Een van de ontdekkingen van de afgelopen decennia is dat in ieder geval alle zoogdieren (ook de giraf) wel op de een of andere manier via geluiden met elkaar communiceren. Maar ook bijvoorbeeld paddestoelen en bomen houden mogelijk met elkaar contact – ze sturen signalen naar elkaar en stemmen hun gedrag daarop af. Zoiets is heel wonderlijk als je erover nadenkt uit het … [Lees meer...] overHoe kan communicatie ontstaan in de natuur?
Artikel
Bij deze
De verre uittrap op de kaft van Veld 4 gaat over 23 lege bladzijden, een imaginair Veld 5 en komt dan neer in Veld 6. Niet op de plek waar je het zou verwachten: op de linkerpagina, op een kwart van boven enz. Op de rechterpagina staat, ook niet op de plek waar je het zou verwachten: goedkomt goed komt De bal komt goed neer? Alles zal goed komen? De plek van het … [Lees meer...] overBij deze
Het beste van Boekwinkeltjes: W. F. Hermans, Manuscript in een kliniek gevonden.
In: Paranoia (1953) Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen Eerst de maan. Niemand mag ’s nachts het bed uit, maar ik….De zusters hebben mij lief. De ene doet of zij het niet ziet, de andere glimlacht vol verering tegen mij onder de groene nachtlampen op de kruispunten van de gangen, wanneer ik voorbijkom, op weg … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: W. F. Hermans, Manuscript in een kliniek gevonden.
De neerlandistiek in tijden van Wilders
Als we nu opportunistisch zijn, slepen wij neerlandici grote sommen gelds uit alle onheil die nu op ons af komt gestormd. De universiteiten moeten toch weer Nederlands worden? Nou, wij zijn er klaar voor, kom bij ons! De neerlandistiek zijn de Henk-en-Ingrid-studies bij uitstek. Er zijn allerlei aanwijzingen dat de draconische bezuinigingen op de universiteiten (bijna een … [Lees meer...] overDe neerlandistiek in tijden van Wilders
Op syn Hylpersk
Nei oanlieding fan it ferskinen fan: Dyami Millarson, Beknopt woordenboek Nederlands-Hindeloopers. Hindeloopen 2024. Op 22 septimber ferline jier wie ik op de Streektalekonferinsje fan de Taalunie yn Frjentsjer. Elk moast oan it begjin - nêst de namme - it dialekt dat hy fertjintwurdige op in kaartsje skriuwe. Ik wie dêr net foar it Frysk, dat ik keas foar it Leewarders en … [Lees meer...] overOp syn Hylpersk
Er
Na de presentatie van enkele aanwezigheden in Veld 2, de aanwezigheid van leven, een verleden en dichterlijk materiaal, lijkt Veld 3 in het teken te staan van zelfreflectie. Heel letterlijk: een tekst toont zichzelf door te verwijzen naar zichzelf. Twee woorden zijn belangrijk: ‘er’ en ‘plukje'. ‘Er' komt het meest voor, ‘plukje’ twee keer en dan alleen in de tweede helft van … [Lees meer...] overEr
Proeven: Frans of Latijn?
Het werkwoord proeven ziet er oer-Nederlands uit, maar dat is het niet. Het vindt zijn oorsprong in het Latijnse probāre, dat volgens het woordenboek van Pinkster (2003) onder andere ‘keuren; testen; onderzoeken; proberen; beoordelen; goedkeuren’ betekent. Probāre is ook een tweede maal ontleend, namelijk als proberen. Het Latijnse probāre is zelf een afleiding van het … [Lees meer...] overProeven: Frans of Latijn?
Taalgevoel als bewijs
In hoeverre kun je taalgevoel, of iets technischer gezegd: intuïties over taal, gebruiken als bewijs in een filosofische discussie? Daarover gaat een nieuw artikel van de Duits-Franse taalkundige Friederike Moltmann. Het is onder wijsgeren niet ongebruikelijk om over de betekenis van taaluitingen na te denken om zo beter te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit. Je kunt … [Lees meer...] overTaalgevoel als bewijs
Taalrijk, kansrijk
De verenglishing van het Nederlands in Vlaanderen (5.5) In deze reeks vertellen onderzoeker Eline Zenner en taalliefhebber Jan Hautekiet het verhaal van de ‘verenglishing’ van het Nederlands in Vlaanderen. Een overzicht van de afleveringen in de aangroeiende reeks vind je hier. In de vorige aflevering bespraken ze hoe prestige, motivatie en blootstelling de magische … [Lees meer...] overTaalrijk, kansrijk
Tot zijn beschikking heeft
Veld 1 in de kat van de muziekschool ontbreekt en Veld 2 begint met vier lege bladzijden. Op de negentien bladzijden die volgen, staat op één uitzondering na een korte tekst op de linker bladzijde op de plaats die we inmiddels kennen: op een kwart van de pagina en zonder marge. Zeven keer is het een eenregelige tekst, met één keer één woord: duurt.’ De punt en het … [Lees meer...] overTot zijn beschikking heeft
Het eerste kwart: Tonio, A.F.Th. van der Heijden
Het ware schrijverschap blijkt misschien wel op het moment dat je helemaal niet het ware schrijverschap wil tonen, maar niet anders kan. Dat je een woedende, verdrietige, wanhopige kreet wil slaken, en die vanzelf de vorm aanneemt van een roman.. Tonio van A..F. Th. van der Heijden begint zo strak gecomponeerd – met een afwisseling van scenes van de geboorte van Tonio, als … [Lees meer...] overHet eerste kwart: Tonio, A.F.Th. van der Heijden
Onderwijzerschap bracht Theo Thijssen de beste tijd van zijn leven
In de goedgeschreven biografie van Peter-Paul de Baar over Theo Thijssen komen de dilemma’s in zijn leven onvoldoende aan bod. Thijssen leeft vooral voort als die eigengereide schoolmeester uit ‘De gelukkige klas’. In Barend Wels schrijft hij over een beginnende onderwijzer die krampachtig probeert orde te houden in zijn klas. Na zijn dagelijkse worstelingen dwingt hij zich … [Lees meer...] overOnderwijzerschap bracht Theo Thijssen de beste tijd van zijn leven
Blij dat ik zo niemand ken
Bij mijn stukje over de ontleding van "Welkom in Europa!" op de Facebookpagina van Neerlandistiek staan ruim tachtig reacties. Dat is voor dat forum een heleboel, helemaal als je rekent dat het een nogal technisch verhaal was en ik niet meer heb gedaan dan op basis van een oppervlakkige beschouwing heel voorzichtig een voorlopige voorkeur voor een analyse te geven. Voor … [Lees meer...] overBlij dat ik zo niemand ken
Op bladzijden kun je niet voetballen
Het slot van het doel van de opticien van F. van Dixhoorn lijkt met het op mogelijke manieren samengaan van vorm en inhoud op een echt slot. Zelfs van het project als geheel: het doel van de opticien en de kat van de muziekschool worden ons aangeboden als gelijkwaardige, maar niet identieke cassettes. Dat in een van die cassettes zich een katern met een vereniging van twee … [Lees meer...] overOp bladzijden kun je niet voetballen
Generatie Beta maken
Moet alles een naam krijgen? Op een van mijn tochten over Wikipedia ontdekte ik ineens dat er een pagina bestaat voor 'Generatie Beta', volgens de encyclopedie zelf bestaande uit kinderen die geboren zijn van 'het midden van de jaren 2020 tot en met het einde van de jaren 2030'. Met andere woorden: die kinderen zijn nog niet geboren, of hooguit kun je de baby's … [Lees meer...] overGeneratie Beta maken
“Wat een vrolijk artikel!”
Wat een vrolijk artikel, in de eerste aflevering van de nieuwe jaargang (de 130e) van het eerbiedwaardige Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (TNTL)! Marc van Oostendorp op Neerlandistiek, 13 mei 2013 Zo’n elf jaar geleden heb ik Marc pas leren kennen en de manier waarop geeft me nog steeds een heerlijk gevoel en is volgens mij tekenend voor hoe hij … [Lees meer...] over“Wat een vrolijk artikel!”
Citaten van Marc deel 5
Ogen. Blikken. Zien Een stukje voor m’n blog (begin september 2020 gepost) droeg ik als het ware op aan Marc van Oostendorp: “actief over een breedheid van fronten en universiteiten als geen ander in de sfeer van de Nederlandse taalkunde” als ik mezelf daaruit mag citeren. Hij had me ooit via Youtube geattendeerd op vocal fry. Zeg maar craquelé aan het eind van een zin, tot … [Lees meer...] overCitaten van Marc deel 5
Marc van Oostendorp
Bekijk hier alle tekeningen van Robert Kruzdlo voor Neerlandistiek Naar alle jubileumbijdragen: https://neerlandistiek.nl/tag/jubileum-marc/ … [Lees meer...] overMarc van Oostendorp
Citaten van Marc deel 4
De eenheid van de Neerlandistiek Alleen is het van tweeën één: of wat ik zeg is waar, of het is onwaar. Neerlandistiek 3-2-2024. In discussie naar aanleiding van: ‘Wie mag er eigenlijk iets vinden van de spelling?’ van 2-2-2024. Al lang slingert er in mijn kamer een groen boekje, misschien eerder een cahier, getiteld De eenheid van de neerlandistiek, een geleerd … [Lees meer...] overCitaten van Marc deel 4
Marc en de meeuwen
Over de meeuwen. Er zijn hier verschillende soorten meeuwen. Stormmeeuwtjes, kokmeeuwen, op het strand zie je soms van die grote krengen van mantelmeeuwen wrokkig staan met van die zwartmetalen vechtschilden opzij, maar hier vlak bij de tent omhoog het duin op, zitten zilvermeeuwen met hun jongen. Dat zijn niet meer van die lieve donsdingen die je altijd op ansichtkaarten van … [Lees meer...] overMarc en de meeuwen
Citaten van Marc deel 3
Een opmerkelijke constructie Stukjes voor Neerlandistiek stuur ik altijd op naar Marc met de vraag of hij kan bezien of ze geschikt zijn voor plaatsing. Ergens in juni 2023 kreeg ik de volgende reactie op een tekst. Deze bijdrage is wel een klein beetje heel erg droog. Of ik het goed vond om de volgende keer weer iets geanimeerders in te leveren. Het stuk … [Lees meer...] overCitaten van Marc deel 3
“Maar ondertussen woekert de professionalisering voort”
Van Oostendorp (2023), Oudejaarstoespraak 2023, https://neerlandistiek.nl/2023/12/tegen-het-professionalisme/ Iemand haalt een onderzoekssubsidie binnen in ons managershorrorfeuilleton De verleden tijd van lijken “Wat doe jij hier?” vroeg de enigszins saaie vakdidacticus Gerard aan Joop, voormalig specialist in middelnederlandse voegwoorden, die afwezig aan een mouw van … [Lees meer...] over“Maar ondertussen woekert de professionalisering voort”
Citaten van Marc deel 2
Zin in Marc ‘Het is zinnig om Ilja Leonard Pfeijffer in de eerste plaats als een taalvakman te zien, iemand die verbaast door zijn taalbeheersing, zijn elegantie, zijn precisie, en soms zijn geleerdheid. […]’ Bron: https://www.weideblik.com/product/waar-wordt-geschreeuwd-is-taal-vacant-de-taal-van-ilja-leonard-pfeijffer-marc-van-oostendorp/ Mijn citaat is een citaat uit … [Lees meer...] overCitaten van Marc deel 2
Enigerlei aanmerkingen bij het taalgebruik van Marc van Oostendorp
Marc van Oostendorp is de actiefste neerlandicus van het moment. Als ik ’s morgens nog uit mijn bed moet komen, heeft hij zijn stukje of stukjes voor neerlandistiek.nl al getikt en geplaatst. Zo matineus is verder alleen de (ook al zo productieve) Nicoline van der Sijs, wier mailtjes doorgaans tussen 5 en 6 uur in de morgen verzonden worden. Verder is Marc ook nog eens de … [Lees meer...] overEnigerlei aanmerkingen bij het taalgebruik van Marc van Oostendorp
Citaten van Marc deel 1
“Ik ben dus de man van de toekomst!” Onder leiding van hoofdredacteur Marc van Oostendorp is Neerlandistiek(.nl) in 12,5 jaar tijd uitgegroeid tot een van de grootste tijdschriften van de neerlandistiek. Een geweldige prestatie. We mogen hopen dat Marc nog vele jaren hoofdredacteur blijft. Een paar jaar geleden ging even het gerucht dat Marc van plan was om te … [Lees meer...] overCitaten van Marc deel 1
