‘… maar om een andere reden’. Direct daarna begreep ik … [Lees meer...] overHet belang van een komma?
2020: Matthias de Vriesjaar
Door Dirk Geirnaert Tweehonderd jaar geleden, op 9 november 1820, werd in Haarlem Matthias de Vries geboren. Frits van Oostrom heeft hem ooit de aartsvader van de neerlandistiek genoemd. Terecht: Matthias de Vries zorgde onder meer voor monumentale tekstedities van Boendales Lekenspiegel (1844) en, in samenwerking met Eelco Verwijs, van Maerlants Spiegel Historiael (1863); … [Lees meer...] over2020: Matthias de Vriesjaar
Bepaalt je taal je emotie?
Waarover hebben we het als we het over emoties hebben? Dat valt nauwelijks te zeggen. Wie als kind leert wat een poes is, kan door een volwassene in de buurt tenminste nog worden gewezen op een aantal geslaagde voorbeelden van poezen. Maar je kent als mens alleen je eigen gevoelens: hoe weet je dan dat het liefde is dat je voelt, of woede, of eenzaamheid? … [Lees meer...] overBepaalt je taal je emotie?
Gedicht: Hugues C. Pernath • De gulzigheid
De gulzigheid Gelijk aan minstens zeven jaren, de koude gloedVan minstens zeven deugden.Gelijk aan de woede van het maanlichtDat de maten meet en huiken spant over de magen.Gelijk aan het sarren van kevers die krioelenTussen de maden. En van mens tot mens. Er is de stilte die de stilte dekt.Een vangnet over het vergeten. Een bleek ontwakenBesmettelijk en monotoon, terwijl … [Lees meer...] overGedicht: Hugues C. Pernath • De gulzigheid
Olyvier van Castillen : Capittel 66
Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillenende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).Een kritische, synoptische editie samen metL’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignonzoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),bezorgd door Willem Kuiper … [Lees meer...] overOlyvier van Castillen : Capittel 66
Eruditie is niet ouderwets
De klassieke retorica heeft een universele pretentie: volg haar regels en je zult je gehoor overtuigen, in welke eeuw en in welke stad dat gehoor ook leeft. Maar sinds we geluid en beeld kunnen opslaan, weten we dat waarschijnlijk niet werkt. De toespraken van Hitler en Mussolini zien er helemaal niet meer meeslepend uit, maar een beetje belachelijk. We weten niet hoe wij … [Lees meer...] overEruditie is niet ouderwets